Có hay không việc trục lợi nhà ở xã hội?

Phương Linh Thứ bảy, 31/05/2025 - 11:08
Nghe audio
0:00

Chính sách nhà ở xã hội có nguy cơ bị trục lợi nếu không đến đúng đối tượng người mua nhà có nhu cầu.

Mua nhà ở xã hội để 'đầu cơ'

Băn khoăn với câu hỏi, liệu việc mua bán nhà ở xã hội có đang bị đầu cơ, trục lợi, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Uỷ ban Kinh tế, tài chính của Quốc hội nêu thực trạng, nhiều trường hợp mua nhà ở xã hội, hoặc trả tiền thuê nhưng không ở. Thay vào đó, họ cho thuê và sau năm năm, họ chuyển nhượng lại để kiếm tiền chênh lệch do giá nhà ở xã hội tăng lên theo thời gian.

“Nếu có nhu cầu mua nhà ở xã hội thật thì tại sao họ lại đi cho thuê, mà không ở?”, ông Hiếu đặt dấu hỏi.

Thực tế cũng cho thấy, nhiều dự án nhà ở xã hội đã tăng giá bằng lần trong thời gian vừa qua.

Như dự án nhà ở xã hội Ecohome 3 ở Bắc Từ Liêm (Hà Nội) được mở bán từ năm 2019 với giá 15,6 - 16,5 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, hiện nay nhiều căn nhà ở xã hội tại dự án này đang được rao bán lại với mức giá dao động từ 54,8-62,9 triệu đồng/m2.

Tương tự, dự án nhà ở xã hội Đồng Mô ở quận Hoàng Mai (Hà Nội) được mở bán từ năm 2016 với giá hơn 14 triệu đồng/m2, bàn giao từ cuối năm 2017, nhưng hiện đang chào giá từ 54,1 – 62,2 triệu/m2.

Việc giá nhà ở xã hội tăng mạnh, đã khiến phân khúc nhà ở này trở thành một "kênh đầu tư" đối với nhiều người có tiền. Luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, chuyên gia pháp lý bất động sản khẳng định, có hiện tượng đầu cơ nhà ở xã hội.

Ông Đỉnh cho rằng: "Nếu nhà ở xã hội để bán sẽ luôn tiềm ẩn nguy cơ trục lợi. Thậm chí, có chủ đầu tư biết được tình trạng này song vẫn không thể giải quyết. Bởi đây là quy luật cung - cầu. Nhiều đối tượng người dân bắt tay nhau giữa nhóm thụ hưởng nhà ở xã hội không có khả năng mua và các đối tượng có tiền.

Do đó, có tình trạng trên hợp đồng thì đúng đối tượng ở nhà ở xã hội, song đối tượng sử dụng lại là người khác.

Mặc dù, Khoản 6 Điều 62 Luật Nhà ở cũ có quy định, mọi trường hợp cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội không đúng quy định của luật này thì hợp đồng cho thuê, thuê mua, mua bán nhà ở không có giá trị pháp lý và bên thuê, thuê mua, mua phải bàn giao lại nhà ở cho đơn vị quản lý nhà ở xã hội. Trường hợp không bàn giao lại nhà ở thì ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có nhà ở tổ chức cưỡng chế để thu hồi lại nhà ở đó.

Thế nhưng, ông Đỉnh nhìn nhận đây là vấn đề liên quan đến quyền tài sản nên sẽ khó giải quyết.

Bên cạnh vấn đề đối tượng mua nhà ở xã hội, tại Toạ đàm “Hiện thực hoá giấc mơ nhà ở xã hội” do Báo Tiền Phong tổ chức, ông Nguyễn Văn Luyến, Tổng giám đốc UDIC cũng cho biết, hiện việc phê duyệt đối tượng được mua nhà ở xã hội còn nhiều vướng mắc.

Cụ thể là câu chuyện trục lợi chính sách mua nhà ở xã hội. Hiện doanh nghiệp đang liên danh với các đơn vị khác thực hiện dự án nhà ở xã hội Hạ Đình, quận Thanh Xuân. Tuy nhiên, trên các trang mạng, sàn giao dịch đã xuất hiện các hội nhóm bất động sản, nhận làm tư vấn đặt cọc, giữ chỗ, mua bán suất ngoại giao để tiếp cận, đề nghị người dân đặt cọc.

"Chúng tôi khẳng định chưa từng ký văn bản hồ sơ hợp tác với sàn giao dịch, tổ chức, cá nhân nào liên quan trong việc đặt chỗ ngoại giao. Vấn đề này chúng tôi đã bốn lần gửi thông cáo báo chí và gửi cơ quan công an, đồng thời tiếp tục mong muốn thông tin tuyên truyền của truyền thông", ông Luyến nhận định.

