Cần cơ chế để doanh nghiệp lớn ‘dẫn dắt cuộc chơi’

Phạm Sơn Thứ sáu, 12/08/2022 - 16:46

Những doanh nghiệp tư nhân lớn trong nước cần liên kết chặt chẽ hơn đối với khu vực FDI để nhận chuyển giao công nghệ, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đồng thời cũng phải liên kết với doanh nghiệp vừa và nhỏ để dẫn dắt nhóm này phát triển.

Gần 40 năm thực hiện đường lối Đổi mới, khu vực doanh nghiệp tư nhân Việt Nam ngày càng phát triển năng động và đóng vai trò tích cực trong bức tranh kinh tế đất nước. Hiện tại, Việt Nam có khoảng 800 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó 97% là doanh nghiệp có quy mô vừa, nhỏ và siêu nhỏ.

Tín hiệu tích cực của kinh tế từ số lượng doanh nghiệp mới tăng kỷ lục

Theo báo cáo 500 Doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam (VPE500) do Trung tâm Thông tin và dự báo kinh tế xã hội quốc gia (NCIF) và Viện Konrad Adenauer Stiftung (KAS) phối hợp thực hiện, doanh nghiệp quy mô nhỏ tại Việt Nam đang gặp phải nhiều trở ngại, do đó khó mở rộng quy mô, tốc độ tăng trưởng khá chậm. Có nhiều doanh nghiệp mất 10 – 20 năm để đạt đến quy mô vừa.

Trong đó, 3 nguyên nhân khách quan phổ biến nhất phải kể đến là sự phân biệt đối xử doanh nghiệp tư nhân so với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp FDI; khó khăn về tiếp cận vốn, thị trường, đất đai, khách hàng, thuế và hải quan; rủi ro thay đổi chính sách và pháp luật kinh doanh.

Thực tế, trong suốt thời gian qua, nhiều nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh đã được ghi nhận nhưng chủ yếu chỉ hướng tới thuận lợi hóa việc gia nhập thị trường, chưa chú trọng đến hỗ trợ doanh nghiệp phát triển.

Cũng phải nhắc đến nguyên nhân chủ quan là doanh nghiệp tư nhân quy mô nhỏ có năng lực quản trị chưa cao, công nghệ thấp, thiếu nguồn lực đầu tư, dẫn đến chưa thể tham gia sâu vào chuỗi cung ứng, hạn chế khả năng đổi mới sáng tạo.’

Một số doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam đã phát triển tương đối mạnh mẽ, lọt vào top doanh nghiệp trên 1 tỷ USD như Tập đoàn Masan, Thế Giới Di Động, Vingroup… nhưng vẫn chưa đạt được tầm cỡ lớn trên thế giới, thậm chí chưa phải là lớn ở khu vực Đông Nam Á.

“Khối doanh nghiệp tư nhân Việt Nam chưa trở thành lực lượng hùng mạnh như kỳ vọng”, nhóm tác giả báo cáo VPE500 nhận xét.

Liên kết để ‘nuôi lớn’ doanh nghiệp

Trong suốt thời gian qua, đặc biệt trong bối cảnh Covid-19, nhiều chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ đã được triển khai, có thể kể đến như tiếp cận vốn vay, miễn giảm thuế phí, phối hợp với các tổ chức phát triển đào tạo, huấn luyện nâng cao năng lực quản trị, kỹ năng chuyển đổi số…

Tuy nhiên, một điểm yếu trong chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam là chưa có cơ chế thúc đẩy liên kết với các doanh nghiệp lớn. Báo cáo VPE500 cho biết, 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam nhìn chung có liên kết tốt với doanh nghiệp và chuỗi cung ứng trong nước hơn so với nhóm FDI. Tuy nhiên, liên kết này vẫn tương đối mờ nhạt.

Xây tổ đón đại bàng: Đừng bỏ quên doanh nghiệp nội

Nhóm tác giả VPE500 đề xuất, thay vì hỗ trợ trực tiếp các doanh nghiệp nhỏ, Nhà nước cần hỗ trợ doanh nghiệp lớn hình thành hệ sinh thái, thu hút doanh nghiệp nhỏ tham gia vào hệ sinh thái ấy. Các doanh nghiệp nhỏ từ đó sẽ được thúc đẩy thông qua yêu cầu thay đổi cấu trúc, quy trình quản trị cũng như nhận được chuyển giao tri thức, kinh nghiệm, công nghệ và có cơ hội tiếp cận tài chính tốt hơn. Theo kinh nghiệm quốc tế, giải pháp này mang lại hiệu quả và tính thiết thực cao.

Để thực hiện được điều này, nhóm tác giả VPE500 đề nghị cần xây dựng chính sách riêng cho doanh nghiệp lớn sẵn sàng chấp nhận rủi ro để quản lý thị trường, đầu tư nghiên cứu cho công nghệ mới. Đây sẽ là những “người dẫn đầu trong sân chơi chung”, dẫn dắt những doanh nghiệp bé hơn cùng phát triển.

Một mối liên kết khác cần được đẩy mạnh là liên kết giữa nhóm doanh nghiệp tư nhân trong nước và doanh nghiệp FDI. Trong liên kết này, vai trò của doanh nghiệp lớn cũng đặc quan trọng bởi đây là nhóm doanh nghiệp có tiềm năng nhận chuyển giao công nghệ và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng của FDI.

