Phát triển bền vững

‘Ly hương’ ở miền Tây: Một góc nhìn khác

Hoàng Đông Thứ ba, 11/06/2024 - 09:18

Bên cạnh việc làm, sinh kế, một bộ phận người dân Đồng bằng sông Cửu Long bắt buộc phải rời quê hương vì vùng này không đảm bảo những dịch vụ xã hội thiết yếu như y tế, giáo dục.

Sở hữu tấm bằng y học, anh H được nhận vào một bệnh viện ở tỉnh Bến Tre, đồng thời mở cho mình một phòng khám tư nhân. Nhờ đó, cuộc sống của gia đình anh tương đối dư dả.

Tuy nhiên, gia đình anh H vẫn quyết tâm rời quê hương để lên TP.HCM sinh sống bởi cho rằng chất lượng giáo dục ở thành phố lớn sẽ tốt hơn, giúp tương lai những đứa con của anh sẽ được bảo đảm hơn.

Còn đối với chị P, cũng là một người con miền Tây, quyết định cùng gia đình chuyển sang Bình Dương sinh sống để tìm kiếm cho con mình một dịch vụ giáo dục đặc biệt.

Trả lời khảo sát của Viện Nghiên cứu đời sống xã hội (Social Life), chị P cho biết, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long hầu như không có cơ sở giáo dục chuyên biệt để hỗ trợ trẻ em mắc chứng tự kỷ.

Anh H, chị P không đại diện cho đa số những người lao động di cư khỏi Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, câu chuyện của họ cho thấy, bên cạnh những yếu tố về sinh kế, việc làm, một bộ phận người miền Tây quyết định “đi Bình Dương” bởi quê hương thiếu vắng những dịch vụ xã hội cần thiết cho họ và gia đình.

Y tế, giáo dục tụt hậu

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, hạ tầng y tế ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thấp hơn so với mức trung bình. Cụ thể, số giường bệnh trên 10 nghìn dân của miền Tây trung bình là 32 chiếc, thấp hơn số trung bình của cả nước là 34. Số bác sĩ trên 10 nghìn dân cũng chỉ đạt gần 9,3, thấp hơn trung bình cả nước là hơn 11,1.

Bên cạnh đó, khu vực này cũng được xem như “vùng trũng” về giáo dục của cả nước. Tỷ lệ dân số tốt nghiệp trung học phổ thông của Đồng bằng sông Cửu Long là hơn 11%, thấp nhất cả nước. Số lượng trẻ em không được thụ hưởng giáo dục cao gần nhất cả nước với hơn 14%.

Lãnh đạo một tỉnh ở Đồng bằng sông Cửu Long cho biết, giáo dục miền Tây đối diện với ba nút thắt, bao gồm thiếu trường lớp, thiếu nguồn nhân lực cho ngành giáo dục và thiếu kinh phí.

Năm 2023, tỷ lệ phòng học kiên cố của Đồng bằng sông Cửu Long đạt 68,7%, tỷ lệ trường đạt chuẩn gần 69%. Nhiều điểm trường lẻ vẫn tồn tại với cơ sở vật chất chưa bảo đảm nhưng nếu xóa bỏ sẽ gây quá tải cho các trường học chính.

Hạ tầng y tế, giáo dục tác động trực tiếp tới đời sống của người dân tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, dẫn đến quyết định di cư giống như của chị P, anh H nhằm tìm kiếm cho bản thân và gia đình một môi trường sống đủ đầy hơn.

Tuy nhiên, không phải cứ di cư là mọi vấn đề đều được giải quyết. Theo khảo sát của Viện Social Life đối với những lao động di cư tại TP.HCM (di cư từ Đồng bằng sông Cửu Long và nhiều địa phương khác), có đến hơn 50% sinh sống bằng các công việc tự do, không có hợp đồng lao động và hơn 23% lao động bằng các nghề buôn bán nhỏ như bán hàng rong, vỉa hè, thu mua ve chai, đồng nát.

Mức thu nhập phổ biến của người lao động di cư tại TP.HCM là 5 – 7 triệu đồng mỗi tháng, chiếm gần 40% số lao động di cư trả lời khảo sát. Gần 60% người lao động di cư gặp khó khăn về tài chính và chỉ có hơn 25% người lao động đóng bảo hiểm xã hội, hơn 57% tham gia bảo hiểm y tế. 97,7% người lao động sống ở mức đủ hoặc thiếu thốn.