Ông Lê Quang Huy, Phó tổng giám đốc Công ty CP BIC Việt Nam tại Toạ đàm “Hiện thực hoá giấc mơ nhà ở xã hội”.

Ông Lê Quang Huy, Phó tổng Giám đốc Công ty CP BIC Việt Nam cũng nêu thực trạng, trên thị trường xuất hiện nhiều đối tượng quảng cáo về dịch vụ hướng dẫn hồ sơ, còn gọi là “cò mồi” mua nhà ở xã hội.

Qua các đối tượng “cò mồi”, nhiều người lao động đã được một số doanh nghiệp xác nhận thu nhập không đúng theo quy định. Điều này có thể dẫn đến rủi ro khi chủ đầu tư xác minh hồ sơ. Nếu nghiêm trọng có thể bị quy trách nhiệm vì xác minh hồ sơ chưa đúng.

Điều này vừa gây thiệt hại cho người dân khi đã đặt cọc tiền vào các đối tượng cò mồi này, vừa gây ảnh hưởng đến chính sách nhà ở xã hội, có nguy cơ hướng đến không đúng đối tượng người mua.

Người dân cần cẩn trọng

Trước thực trạng này, ông Huy khuyến cáo người dân cần tìm hiểu thông tin từ các nguồn chính thống, tránh tin vào các dịch vụ mở hồ sơ không chính thống, làm sai lệch hồ sơ, lợi dụng chính sách.

Với BIC Việt Nam, ông Huy cho biết, hiện doanh nghiệp đã tiến hành hướng dẫn hồ sơ online, rất thuận tiện và nhanh chóng. Khi áp dụng công nghệ, doanh nghiệp có thể phục vụ hướng dẫn hàng nghìn người cùng lúc.

"Chúng tôi kiến nghị thời gian tới, Chính phủ cần có hành lang pháp lý cho phép áp dụng công nghệ trong việc thu và xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội. Việc thu và xét duyệt hồ sơ đang thực hiện thủ công. Nếu áp dụng công nghệ vào quá trình này sẽ vừa tránh được tiêu cực vừa bám sát hành lang pháp lý, chính sách", ông Huy chia sẻ.

Đồng quan điểm, ông Đỉnh cũng cho rằng, các cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường kiểm soát chặt chẽ để ban hành các chính sách hiệu quả hơn, về đúng bản chất, người thu nhập thấp được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội.

Các cơ quan quản lý cần kiện toàn việc thu thập thông tin người tiêu dùng và niêm yết. Như vậy, việc quản lý chính sách sẽ dần hiệu quả hơn. Đó là việc mà các chủ đầu tư đều mong mỏi nhằm đảm bảo tránh sự tiêu cực.

Về lâu dài, ông Đỉnh kiến nghị nhà ở xã hội không nên bán mà chỉ để cho thuê, như vậy sẽ triệt tiêu hiện tượng trục lợi. “Nếu vẫn giữ tư duy xây nhà ở xã hội để bán thì sẽ khó giải quyết câu chuyện trục lợi”, ông Đỉnh nhìn nhận.

Tình hình đầu tư dự án nhà ở xã hội ở Hà Nội

Được biết, theo báo cáo của các địa phương, cả nước hiện có 679 dự án nhà ở xã hội, với quy mô 62.3051 căn, trong đó có 108 dự án hoàn thành, 155 dự án đã khởi công và 416 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. 

Riêng tại Hà Nội, có bảy dự án đã lựa chọn chủ đầu tư, đang triển khai đầu tư xây dựng. Trong đó, một dự án đã hoàn thành trong quý I/2025 là dự án xây dựng khu nhà ở xã hội cho cán bộ chiến sĩ Bộ Công an tại phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm quy mô 1.340 căn. 

Tại sáu dự án còn lại, có bốn dự án có khả năng hoàn thành trong năm 2025 là dự án khu nhà ở đô thị Kim Hoa, huyện Mê Linh do Công ty Thương mại và xây dựng Thân Hà làm chủ đầu tư, quy mô 720 căn; dự án khu nhà ở tại xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh do Tổng Công ty 319 - Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư, quy mô 952 căn; dự án khu đô thị mới Thanh Lâm, Đại Thịnh quy mô 500 căn. 

