Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) mới đây nhận định sự phục hồi tăng trưởng GDP của Việt Nam ở mức 6,5% trong năm nay có thể đạt được nhờ tỷ lệ tiêm chủng cao, chuyển hướng tiếp cận linh hoạt hơn trong kiểm soát đại dịch, thương mại tiếp tục mở rộng và chương trình phục hồi phát triển kinh tế (ERDP).
Cụ thể, tính đến ngày 22/3, gần 80% dân số trên 18 tuổi đã được tiêm chủng đầy đủ và 47,5% đã được tiêm mũi thứ ba. Tỷ lệ tiêm chủng cao cho phép chính phủ dỡ bỏ các biện pháp kiềm chế đại dịch nghiêm ngặt và gây gián đoạn.
Sự chuyển hướng kịp thời trong chiến lược kiểm soát dịch bệnh giúp khôi phục hoạt động kinh tế và giảm sự bất ổn trong môi trường kinh doanh. Khảo sát của Tổng cục Thống kê về xu hướng kinh doanh trong lĩnh vực chế biến chế tạo cho thấy gần 82% doanh nghiệp được hỏi tin rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ tốt hơn vào năm 2022.
Bên cạnh đó, đầu năm nay, Quốc hội đã phê chuẩn gói giải pháp tài khóa và tiền tệ ước tính lên đến 15 tỷ USD để triển khai ERDP trong năm 2022 và 2023.
Trong đó, khoảng 11,5 tỷ USD cho các giải pháp tài khóa như chính sách miễn, giảm thuế, hỗ trợ chăm sóc sức khỏe, phát triển cơ sở hạ tầng và an sinh xã hội, hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp và các hộ kinh doanh.
Các giải pháp tiền tệ của ERDP sẽ cung cấp thêm thanh khoản cho nền kinh tế thông qua dự kiến giảm lãi suất cho vay 0,5 –1,0% trong năm nay và năm sau, cùng với tiếp tục thực hiện các biện pháp hỗ trợ tín dụng đến hết năm 2023.
Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2022 là 14%. Việc cắt giảm lãi suất và nhu cầu tín dụng phục hồi của các doanh nghiệp sẽ giúp đạt được chỉ tiêu này.
ERDP cũng sẽ gia tăng đầu tư công, kích cầu nội địa. Tăng cường phối hợp giữa chính quyền trung ương và địa phương, cũng như dịch chuyển lao động phục hồi sẽ giúp tăng niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước về khả năng phục hồi kinh tế của Việt Nam.
Cùng với đó, thị trường lao động phục hồi và các biện pháp kích cầu khác sẽ thúc đẩy tăng trưởng công nghiệp ở mức 9,5% vào năm 2022 theo dự báo, đóng góp 3,6 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP.
Sản lượng nông nghiệp được dự báo sẽ tăng 3,5% trong năm nay, đóng góp 0,4 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP nhờ sự phục hồi của cầu nội địa và giá hàng hóa toàn cầu tăng.
Các chính sách tái mở cửa du lịch của Chính phủ thực hiện vào tháng 3 và dự kiến dỡ bỏ các biện pháp kiểm soát đại dịch sẽ thúc đẩy lĩnh vực dịch vụ, với dự báo tăng 5,5%, đóng góp 2,3 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP trong năm nay.
Ngoài ra, hoạt động xuất nhập khẩu sẽ tiếp tục tăng mạnh trong năm nay. Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực dự kiến sẽ thúc đẩy thương mại và phục hồi kinh tế sau khi đại dịch Covid-19 lắng xuống, bằng cách tao ra các thị trường xuất khẩu ổn định và lâu dài cho Việt Nam, cùng với tạo nền tảng mang tính ràng buộc pháp lý để mở rộng thương mại.
Trong khi đó, nhập khẩu sẽ tăng do nhu cầu về tư liệu sản xuất và đầu vào cho công nghiệp chế biến chế tạo tăng lên, cộng với tiêu dùng trong nước phục hồi.
Sự phục hồi của du lịch và lượng kiều hối bền vững sẽ giúp tăng thặng dư tài khoản vãng lai, dự báo ở mức 1,5% GDP trong năm nay và 2,0% GDP vào năm 2023.
Tuy vậy, ADB lưu ý triển vọng phục hồi của Việt Nam bị ảnh hưởng bởi những rủi ro ngắn hạn.
Số ca nhiễm Covid-19 tăng cao kể từ giữa tháng 3 có thể cản trở quá trình trở lại bình thường của nền kinh tế trong năm nay. Tốc độ phục hồi kinh tế toàn cầu chậm lại và giá dầu thế giới tăng cao do cuộc xung đột Nga – Ukraine sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam và giá dầu trong nước, ảnh hưởng đến lạm phát.
Hơn nữa, những bất ổn trên thị trường tài chính toàn cầu và việc các nền kinh tế tiên tiến ngừng thực hiện chính sách tiền tệ và tài khóa mở rộng sẽ làm suy yếu đồng nội tệ của Việt Nam, làm cho nhập khẩu đắt hơn và gia tăng áp lực lạm phát.
ADB dự báo lạm phát sẽ tăng lên 3,8% vào năm 2022 và 4,0% vào năm sau.
Ngoài ra, nợ xấu gia tăng là một rủi ro khác trong trung hạn. Nếu tính thêm các khoản cho vay được cơ cấu lại vẫn giữ nguyên nhóm nợ, tỷ lệ nợ xấu tiềm năng của Việt Nam ước tính là 8,2% tổng dư nợ.
Bên cạnh việc chi phí vật liệu xây dựng tăng nhanh, thủ tục giải ngân vốn đầu tư công phức tạp có thể làm chậm việc triển khai ERDP của Việt Nam.