Nghị quyết 68 và bài toán thực thi

Nghị quyết 68 và bài toán thực thi

Tiêu điểm -  9 giờ

Nghị quyết 68 mở ra cơ hội phát triển bứt phá cho doanh nghiệp tư nhân Việt Nam, song vẫn còn nhiều thách thức trong khâu thực thi để đưa nghị quyết vào cuộc sống.

Hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ có thể được hỗ trợ phần mềm kế toán

Hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ có thể được hỗ trợ phần mềm kế toán

Tiêu điểm -  1 ngày

Hộ kinh doanh, doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ sẽ được miễn phí đào tạo và cung cấp nền tảng số, phần mềm kế toán, theo đề xuất của Bộ Tài chính.

Mục tiêu xuất khẩu rau quả có thể gặp khó vì thuế quan của Mỹ

Mục tiêu xuất khẩu rau quả có thể gặp khó vì thuế quan của Mỹ

Tiêu điểm -  1 ngày

Các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam đang chủ động tìm cách thích ứng với mức thuế mới từ Mỹ.

Ma trận rào cản bủa vây doanh nghiệp tư nhân

Ma trận rào cản bủa vây doanh nghiệp tư nhân

Tiêu điểm -  1 ngày

Tháo gỡ, tạo bứt phá cho doanh nghiệp tư nhân được xem là mắt xích quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng.

Khách Âu ở lâu, tiêu nhiều: Việt Nam cần làm gì ngoài miễn visa 45 ngày?

Khách Âu ở lâu, tiêu nhiều: Việt Nam cần làm gì ngoài miễn visa 45 ngày?

Tiêu điểm -  2 ngày

Theo các chuyên gia, thời hạn 45 ngày mang đến dư địa rộng rãi cho khách châu Âu tham gia những chuyến đi chuyên sâu, hoặc kết hợp giữa làm việc và nghỉ dưỡng.

'Nhân tố mới' xuất hiện ở Lộc Trời, đến từ Bamboo Capital

'Nhân tố mới' xuất hiện ở Lộc Trời, đến từ Bamboo Capital

Doanh nghiệp -  7 phút

Trong bối cảnh chưa thoát khủng hoảng tài chính, Tập đoàn Lộc Trời vừa đưa 2 nhân sự vào danh sách đề cử Ban kiểm soát, trong đó có nhân tố đến từ Bamboo Capital.

Ông Trần Bá Dương kiêm chức CEO của Thaco

Ông Trần Bá Dương kiêm chức CEO của Thaco

Hồ sơ quản trị -  22 phút

Sau khi ông Phạm Văn Tài, Tổng giám đốc Thaco xin nghỉ việc, Chủ tịch HĐQT Trần Bá Dương sẽ kiêm nhiệm vị trí này. Cùng lúc, doanh nghiệp cũng bổ nhiệm 3 phó tổng giám đốc.

600.000 chỗ sẽ được Vietnam Airlines phục vụ dịp Quốc khánh 2/9

600.000 chỗ sẽ được Vietnam Airlines phục vụ dịp Quốc khánh 2/9

Nhịp cầu kinh doanh -  32 phút

Nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại dịp Quốc khánh 2/9, Vietnam Airlines tăng mạnh số chuyến bay trên toàn mạng bay, tương ứng gần 2.900 chuyến, tăng hơn 100.000 chỗ so với năm trước.

Chính sách thuế GTGT mới tác động thế nào đến doanh nghiệp?

Chính sách thuế GTGT mới tác động thế nào đến doanh nghiệp?

Sổ tay quản trị -  36 phút

Những quy định mới về thuế GTGT áp dụng từ 1/7/2025 có tác động mạnh mẽ tới doanh nghiệp sản xuất, xuất nhập khẩu và thương mại điện tử.

VinFast tặng 100.000 bộ decal quốc kỳ, mừng 80 năm Quốc khánh

VinFast tặng 100.000 bộ decal quốc kỳ, mừng 80 năm Quốc khánh

Nhịp cầu kinh doanh -  37 phút

Hòa chung không khí kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 – 2/9/2025), VinFast chính thức tặng 100.000 bộ decal quốc kỳ Việt Nam cho các chủ sở hữu xe VinFast trên toàn quốc. Hoạt động không chỉ tôn vinh lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc, mà còn khẳng định DNA “mãnh liệt tinh thần Việt Nam” vô cùng đặc biệt của cộng đồng yêu xe Việt.

SJ Group bước vào kỷ nguyên tăng trưởng mới hậu tái cấu trúc

SJ Group bước vào kỷ nguyên tăng trưởng mới hậu tái cấu trúc

Doanh nghiệp -  47 phút

Những tín hiệu tích cực từ kết quả kinh doanh phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ của SJ Group sau giai đoạn tái cấu trúc doanh nghiệp.

Lọc hóa dầu Bình Sơn: Hành trình phụng sự và khát vọng dẫn đầu

Lọc hóa dầu Bình Sơn: Hành trình phụng sự và khát vọng dẫn đầu

Doanh nghiệp -  1 giờ

Với tinh thần phụng sự Tổ quốc, Lọc hóa dầu Bình Sơn trở thành biểu tượng cho bản lĩnh điều hành, năng lực quản trị và khát vọng dẫn dắt ngành lọc hóa dầu.