Sau chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Việt Nam cùng việc nâng cấp mối quan hệ hai nước, sự quan tâm của các nhà đầu tư Mỹ đối với Việt Nam trong thời gian tới được kỳ vọng sẽ gia tăng tích cực.
Ông John Campbell, Trưởng bộ phận Dịch vụ công nghiệp Savills Việt Nam, cho biết, dù sự kiện này mới chỉ diễn ra không lâu và đòi hỏi một thời gian nữa mới có thể thấy được những tác động rõ rệt, nhưng trong thời điểm vừa qua, tổ chức này đã gặp rất nhiều nhà đầu tư Mỹ đến thăm các dự án tại Việt Nam.
Trong đó, các ngành sản xuất, chế tạo, và công nghệ điện tử chiếm đa số.
Tháng trước, Apple đã công bố hoàn tất việc chuyển 11 nhà máy sản xuất các thiết bị nghe nhìn vào Việt Nam. J.P Morgan từng ước tính đến năm 2025, Apple sẽ chuyển 65% tỷ lệ sản xuất AirPod, 20% iPad, 20% Apple Watch và 5% MacBook sang Việt Nam.
Intel cũng đang mở rộng giai đoạn thứ hai của nhà máy kiểm định vi mạch tại TP.HCM với khoản đầu tư lớn lên tới 4 tỷ USD tới năm 2025.
Các công ty Mỹ khác như Boeing, Google và Walmart đã công bố kế hoạch mở rộng mạng lưới nhà cung cấp và cơ sở sản xuất tại Việt Nam sau khi nghiên cứu thị trường.
Ông John Campbell, Trưởng bộ phận Dịch vụ công nghiệp Savills Việt NamTheo báo cáo của Savills, trong giai đoạn 2016 – 2022, sự tăng đột ngột trong doanh số xuất khẩu điện tử và điện thoại hoàn toàn phản ánh quá trình nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị như một nền kinh tế xuất khẩu sản phẩm có giá trị gia tăng cao.
Việt Nam đã nỗ lực vươn lên trên chuỗi giá trị trong nhiều năm và những nỗ lực này đã được đền đáp trong những năm gần đây với cơ hội mang lại từ căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.
Cùng với đó, đại dịch Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình đa dạng hóa và tái lập nhà máy của các nhà sản xuất điện tử đa quốc gia ra bên ngoài Trung Quốc đến Đông Nam Á.
Ông John Campbell nhận định, về bản chất, mục tiêu của Việt Nam không phải trở thành thị trường thay thế của Trung Quốc trên bản đồ sản xuất thế giới.
Việt Nam đang tập trung thu hút những khoản đầu tư có giá trị gia tăng cao bằng cách cải thiện lực lượng lao động và cơ sở hạ tầng. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các ngành công nghiệp hỗ trợ.
“Không thể đánh giá thấp tầm quan trọng của việc chuyển giao công nghệ từ các nhà đầu tư nước ngoài trong quá trình phát triển chuỗi giá trị của Việt Nam, đặc biệt liên quan đến nâng cao trình độ của lực lượng lao động”, vị chuyên gia của Savills lưu ý.
Tìm cách hút nhiều doanh nghiệp Mỹ
Ông John Campbell khuyến nghị, để thu hút các công ty này, nhà phát triển khu công nghiệp nên tập trung vào các dịch vụ giá trị gia tăng và các ưu đãi ngoài giá cả và giá thuê, như dịch vụ gia nhập thị trường, hỗ trợ nhân sự và pháp lý, dịch vụ quản lý, sáng kiến bền vững và làm việc với các cơ quan bất động sản công nghiệp chuyên nghiệp.
Tại hội nghị Thủ tướng gặp mặt cộng đồng doanh nghiệp đầu tư nước ngoài tổ chức mới đây, lãnh đạo Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham) cho biết, động lực thúc đẩy thương mại và đầu tư song phương đã tăng lên sau chuyến thăm gần đây của lãnh đạo hai nước.
Tuy vậy, quy trình phê duyệt dự án còn chậm và thủ tục hành chính vẫn mất thời gian, gây cản trở hoặc làm chậm tiến độ các dự án của doanh nghiệp, cũng như ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của Việt Nam.
Ông John Rockhold, Chủ tịch AmCham tại hội nghị với thủ tướng mới đây. Ảnh: VPG/Nhật BắcÔng John Rockhold, Chủ tịch AmCham khuyến nghị, chính phủ cần làm rõ những quy định pháp lý đang cản trở việc triển khai hiệu quả đầu tư nước ngoài, cũng như xem xét thận trọng các dự thảo luật, quy định để tránh áp dụng những thủ tục tạo thêm gánh nặng hành chính.
Ông cho biết thêm, một khía cạnh mà tất cả doanh nghiệp và các nhà đầu tư tương lai đều quan tâm là độ tin cậy về nguồn cung năng lượng và khả năng tiếp cận năng lượng tái tạo.
Theo đó, đại diện AmCham đề xuất, Chính phủ Việt Nam cần có cách tiếp cận phù hợp, đảm bảo hợp tác công - tư để phát triển nguồn cung ứng điện bền vững, đáng tin cậy với giá cả phải chăng.
Đặc biệt, quy định cần phải được xây dựng cụ thể, ổn định và chính phủ nên tập trung vào các dự án khả thi, có khả năng huy động vốn để đảm bảo nguồn cung ứng điện đáp ứng nhu cầu nội địa ngày càng tăng.
Ông John Rockhold nhấn mạnh, cộng đồng doanh nghiệp mong muốn Chính phủ đơn giản hóa hệ thống quy định về năng lượng tái tạo, trong khi các nhà đầu tư mới sẽ nghiên cứu khả năng tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo đáng tin cậy trước khi đầu tư vào Việt Nam.
