Doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ đóng hộp đang trong tình trạng khó khăn, khi những vướng mắc về quy định chưa được tháo, nguyên liệu tồn kho đã cạn.
Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) đã thông báo tình trạng khó khăn xuất khẩu cá ngừ đóng hộp của Việt Nam đã liên tục sụt giảm từ tháng 5 tới nay.
Vasep tính đến khả năng xuất khẩu mặt hàng này trong những tháng cuối năm sẽ không thể phục hồi.
Nguyên nhân chính dẫn đến khó khăn trong sản xuất cá ngừ đóng hộp hiện nay là do thiếu nguyên liệu. “Doanh nghiệp phải tận dụng nguồn nguyên liệu tồn kho để đáp ứng xuất khẩu”, Vasep cho biết.
Trong khi đó, những vướng mắc của doanh nghiệp trong việc thực hiện quy định kích thước tối thiểu được phép khai thác của cá ngừ vằn theo Nghị định 37 vẫn chưa được tháo gỡ.
Theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp, giai đoạn sụt giảm xuất khẩu cá ngừ đóng hộp cũng chính là giai đoạn Nghị định 37 có hiệu lực khiến các doanh nghiệp phải ngừng việc thu mua nguyên liệu cá vằn khai thác trong nước của ngư dân.
Nguyên nhân chính đến từ cá vằn khai thác trong nước không đảm bảo tiêu chuẩn, tức 100% cá đạt nửa mét trở lên.
Bên cạnh đó, hầu hết cảng cá hiện nay cũng đã ngừng xác nhận nguyên liệu (giấy S/C) cho các lô hàng cá ngừ vằn do kích thước cá khai thác nhỏ hơn quy định của Nghị định 37.
Ngoài thiếu nguyên liệu, doanh nghiệp đang phải chống đỡ với chi phí vận tải đi châu Âu và Mỹ tăng mạnh. Thời gian vận chuyển kéo dài gây ra tình trạng thiếu hụt container rỗng, khiến việc lưu thông hàng hóa thêm khó khăn, theo báo cáo từ Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương.
Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp cá ngừ Việt trên thị trường quốc tế.
Trước tình hình này, Vasep khuyến nghị cần sửa đổi, bổ sung các quy định kích thước khai thác tối thiểu tại Nghị định 37 đối với cá ngừ vằn (loài di cư) trong thời gian sớm và phù hợp nhất.
Việt Nam hiện xuất khẩu cá ngừ đóng hộp tới 74 thị trường trên thế giới. Trong đó, Mỹ, Israel, Đức, Hà Lan và Li-băng là 5 thị trường đơn lẻ nhập khẩu nhiều nhất, chiếm hơn 61% tổng giá trị xuất khẩu sản phẩm này của Việt Nam.
Tính đến hết tháng 8/2024, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang các thị trường này, trừ Hà Lan, đều tăng so với cùng kỳ.
Tuy nhiên, nếu tính trong năm nay, xuất khẩu sang Mỹ và EU đã sụt giảm liên tục bốn tháng liên tiếp, theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan.