Tính địa phương hóa và sự bền bỉ
Theo nhiều ý kiến, các doanh nghiệp hướng tới những yếu tố xanh, nắm bắt cơ hội tăng trưởng mới dựa trên đổi mới sáng tạo xanh và phát triển bền vững, sẽ cần được hỗ trợ mạnh mẽ hơn, thông qua tiếp cận các nguồn tài chính xanh, kết nối thị trường và những nguồn lực khác từ quốc tế.
Ở góc độ nhà đầu tư, bà Nguyễn Khánh Vân, Giám đốc đầu tư vốn cổ phần tư nhân của CTCP Chứng khoán Thiên Việt, cho rằng, yếu tố công nghệ không phải là điều kiện tiên quyết cho thành công của doanh nghiệp khởi nghiệp (startup), mà phải là tính ứng dụng của những công nghệ đó trong một thị trường tiềm năng đủ lớn.
Ngoài các yêu cầu về đội nhóm và giai đoạn phát triển, bà Vân kỳ vọng, các startup có thể chứng minh được sự phù hợp của giải pháp tại Việt Nam.
Nhận định này được bà Vân đưa ra tại hội nghị Xanh – Green summit mới đây, được tổ chức trong khuôn khổ InnoEx, sự kiện quốc tế thường niên thúc đẩy hoạt động đổi mới và tăng trưởng dành cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam và khu vực ASEAN.
“Các giải pháp đã được chứng minh tại các thị trường đang phát triển khác tại Đông Nam Á là một trong những chỉ báo tốt. Liệu rằng các bạn có thể suy nghĩ và tạo ra những thay đổi phù hợp khi mang những mô hình đó về Việt Nam, với đặc thù riêng về con người và văn hóa hay không? Liệu rằng cơ sở pháp lý và nền kinh tế vĩ mô của Việt Nam có tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển giải pháp này về lâu dài? Đó là những câu hỏi tôi đặt ra trước khi quyết định đầu tư”, bà cho biết.
Đại diện TVS cho biết, công ty có thể đầu tư vốn mạo hiểm từ 1 – 5 triệu USD cho startup ở giai đoạn series A, cũng như có nguồn vốn để cung cấp các khoản vay ngắn hạn theo nhu cầu doanh nghiệp.
Bà Angela Tay, nhà đầu tư thuộc AgFunder, cũng chia sẻ đồng quan điểm. Bà cho biết, các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu mang tính quốc tế nhưng cũng cần phù hợp với thị trường nội địa, đặc biệt là những giải pháp giúp đổi mới chuỗi cung ứng sản xuất nông nghiệp tại các nước có thế mạnh về lĩnh vực này như Việt Nam.
Thảo luận về xu hướng đầu tư tạo tác động, các nhà đầu tư thống nhất rằng, lĩnh vực này đòi hỏi nhiều công sức cũng như sự kỹ càng hơn trong việc đo lường, và thể hiện sự tác động của giải pháp tới xã hội.
Các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu mang tính quốc tế nhưng cũng cần phù hợp với thị trường nội địa
Bà Angela Tay, nhà đầu tư thuộc AgFunder
Do đó, việc thuyết phục các nhà đầu tư xuống tiền cũng gặp nhiều trở ngại hơn so với các giải pháp công nghệ trong những lĩnh vực tăng trưởng nhanh khác.
Bà Angela Tay khuyến nghị, các startup có giải pháp trong các mảng về chống biến đổi khí hậu và phát triển bền vững cần có kế hoạch gọi vốn trong thời gian dài hơn các startup ở các lĩnh vực khác.
Các nhà sáng lập cũng nên mở rộng tiếp cận nhà đầu tư, không chỉ tại châu Á mà còn ở châu Âu, châu Mỹ, vì đa số nhà đầu tư trong lĩnh vực này đang xuất hiện nhiều hơn ở phía bên kia bán cầu.
Trong khi đầu tư mạo hiểm và đầu tư tư nhân trong những năm qua sụt giảm nặng nề lên đến 40 – 50%, đầu tư trong mảng tạo tác động chỉ giảm 7%. Điều này cho thấy đây là lĩnh vực có sức bền tốt trong giai đoạn khủng hoảng.
Các nhà đầu tư trong lĩnh vực đầu tư tạo tác động vẫn còn khá nhiều nguồn vốn sẵn có để phân bổ cho các startup thực sự chất lượng, mà họ đang tìm kiếm trên thị trường, bà Angela Taycho biết.
Nhiều cơ hội trong xu hướng mới
Tại COP26, Việt Nam cùng nhiều nước đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Sự dịch chuyển xanh này ước tính sẽ tạo ra các ngành công nghiệp với giá trị hơn 10.000 tỷ USD cho nền kinh tế thế giới vào năm 2050.
Ông Phạm Phú Trường, Chủ tịch Hội doanh nhân trẻ TP.HCM, đánh giá: “Chúng ta muốn đột phá thì điều đầu tiên, chúng ta phải đi theo được những xu thế chung của thế giới. Đặc biệt, chúng ta phải nắm chắc những cái cơ bản của sự dịch chuyển sang nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Một trong những yếu tố quan trọng nhất của nền kinh tế xanh là đổi mới sáng tạo”.
Theo ông, đổi mới sáng tạo xanh không chỉ cần làm đủ tốt như việc phục vụ các yếu tố bảo vệ môi trường, mà còn cần phải làm đúng trong việc đổi mới sản phẩm, dịch vụ, quy trình, tiêu chuẩn, theo sát yếu tố nhu cầu và cạnh tranh trong thị trường.
Các quốc gia đang chống lại biến đổi khí hậu bằng việc đưa ra những luật chơi xanh, rào cản xanh để những công ty không đạt được tiêu chí này sẽ bị loại ra khỏi thị trường. “Đổi mới xanh là con đường duy nhất để sống sót, không chỉ cho con người mà là cho doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ”, ông nhấn mạnh.
Chia sẻ tại diễn đàn, ông Chik Wai Chiew, Giám đốc điều hành tại Heritas Capital, đánh giá, Việt Nam là một trong những nền kinh tế năng động nhất Đông Nam Á, và có rất nhiều tiềm năng, đặc biệt trong bối cảnh thay đổi địa chính trị mà Việt Nam đang là một trong những bên giành được nhiều thắng lợi nhất.
Ông cho rằng, Việt Nam là một trong những nơi hàng đầu có thể cho phần còn lại của khu vực thấy được phát triển bền vững nên được thực thi như thế nào.
TS. Trương Minh Huy Vũ, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, nhận định, với cách tiếp cận hiện nay, các yếu tố xanh không chỉ có nghĩa là bảo vệ môi trường hay giải quyết các vấn đề xã hội. Xanh giờ đây là lợi thế cạnh tranh trong phát triển kinh tế.
