Hạ tầng quá tải dưới sức nóng tăng trưởng du lịch

Phương Dung Thứ tư, 03/07/2019 - 20:14

Sự đổ bộ mạnh của số lượng lớn khách du lịch đã gây ra hoặc làm nghiêm trọng thêm tình trạng ùn tắc, ô nhiễm ở nhiều điểm đến và gia tăng áp lực lên các dịch vụ cơ bản, Ngân hàng Thế giới (World Bank) nhận định.

Trong một thập kỷ qua, Việt Nam đã trải qua giai đoạn bùng nổ số lượng khách du lịch, bao gồm cả khách trong nước lẫn khách quốc tế.

Số khách quốc tế đến Việt Nam tăng gần 4 lần, từ 4,2 triệu lượt năm 2008 lên mức 15,5 triệu năm 2018. Đặc biệt, tốc độ tăng trưởng nhảy vọt trong 3 năm qua, từ mức bình quân khoảng 9% mỗi năm trong giai đoạn 2008-2015 lên đến con số 25% giai đoạn 2016-2018.

Du lịch trong nước của Việt Nam cũng gia tăng không kém với số lượt khách tăng gấp 4 lần, từ 20,5 triệu năm 2008 lên 80 triệu năm 2018 nhờ sự phát triển nhanh chóng của tầng lớp trung lưu.

Đây là giới thích đi du lịch và có khả năng chi trả tốt hơn để đi lại bằng đường hàng không trong điều kiện vé máy bay giá rẻ trong nước nhiều lên, World Bank đánh giá trong báo cáo “Điểm lại”.

Do khoảng thời gian du khách quốc tế tăng cao trùng với thời kỳ du lịch trong nước phát triển mạnh, các điểm đến đang phải đối mặt áp lực quá tải hạ tầng ngày càng tăng.

Đặc biệt, thực trạng này càng rõ hơn trong các tháng có sự trùng lặp về mùa du lịch của khách trong nước và quốc tế tại các địa điểm như TP.HCM, Hà Nội, Khánh Hòa, Quảng Ninh, Quảng Nam cũng như nhiều địa phương khác.

Hạ tầng cơ sở ‘oằn mình’ dưới sức nóng tăng trưởng du lịch

Số liệu từ World Bank cho thấy tỷ lệ lượt khách du lịch tính trên đầu người tại điểm đến tăng mạnh trong 5 năm trở lại đây từ mức cao trước đó. 

Mật độ du khách tăng trưởng mạnh dẫn đến các vấn đề ùn tắc giao thông, ô nhiễm, đặc biệt ở những điểm đô thị vốn đã đông dân như Hà Nội, Đà Nẵng hay TP.HCM.

Mặc dù tầm quan trọng của quy hoạch dựa trên nhu cầu về các điểm đến du lịch được tính đến, tuân thủ quy hoạch thường vẫn có vấn đề, gây ảnh hưởng đến các mục tiêu và tính bền vững trong phát triển du lịch, World Bank đánh giá.

Theo đó, nhiều quy hoạch chưa được tuân thủ hoặc chỉnh sửa trong quá trình triển khai thường do lợi ích riêng của doanh nghiệp chứ không phải căn cứ vào các chỉ tiêu.

Điều này đôi khi tạo điều kiện cho những dự án đầu tư gây đe dọa đến tính bền vững của phát triển du lịch.

World Bank lấy ví dụ Đà Nẵng – nơi nhiều thửa đất trước đây được quy hoạch cho mục tiêu đất ở dân cư dần bị chuyển đổi thành khách sạn, đặt ra nhu cầu về các dịch vụ cơ bản như điện, nước, rác thải và nước thải lớn hơn rất nhiều so với dự kiến cho đất ở dân cư.

Một ví dụ nữa là sự sinh sôi nảy nở của dịch vụ cáp treo được đầu tư bằng vốn tư nhân trong các vùng du lịch trên cả nước, tạo điều kiện đưa một khối lượng lớn du khách đến những địa điểm chưa nhất thiết đã sẵn sàng cho khối lượng khách như vậy trong các bản quy hoạch du lịch liên quan.

Số lượng khách du lịch tăng trưởng “nóng” dẫn tới tăng trưởng nguồn cung cơ sở lưu trú nhảy vọt, từ đó tạo ra rủi ro quá tải về hạ tầng dịch vụ. Mỗi phòng khách sạn xây mới đều làm tăng nhu cầu về điện, nước, quản lý chất thải và các dịch vụ cơ bản khác.