Với mức thu nhập ít ỏi, tài chính khó khăn, tình trạng không có điều kiện tham gia bảo hiểm y tế, xã hội vẫn còn phổ biến, những người di cư dù đã rời quê hương nhưng vẫn khó có thể tiếp cận các dịch vụ xã hội thiết yếu tại nơi định cư mới.

Trong tình cảnh như vậy, một sự kiện rủi ro hoàn toàn có thể “đánh gục” người lao động, chẳng hạn như tai nạn, ốm đau hoặc mất việc làm, chưa kể đến những biến cố bất thường như đại dịch Covid-19 vừa qua.

Sau mỗi mùa hạn mặn, vấn đề di cư ở Đồng bằng sông Cửu Long lại tiếp tục được dư luận quan tâm. Tuy nhiên, bên cạnh những giải pháp phát triển kinh tế, sinh kế, cần có thêm giải pháp về phát triển y tế, giáo dục và các dịch vụ xã hội thiết yếu để miền Tây thực sự trở thành nơi đáng sống, để người lao động không nhất thiết phải ly hương hòng tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Nỗi đau ‘ly hương’ mỗi mùa hạn mặn

Nỗi đau ‘ly hương’ mỗi mùa hạn mặn

Phát triển bền vững -  1 năm

Thiếu cơ hội sinh kế, nhất là trong mỗi mùa hạn mặn, lao động trẻ ở Đồng bằng sông Cửu Long ồ ạt “đi Bình Dương”,, để lại nhiều hệ lụy.

Kinh tế tuần hoàn ‘cứu’ Đồng bằng sông Cửu Long

Kinh tế tuần hoàn ‘cứu’ Đồng bằng sông Cửu Long

Phát triển bền vững -  1 năm

Các mô hình kinh tế tuần hoàn phù hợp với quan điểm chiến lược “thuận thiên” trong phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long, từ đó giải quyết những thách thức lớn của vùng đất Chín Rồng.

Đồng bằng sông Cửu Long phải có dự án lớn, xoay chuyển tình thế

Đồng bằng sông Cửu Long phải có dự án lớn, xoay chuyển tình thế

Tiêu điểm -  1 năm

Sạt lở Đồng bằng sông Cửu Long là vấn đề lớn. Nếu đã đi vay vốn quốc tế thì phải làm các dự án lớn, xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái, chứ không làm vụn vặt, manh mún, Thủ tướng nhấn mạnh.

Tháo gỡ điểm nghẽn cho Đồng bằng sông Cửu Long

Tháo gỡ điểm nghẽn cho Đồng bằng sông Cửu Long

Tiêu điểm -  2 năm

Nhiều điều kiện tự nhiên thuận lợi, sao còn nghèo khó, vất vả? Đó là trăn trở của PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, về thực trạng và bài toán phát triển kinh tế khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian tới.

Bông hồng đỏ tặng chiến binh xanh

Bông hồng đỏ tặng chiến binh xanh

Phát triển bền vững -  8 giờ

Bông hoa hồng đỏ thắm tặng những chiến binh xanh, cũng là lời khẳng định tự hào của ông Hoàng Đức Vượng và VietCycle về sự tri ân, trân trọng dành cho nghề đồng nát, ve chai.

Doanh nghiệp Việt đầu tiên kiểm kê khí nhà kính trên toàn bộ chuỗi cung ứng

Doanh nghiệp Việt đầu tiên kiểm kê khí nhà kính trên toàn bộ chuỗi cung ứng

Phát triển bền vững -  8 giờ

Bên cạnh giảm phát thải, Phúc Sinh hướng tới mục tiêu sản xuất cà phê không phát thải và đạt tín chỉ carbon trong tương lai.

Hơn 40% hộ dân nông thôn chưa được sử dụng nước đạt chuẩn quốc gia

Hơn 40% hộ dân nông thôn chưa được sử dụng nước đạt chuẩn quốc gia

Phát triển bền vững -  1 ngày

Sau hàng chục năm triển khai chương trình cấp nước nông thôn, vẫn còn hơn 40% hộ dân khu vực nông thôn chưa được sử dụng nước đạt quy chuẩn quốc gia.

