Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa phê duyệt Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam, với mục tiêu khai thác tiềm năng phát triển kinh tế ban đêm nhằm tận dụng tối đa cơ hội phát triển kinh tế mới, nâng cao thu nhập và đời sống của người dân.
Tuy nhiên, đề án được phê duyệt cũng đặt ra yêu cầu hạn chế rủi ro, tác động tiêu cực đối với công tác đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Các nhóm giải pháp tập trung cho phát triển kinh tế ban đêm gồm: tập trung nâng cao nhận thức về lợi ích và rủi ro phát triển kinh tế ban đêm; tiếp tục hoàn thiện chính sách, khung pháp lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế ban đêm và kiểm soát rủi ro.
Sử dụng quy hoạch để quản lý các hoạt động kinh tế ban đêm, cũng như thực hiện thí điểm kéo dài thời gian tổ chức hoạt động dịch vụ ban đêm tại một số thành phố và một số khu du lịch lớn trên cả nước và một số giải pháp khác.
Trong đó, Thủ tướng cho phép thí điểm kéo dài thời gian tổ chức các hoạt động dịch vụ ban đêm đến 6h sáng hôm sau tại một số điểm, khu du lịch hấp dẫn và có điều kiện thuận lợi, để quản lý rủi ro hoạt động dịch vụ ban đêm ở một số thành phố/trung tâm lớn, như Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, TP.HCM, Đà Nẵng, Hội An, Thừa Thiên Huế, Cần Thơ, Đà Lạt, Phú Quốc.
Việc đánh giá hiệu quả hoạt động và công tác quản lý hoạt động kinh tế ban đêm ở những nơi đã lựa chọn sẽ giúp xây dựng, hoàn thiện mô hình hoạt động kinh tế ban đêm, sau đó nhân rộng ra các địa phương khác.
Đề án cũng sẽ đẩy mạnh xúc tiến du lịch, quảng bá các hoạt động kinh tế ban đêm; xây dựng sản phẩm du lịch đêm dựa trên yếu tố văn hóa bản địa, tạo điểm nhấn theo đặc trưng địa phương, lựa chọn các loại hình dịch vụ, các địa điểm mang tính biểu tượng để thu hút khách du lịch…
Thủ tướng yêu cầu các địa phương nghiên cứu và xây dựng mô hình phát triển kinh tế ban đêm phù hợp với lợi thế và điều kiện thực tiễn, khả năng cơ sở hạ tầng hỗ trợ, nguồn lực đầu tư và khả năng huy động, thu hút đầu tư ở từng địa điểm cụ thể.
Việc phát triển kinh tế ban đêm cần có sự tính toán kỹ lưỡng các yếu tố ảnh hưởng, tác động kinh tế ban đêm đến địa phương, dựa trên nhu cầu và việc khai thác tối đa thế mạnh, cũng như yêu cầu và khả năng bố trí nguồn lực quản lý và hỗ trợ của địa phương.
Trong buổi làm việc gần đây với TP.HCM, Thủ tướng cho biết theo tính toán, cứ 4 tiếng thêm về kinh tế ban đêm thì đóng góp từ 5-8% GDP của TP.HCM. Do đó, kinh tế ban đêm được xem là một nguồn tăng trưởng mới của nước ta, đặc biệt trong thời kỳ Covid-19.
Theo tính toán của Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, nếu kinh tế ban đêm được khai thác đúng mức thì tăng doanh thu dịch vụ, du lịch nội địa khoảng 25%.
Việt Nam hội tụ rất nhiều điều kiện để phát triển kinh tế đêm như tài nguyên du lịch đa dạng, phong phú; văn hóa - nghệ thuật và ẩm thực đặc sắc; dân số trẻ đông, sống tập trung tại các thành phố có mức độ hội nhập và toàn cầu hóa cao.
Những năm gần đây, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam ngày càng tăng, song mức chi tiêu trung bình còn khá thấp - bình quân khoảng 96 USD/ngày, trong khi du khách tại Bangkok (Thái Lan) chi tiêu khoảng 173 USD/ngày. Dư địa để khai thác khách du lịch ở Việt Nam và phát triển kinh tế ban đêm, do đó, được coi là rất lớn.
Nhìn ra quốc tế, kinh tế ban đêm mang lại 102 tỷ USD cho Australia mỗi năm, đóng góp tới 6% GDP cho Vương quốc Anh và ước tính đạt quy mô 400 tỷ yên tại Nhật Bản vào năm 2020.
Hiện tại, các thành phố du lịch nổi tiếng nhất thế giới hiện đều là cách thành phố phát triển kinh tế đêm rất mạnh như Pattaya (Thái Lan), Lasvegas (Mỹ), Macau (Trung Quốc), London (Anh)… Các thành phố này đều nằm trong top 10 thành phố thu hút nhiều khách du lịch lớn nhất thế giới. Và đặc biệt nổi tiếng với những con phố ẩm thực, tiệc tùng, shopping, giải trí hoạt động thâu đêm. Doanh thu từ các hoạt động kinh tế đêm này chiếm 60%-75% doanh thu các thành phố du lịch này.
Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Tổng giám đốc Công ty Du lịch và tiếp thị giao thông vận tải Việt Nam (Vietravel) từng nhận định, kinh tế đêm khai thác tốt có thể tăng doanh thu của ngành du lịch lên 2-3 lần. Đây là số tiền rất lớn mà các dịch vụ đặt phòng nghỉ dưỡng hay ăn uống rất khó đạt được trong một thời gian ngắn như kinh tế đêm mang lại.
Lợi ích kinh tế khổng lồ là lý do vì sao các quốc gia du lịch đã tìm cách thúc đẩy kinh tế ban đêm phát triển. Tại Việt Nam, thực trạng doanh thu du lịch và mức chi tiêu của du khách thấp có nguyên nhân không nhỏ từ khoảng trống trong việc khai thác các dịch vụ sau 12h đêm.