Tuy nhiên, những cải thiện về năng lực cung cấp dịch vụ và hạ tầng thiết yếu khác để hỗ trợ số lượt khách tăng nhanh lại chưa bắt kịp.

Theo chỉ số về năng lực cạnh tranh du lịch của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) từ năm 2013 đến 2017, những cải thiện bổ trợ về hạ tầng giao thông đường hàng không, đường bộ, hạ tầng y tế và vệ sinh vẫn đi sau với khoảng cách đáng kể, thậm chí không đáng kể trong trường hợp vận tải hàng không.

World Bank cho rằng, tại các điểm du lịch hiện đang gặp rủi ro quá tải hoặc đã phá vỡ giới hạn về năng lực, điều quan trọng là phải cân nhắc áp dụng các biện pháp và hệ thống để cải thiện về quản lý luồng khách.

Hạ tầng cơ sở ‘oằn mình’ dưới sức nóng tăng trưởng du lịch 1
Khách sạn mọc lên "như nấm" tại các điểm đến du lịch hàng đầu, gia tăng áp lực lên các dịch vụ cơ bản như điện, nước.

Các biện pháp này bao gồm áp dụng giá phân tầng bằng cách thu phí cao hơn để được tiếp cận những điểm có nguy cơ cao hơn, hoặc xác định ngưỡng chi tiêu tối thiểu để đón khách; “thu giá ùn tắc”, trong đó phí thăm quan được thu cao hơn tại một số điểm du lịch nhất định ở thời điểm nhu cầu đạt đỉnh.

Bên cạnh đó, áp đặt chỉ tiêu hạn mức rõ ràng về số lượng khách tối đa được đến những địa điểm nhất định vào thời điểm cụ thể, như chỉ tiêu hạn mức gần đây được các cấp có thẩm quyền áp dụng tại Vạn lý Trường thành ở Trung Quốc.

World Bank cũng khuyến nghị Việt Nam sử dụng công nghệ số để kiểm soát đám đông, chẳng hạn các ứng dụng để phân bổ du khách theo khoảng thời gian cụ thể, giống với cách tiếp cận gần đây được áp dụng ở El Nido, Philippines.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, dịch vụ và hạ tầng để đảm bảo bền vững ở những điểm đến, đòi hỏi vừa phải đầu tư cho hạ tầng, vừa phải xây dựng và thực thi hiệu lực tiêu chuẩn chất lượng.

Rõ ràng, năng lực hạ tầng của Việt Nam cần được mở rộng để hỗ trợ cho khối lượng du khách tăng lên, cả về hạ tầng giao thông lẫn hạ tầng dịch vụ cơ bản như vệ sinh và quản lý chất thải nhằm giảm thiểu tác động ngoại ứng tiêu cực về môi trường.

Đầu tư công cho hạ tầng, nếu được tăng lên, cần phải ưu tiên cho những khu vực du lịch hiện đang gặp áp lực về năng lực đáp ứng.

Ngoài ra, hướng phát triển các sản phẩm du lịch thân thiện sinh thái hơn cũng có thể làm giảm áp lực về hạ tầng ở những vùng thị trường du lịch đại chúng. 

Du lịch mất đà tăng trưởng vì khách Trung Quốc

Du lịch mất đà tăng trưởng vì khách Trung Quốc

Tiêu điểm -  6 năm
Sự phụ thuộc quá lớn vào khách du lịch Trung Quốc đang kéo đà tăng trưởng du lịch Việt Nam chậm lại đáng kể.
Du lịch mất đà tăng trưởng vì khách Trung Quốc

Du lịch mất đà tăng trưởng vì khách Trung Quốc

Tiêu điểm -  6 năm
Sự phụ thuộc quá lớn vào khách du lịch Trung Quốc đang kéo đà tăng trưởng du lịch Việt Nam chậm lại đáng kể.
Ba điểm đến ‘nóng nhất’ của du lịch Việt Nam

Ba điểm đến ‘nóng nhất’ của du lịch Việt Nam

Tiêu điểm -  6 năm

Quảng Ninh đang đe doạ ngôi vị á quân của Hà Nội trong số các điểm đến thu hút nhiều khách du lịch quốc tế nhất.

Nghịch lý tăng trưởng du lịch Việt Nam

Nghịch lý tăng trưởng du lịch Việt Nam

Tiêu điểm -  6 năm

Việt Nam không có đủ dịch vụ chất lượng cao hơn để khách du lịch móc hầu bao, theo báo cáo khảo sát về du lịch ASEAN của tập đoàn tài chính Maybank King Eng.

