Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) vừa công bố thông tin về việc phê chuẩn Hiệp định Đối tác Tự nguyện về Thực thi Luật Lâm nghiệp, Quản trị rừng và Thương mại Lâm sản (VPA/FLEGT) giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU).
Sau 8 năm khởi động, đàm phán, ký kết, Hiệp định VPA/FLEGT chính thức có hiệu lực từ 1/6/2019.
Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn, Hiệp định VPA/FLEGT là một nội dung được đề cập trong Chương Thương mại và Phát triển bền vững của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU.
Do vậy, Hiệp định sẽ gửi một tín hiệu mạnh mẽ về cam kết của Việt Nam và EU đối với việc thúc đẩy thực hiện Chương “Thương mại và phát triển bền vững” của Hiệp định EVFTA, bao gồm các quy định về quản lý rừng bền vững và thương mại lâm sản.
Để thực hiện, Việt Nam sẽ xây dựng và vận hành Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam (VNTLAS) nhằm đảm bảo gỗ và sản phẩm gỗ xuất khẩu của Việt Nam có nguồn gốc hợp pháp.
Điều này có nghĩa là gỗ khai thác bất hợp pháp và các doanh nghiệp mua bán gỗ khai thác bất hợp pháp sẽ không được tham gia chuỗi cung ứng theo quy định của Hệ thống VNTLAS.
Đây là căn cứ cho cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp giấy phép FLEGT cho các lô hàng gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam xuất khẩu sang EU.
Các lô hàng gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam có giấy phép FLEGT sẽ không phải thực hiện trách nhiệm giải trình về nguồn gốc gỗ hợp pháp theo quy định khi xuất khẩu vào EU, thay cho hàng loạt giấy tờ để chứng minh nguồn gốc gỗ hợp pháp như hiện nay.
Ngoài ra, Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thiện văn bản quy phạm pháp luật hài hòa hóa các cam kết của Hiệp định VPA/FLEGT, bao gồm việc xây dựng Nghị định quy định Hệ thống VNTLAS. Nghị định này sẽ được trình Chính phủ ban hành vào cuối năm 2019.
Các bên nhất trí thành lập một Ủy ban thực thi chung Việt Nam – EU (JIC) để giám sát và đánh giá việc thực thi đầy đủ các cam kết của Hiệp định, một quá trình có thể sẽ kéo dài trong vài năm. JIC cũng sẽ đảm bảo cơ chế đối thoại, chia sẻ và công bố thông tin giữa hai bên, đồng thời củng cố hoạt động của Nhóm nòng cốt đa bên về FLEGT của Việt Nam, một diễn đàn rất hiệu quả để giám sát độc lập và truyên truyền về việc thực thi Hiệp định.
Một đánh giá chung sẽ được thực hiện trước khi cơ chế cấp phép FLEGT của Hệ thống VNTLAS chính thức hoạt động để xác định các cam kết của Hiệp định VPA/FLEGT sẵn sàng vận hành theo quy định của Hiệp định.
Cho đến khi bắt đầu cấp phép FLEGT, gỗ và sản phẩm gỗ được nhập khẩu từ Việt Nam sẽ tiếp tục phải thực hiện trách nhiệm giải trình về truy xuất nguồn gốc theo quy định của Quy chế gỗ của EU nhằm đảm bảo loại trừ rủi ro nhập khẩu gỗ và sản phẩm gỗ bất hợp pháp vào thị trường EU. Mặt khác, EU sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho gỗ và sản phẩm gỗ có giấy phép FLEGT tại thị trường EU.
EU hiện là thị trường lớn thứ 4 của đồ gỗ Việt Nam. Những năm gần đây, xuất khẩu sản phẩm gỗ Việt sang thị trường này luôn chiếm tỷ trọng 13 – 17% tổng kim ngạch thương mại đồ gỗ.
Theo ông Bruno Angelet, Đại sứ, Trưởng Phái đoàn EU tại Hà Nội, Việt Nam là quốc gia thứ hai ở châu Á mà EU đã ký kết Hiệp định này, sau Indonesia. Từ sau khi Indonesia triển khai cấp được giấy phép FLEGT, đồ gỗ nước này đã có sự tăng trưởng mạnh tại EU so với trước đây. Đồ gỗ Việt cũng sẽ có sự phát triển mạnh mẽ khi Hiệp định này được thực thi, bởi Việt Nam đang có nguyên liệu rừng trồng cũng như nhập khẩu lớn, ổn định.