Bên cạnh đó là dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tại khu đô thị mới Kim Chung tại huyện Đông Anh do Liên danh Tổng Công ty Viglacera và Tổng Công ty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội làm chủ đầu tư, quy mô 1.104 căn. 

Hai dự án còn lại đang triển khai có điều kiện đặc thù hơn. Trong đó, dự án khu nhà ở xã hội Thượng Thanh do Công ty CP Him Lam Thủ đô và Công ty CP BIC Việt Nam làm chủ đầu tư, quy mô 1.980 căn. Dự án có hầm, cao 22 tầng, mới triển khai phần hầm. Nếu chủ đầu tư tập trung triển khai, có thể xong phần thô năm nay. 

Dự án còn lại là nhà ở xã hội tại ô đất NO1 Khu đô thị mới Hạ Đình tại xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, quy mô 440 căn đang thi công phần hầm. Dự án khó có thể hoàn thành trong năm 2025, do điều kiện thi công khó khăn, thời gian bị hạn chế vì gần khu vực trung tâm.


Khu nhà ở xã hội tiện ích cao cấp tại Đà Nẵng

Khu nhà ở xã hội tiện ích cao cấp tại Đà Nẵng

Bất động sản -  3 tháng
The Ori Garden là dự án nhà ở xã hội kết hợp thương mại nằm tại khu đô thị xanh Bàu Tràm, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng với 10 khối nhà 21 tầng.
Khu nhà ở xã hội tiện ích cao cấp tại Đà Nẵng

Khu nhà ở xã hội tiện ích cao cấp tại Đà Nẵng

Bất động sản -  3 tháng
The Ori Garden là dự án nhà ở xã hội kết hợp thương mại nằm tại khu đô thị xanh Bàu Tràm, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng với 10 khối nhà 21 tầng.
Nhà ở xã hội có nên bán theo giá thị trường?

Nhà ở xã hội có nên bán theo giá thị trường?

Bất động sản -  3 tháng

Nguồn tiền chênh lệch giữa giá vốn, lợi nhuận của doanh nghiệp với giá bán nhà ở xã hội theo cơ chế thị trường sẽ nộp vào quỹ nhà ở để tái đầu tư các dự án khác.

Đề xuất loạt cơ chế đặc thù đẩy mạnh nhà ở xã hội

Đề xuất loạt cơ chế đặc thù đẩy mạnh nhà ở xã hội

Tiêu điểm -  3 tháng

Chính phủ đề xuất loạt cơ chế đặc thù thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội như lập Quỹ nhà ở quốc gia, rút ngắn thời gian giao chủ đầu tư còn 75 ngày.

Chủ tịch Cen Land: 'Từ chỗ rất rụt rè, chúng tôi sẽ làm rất mạnh'

Chủ tịch Cen Land: 'Từ chỗ rất rụt rè, chúng tôi sẽ làm rất mạnh'

Doanh nghiệp -  4 tháng

Sau một năm không đạt kỳ vọng, Cen Land đang chuyển mình từ môi giới thuần túy thành nhà phát triển bất động sản với tham vọng doanh thu, lợi nhuận tăng gấp nhiều lần trong năm 2025.

Bùng nổ nguồn cung nhà ở xã hội: Giấc mơ an cư sắp thành hiện thực?

Bùng nổ nguồn cung nhà ở xã hội: Giấc mơ an cư sắp thành hiện thực?

Bất động sản -  3 ngày

Sau nhiều năm 'lỡ nhịp', kết quả triển khai nhà ở xã hội đang bứt tốc, tiến tới hoàn thành kế hoạch 100 nghìn căn trong năm 2025, thắp lên hy vọng cho người lao động thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà ở.

Tập đoàn Bcons bắt tay đối tác Nhật Bản khởi công dự án đầu tiên

Tập đoàn Bcons bắt tay đối tác Nhật Bản khởi công dự án đầu tiên

Bất động sản -  4 ngày

Tập đoàn Bcons và đối tác Nhật Bản là Công ty Mercuria SPV sẽ triển khai 490 căn hộ Bcons Asahi có mức giá dưới 2 tỷ đồng, ngay mặt tiền quốc lộ 1K.

Sửa đổi Luật Đất đai 2024: Yêu cầu bức thiết trong bối cảnh mới

Sửa đổi Luật Đất đai 2024: Yêu cầu bức thiết trong bối cảnh mới

Bất động sản -  5 ngày

Những khoảng trống pháp lý, bất cập trong quy định về quy hoạch, giao đất, cho thuê đất, chuyển nhượng dự án, định giá đất, đang đặt ra nhu cầu bức thiết cần sửa đổi Luật Đất đai 2024 để đáp ứng yêu cầu của bối cảnh mới.