Tháo 'vòng kim cô' cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Tháo 'vòng kim cô' cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Tiêu điểm -  51 phút

Nghị quyết 68 và Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều nút thắt cho doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

361 dự án bị Hà Nội loại khỏi danh mục thí điểm Nghị quyết 171

361 dự án bị Hà Nội loại khỏi danh mục thí điểm Nghị quyết 171

Tiêu điểm -  54 phút

361 dự án đã bị thành phố Hà Nội loại trừ vì không đáp ứng tiêu chí đưa vào danh mục thí điểm theo Nghị quyết 171/2024 của Quốc hội.

Công an nhân dân là 'lá chắn' và 'thanh kiếm' bảo vệ chế độ, bảo vệ Nhân dân

Công an nhân dân là 'lá chắn' và 'thanh kiếm' bảo vệ chế độ, bảo vệ Nhân dân

Tiêu điểm -  8 giờ

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, công an nhân dân là lực lượng nòng cốt, là "lá chắn" và "thanh kiếm" bảo vệ chế độ, bảo vệ Nhân dân.

Nghị quyết 68 và bài toán thực thi

Nghị quyết 68 và bài toán thực thi

Tiêu điểm -  10 giờ

Nghị quyết 68 mở ra cơ hội phát triển bứt phá cho doanh nghiệp tư nhân Việt Nam, song vẫn còn nhiều thách thức trong khâu thực thi để đưa nghị quyết vào cuộc sống.

Hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ có thể được hỗ trợ phần mềm kế toán

Hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ có thể được hỗ trợ phần mềm kế toán

Tiêu điểm -  1 ngày

Hộ kinh doanh, doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ sẽ được miễn phí đào tạo và cung cấp nền tảng số, phần mềm kế toán, theo đề xuất của Bộ Tài chính.

SeABank cùng ca sĩ Mỹ Tâm ra mắt thẻ Visa SeASoul 2in1

SeABank cùng ca sĩ Mỹ Tâm ra mắt thẻ Visa SeASoul 2in1

Nhịp cầu kinh doanh -  18 phút

Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, mã chứng khoán: SSB) kết hợp cùng ca sĩ Mỹ Tâm chính thức ra mắt thẻ quốc tế đa năng đặc biệt Visa SeASoul 2in1.

Vietcombank đưa nhân sự cấp cao vào ngân hàng vừa nhận chuyển giao bắt buộc

Vietcombank đưa nhân sự cấp cao vào ngân hàng vừa nhận chuyển giao bắt buộc

Hồ sơ quản trị -  44 phút

Tổng giám đốc Vietcombank ông Lê Quang Vinh cho biết việc tiếp tục bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo chủ chốt sang VCBNeo sẽ hỗ trợ tích cực cho hoạt động kinh doanh.

Hé lộ hình ảnh siêu dự án gần 80.000 tỷ đồng của Sun Group tại Đà Nẵng

Hé lộ hình ảnh siêu dự án gần 80.000 tỷ đồng của Sun Group tại Đà Nẵng

Bất động sản -  46 phút

Khu công viên văn hóa vui chơi giải trí, thương mại dịch vụ cao cấp (Da Nang Downtown) gần 77ha, tổng mức đầu tư gần 80.000 tỷ đồng sẽ khởi công ngày 19/8 tới với điểm nhấn là tòa tháp 69 tầng cao 408m.

Tháo 'vòng kim cô' cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Tháo 'vòng kim cô' cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Tiêu điểm -  51 phút

Nghị quyết 68 và Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều nút thắt cho doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

361 dự án bị Hà Nội loại khỏi danh mục thí điểm Nghị quyết 171

361 dự án bị Hà Nội loại khỏi danh mục thí điểm Nghị quyết 171

Tiêu điểm -  54 phút

361 dự án đã bị thành phố Hà Nội loại trừ vì không đáp ứng tiêu chí đưa vào danh mục thí điểm theo Nghị quyết 171/2024 của Quốc hội.

TH tiên phong đổi mới sáng tạo

TH tiên phong đổi mới sáng tạo

Doanh nghiệp -  1 giờ

Gian trưng bày của Tập đoàn TH tại “Ngày hội Lao động sáng tạo toàn quốc 2025” ở Hà Nội nổi bật với những sáng kiến công nghệ cao “made by TH”.

Doanh thu quý II/2025 của C.P. Việt Nam giảm mạnh

Doanh thu quý II/2025 của C.P. Việt Nam giảm mạnh

Doanh nghiệp -  1 giờ

Mức giảm lên tới 21% so với cùng kỳ, chỉ còn 26,2 tỷ baht, tương đương khoảng 21.200 tỷ đồng.