Giám đốc phát triển bền vững: Từ người kể chuyện tới người truyền cảm hứng

Giám đốc phát triển bền vững: Từ người kể chuyện tới người truyền cảm hứng

Phát triển bền vững -  4 ngày

Giám đốc phát triển bền vững là người kể chuyện, người truyền cảm hứng cho đội ngũ nhân sự và các bên liên quan cùng chung tay vì môi trường và xã hội.

Mắt xích chiến lược trong chuyển đổi xanh ngành dệt may

Mắt xích chiến lược trong chuyển đổi xanh ngành dệt may

Phát triển bền vững -  5 ngày

Trước sức ép ESG, ngành dệt may Việt Nam buộc phải tái định nghĩa “sự bền vững” và ngân hàng đang trở thành mắt xích chiến lược trong hành trình đó.

Ngân hàng NCB về đích sớm, vượt mọi chỉ tiêu kinh doanh  2025

Ngân hàng NCB về đích sớm, vượt mọi chỉ tiêu kinh doanh 2025

Tài chính -  1 giờ

Kết thúc 9 tháng năm 2025, Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB) hoàn thành vượt mọi chỉ tiêu kinh doanh 2025 đã đặt ra, khẳng định chiến lược đúng đắn và tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn bứt phá.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Ngành quỹ phải chuyên nghiệp hơn để đón vốn ngoại

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Ngành quỹ phải chuyên nghiệp hơn để đón vốn ngoại

Tài chính -  2 giờ

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng gọi đây là cơ hội vàng để ngành quản lý quỹ Việt Nam trở thành kênh dẫn vốn tin cậy cho nền kinh tế.

[Tường thuật] Tọa đàm 'Giải cơn khát nhà ở vừa túi tiền và giải pháp thu hút dân cư về khu đô thị mới'

[Tường thuật] Tọa đàm 'Giải cơn khát nhà ở vừa túi tiền và giải pháp thu hút dân cư về khu đô thị mới'

Bất động sản -  4 giờ

Tọa đàm “Giải cơn khát nhà ở vừa túi tiền và giải pháp thu hút dân cư về khu đô thị mới” do Tạp chí TheLEADER tổ chức chiều 17/10/2025 tại Hà Nội.

Ứng dụng AI trong doanh nghiệp: Ai là người chịu trách nhiệm?

Ứng dụng AI trong doanh nghiệp: Ai là người chịu trách nhiệm?

Diễn đàn quản trị -  6 giờ

Không chỉ là công nghệ, trí tuệ nhân tạo còn là câu chuyện về sự thay đổi trong cách con người nhìn nhận cuộc sống, cách đào tạo và cả mối quan hệ giữa con người với nhau.

VPBank Prime: Khi tài chính trở thành hành trình trải nghiệm và cảm hứng sống của người trẻ

VPBank Prime: Khi tài chính trở thành hành trình trải nghiệm và cảm hứng sống của người trẻ

Nhịp cầu kinh doanh -  7 giờ

Không chỉ là thương hiệu tài chính, VPBank Prime đang từng bước định hình một phong cách sống mới cho người trẻ Việt: chủ động, năng động và biết tận hưởng thông qua chuỗi trải nghiệm đa sắc màu từ Prime’s Talk, Prime’s Night đến các livestream ưu đãi và thử thách số hóa.

Bông hồng đỏ tặng chiến binh xanh

Bông hồng đỏ tặng chiến binh xanh

Phát triển bền vững -  8 giờ

Bông hoa hồng đỏ thắm tặng những chiến binh xanh, cũng là lời khẳng định tự hào của ông Hoàng Đức Vượng và VietCycle về sự tri ân, trân trọng dành cho nghề đồng nát, ve chai.

Doanh nghiệp Việt đầu tiên kiểm kê khí nhà kính trên toàn bộ chuỗi cung ứng

Doanh nghiệp Việt đầu tiên kiểm kê khí nhà kính trên toàn bộ chuỗi cung ứng

Phát triển bền vững -  8 giờ

Bên cạnh giảm phát thải, Phúc Sinh hướng tới mục tiêu sản xuất cà phê không phát thải và đạt tín chỉ carbon trong tương lai.