Gần 90% môi giới bất động sản không có chứng chỉ hành nghề: 'Khoảng trống' nan giải của thị trường

Gần 90% môi giới bất động sản không có chứng chỉ hành nghề: 'Khoảng trống' nan giải của thị trường

Bất động sản -  5 ngày

Kết quả của việc thiếu đào tạo là một đội ngũ môi giới bước vào nghề với nền tảng kiến thức mỏng, coi đây là một trải nghiệm ngắn hạn, kéo theo tỷ lệ biến động nhân sự cao kỷ lục.

Dragon Golf Links hoàn thiện kiệt tác 27 hố tiêu chuẩn quốc tế

Dragon Golf Links hoàn thiện kiệt tác 27 hố tiêu chuẩn quốc tế

Bất động sản -  1 tuần

Tập đoàn Geleximco cùng Công ty Cổ phần Đầu tư và du lịch Vạn Hương tổ chức khánh thành Dragon Golf Links giai đoạn hai hoàn thiện 27 hố golf tiêu chuẩn quốc tế.

Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc là khát vọng của cả dân tộc, lời thề danh dự trước lịch sử, trước nhân dân

Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, hạnh phúc là khát vọng của cả dân tộc, lời thề danh dự trước lịch sử, trước nhân dân

Tiêu điểm -  19 giờ

Đó là lời khẳng định mạnh mẽ của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, được kết tinh từ ý chí và khát vọng của cả dân tộc trên chặng đường tiến vào kỷ nguyên mới.

T&T Group xong đường dây truyền tải điện gió Savan 1 trước thềm Đại lễ A80

T&T Group xong đường dây truyền tải điện gió Savan 1 trước thềm Đại lễ A80

Doanh nghiệp -  21 giờ

Ngay trước thềm lễ Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, tuyến đường dây truyền tải 220kV từ nhà máy điện gió Savan 1 trên lãnh thổ Lào đã được hoàn thành sau hơn sáu tháng thi công thần tốc; sẵn sàng đấu nối vào hệ thống điện quốc gia Việt Nam trong tương lai gần.

TH true MILK: Dấu ấn trọn vẹn trong tuần lễ lịch sử của đất nước

TH true MILK: Dấu ấn trọn vẹn trong tuần lễ lịch sử của đất nước

Nhịp cầu kinh doanh -  21 giờ

Hơn một triệu sản phẩm TH true MILK đã được trao tặng trong suốt đại lễ A80, không chỉ là món quà dinh dưỡng mà còn là sự tri ân, là tình quân dân thắm đượm trong một tuần lễ lịch sử.

Vinamilk hoà nhịp cùng triệu trái tim mừng 80 năm Quốc khánh

Vinamilk hoà nhịp cùng triệu trái tim mừng 80 năm Quốc khánh

Nhịp cầu kinh doanh -  22 giờ

Hòa chung không khí thiêng liêng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, Vinamilk hiện diện như một phần thân quen của mọi gia đình Việt, tiếp thêm năng lượng và tinh thần cho ngày hội lớn của non sông.

FPT ký hợp đồng chuyển đổi số 100 triệu USD

FPT ký hợp đồng chuyển đổi số 100 triệu USD

Nhịp cầu kinh doanh -  1 ngày

FPT nhận được hợp đồng lớn đến từ chiến lược tập trung cho AI, cũng như năng lực triển khai các giải pháp chuyển đổi số toàn diện cho khách hàng.

Việt Nam 2045: Khát vọng thịnh vượng và những điểm nghẽn cuối cùng

Việt Nam 2045: Khát vọng thịnh vượng và những điểm nghẽn cuối cùng

Tiêu điểm -  1 ngày

Khát vọng đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045 đang trở thành mệnh lệnh phát triển, đòi hỏi một 'kỷ nguyên hành động khác thường'.

Từ “xé rào” cơ chế đến kỳ vọng “siêu đô thị” của TP. HCM

Từ “xé rào” cơ chế đến kỳ vọng “siêu đô thị” của TP. HCM

Tiêu điểm -  1 ngày

Từ những lần "xé rào" cơ chế để mở đường cho Đổi mới, TP. HCM đã không ngừng phát triển, khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước. Sau sáp nhập TP. HCM có không gian rộng hơn với nhiều động lực mới, một lần nữa thành phố từng được ví như “Hòn Ngọc Viễn Đông” đứng trước cơ hội lịch sử vươn lên trở thành siêu đô thị tầm cỡ quốc gia, quốc tế.