Ngành đường sắt, với thực trạng thiếu vốn lâu nay, đứng trước đòi hỏi mở rộng huy động nguồn vốn xã hội và đột phá về ưu đãi cho doanh nghiệp tham gia đầu tư.
Tinh thần này được thể hiện trong phiên thẩm tra sơ bộ dự án Luật Đường sắt (sửa đổi) do Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội chủ trì, diễn ra ngày hôm qua.
Với việc chỉ ra điểm nghẽn lâu nay của ngành đường sắt, trong khi Luật hiện hành chưa có cơ chế đủ mạnh thu hút vốn ngoài ngân sách dẫn tới nhiều dự án đường sắt trọng điểm chậm trễ, các đại biểu đồng thuận quan điểm cho rằng, cần mở rộng nguồn vốn xã hội đầu tư cho đường sắt, cũng như bổ sung những chính sách ưu đãi cụ thể mang tính đột phá – giúp thu hút doanh nghiệp tham gia, đặc biệt là loại hình đầu tư PPP.
Ủy viên chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Ngọc Sơn cho rằng, dự thảo Luật vẫn giữ nguyên các ưu đãi như miễn, giảm tiền thuê đất, hỗ trợ tín dụng cho đầu tư đường sắt - như Luật Đường sắt 2017 đã đề cập nhưng khó khăn triển khai do chưa có hướng dẫn cụ thể.
Vì vậy, ông Sơn đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo – Bộ Xây dựng (Bộ Giao thông vận tải trước đây) cần bổ sung cơ chế ưu đãi cụ thể cho các doanh nghiệp đầu tư theo mô hình PPP, đặc biệt với đường sắt đô thị và đường sắt cao tốc, đồng thời điều chỉnh chính sách tài chính cho phép doanh nghiệp vận hành hạ tầng đường sắt được khai thác thương mại tại nhà ga để tạo nguồn thu bù đắp chi phí.
Liên quan đến quy hoạch và kết nối hạ tầng đường sắt, Luật Đường sắt 2017 chưa có cơ chế ràng buộc kết nối với các phương thức vận tải khác. Bên cạnh đó, dự thảo Luật đã bổ sung quy định kết nối đường sắt với cảng biển, sân bay, nhưng chưa quy định rõ trách nhiệm đầu tư và nguồn vốn.
Do đó, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo quy định trách nhiệm đầu tư rõ ràng giữa Trung ương, địa phương và doanh nghiệp khi xây dựng các tuyến kết nối đường sắt – cảng biển – sân bay. Ngoài ra, cần có chính sách ưu đãi để khuyến khích đầu tư hệ thống logistic đường sắt nhằm tăng hiệu quả vận chuyển hàng hóa.
Liên quan đến cơ chế đầu tư và huy động nguồn lực phát triển hạ tầng đường sắt, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải cho rằng, dự thảo Luật lần này chủ yếu tập trung quy định về đầu tư công nhưng chưa làm rõ phương thức huy động đầu tư tư nhân, PPP cho đường sắt.
Ngoài ra, một số giải pháp huy động vốn mang tính đột phá như mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông (TOD, khai thác quỹ đất vùng phụ cận nhà ga để tạo nguồn lực) chưa được đề cập rõ ràng.
Từ đây, ông Khải khuyến nghị mở rộng không gian huy động nguồn vốn xã hội cho đường sắt.
Trong đó, trước hết phải xác lập khung pháp lý thuận lợi cho hình thức đối tác công tư trong lĩnh vực đường sắt, bổ sung điều khoản nguyên tắc về đầu tư PPP đường sắt, dẫn chiếu Luật PPP hiện hành nhưng đồng thời cho phép áp dụng các cơ chế ưu đãi đặc thù để tăng tính hấp dẫn (như chia sẻ rủi ro doanh thu, ưu đãi thuế, bảo lãnh Chính phủ nếu cần).
Cũng tại phiên thẩm tra, nhiều ý kiến đề nghị thêm cơ chế huy động vốn mới mang tính đột phá như mô hình TOD – tận dụng quỹ đất quanh nhà ga để tạo nguồn lực cho dự án như.
Điển hình, về khai thác quỹ đất vùng phụ cận ga, chỉ quy định nguyên tắc chung về sử dụng đất quanh ga cho phát triển đô thị và giao Chính phủ quy định chi tiết tiêu chí, phạm vi, điều kiện áp dụng sau khi có kết quả khả quan từ các đô thị lớn.
Ngoài ra, với những dự án liên quan nhiều địa phương/lĩnh vực (ví dụ đường sắt kết hợp đường bộ, đường sắt liên vùng), Luật phải quy định rõ quy trình thống nhất giữa các cơ quan liên quan, tránh tình trạng “có tiền mà không tiêu được” do vướng thủ tục.
Ông Khải lưu ý có thể bổ sung quy định thành lập Ban Chỉ đạo chung Trung ương – địa phương cho dự án lớn hoặc nguyên tắc xác định cơ quan chủ trì tùy theo tỷ trọng phần việc của Trung ương hay địa phương.
Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, các quy định pháp luật đưa ra phải vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển, đề xuất thêm các quy định giúp kiến tạo không gian phát triển rộng hơn cho lĩnh vực đường sắt.
Về quy hoạch mạng lưới đường sắt và quy hoạch tuyến đường sắt, ga đường sắt, Phó Chủ tịch Lê Minh Hoan lưu ý việc tiếp thu mô hình ở nhiều quốc gia phát triển để đưa quy hoạch trở thành bản marketing nhằm giúp xã hội nhìn ra cơ hội đầu tư vào lĩnh vực đường sắt, thay vì quy hoạch để quản lý như mô hình hiện nay.
Tags:
Tags:
Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng sẽ được xem xét, quyết định chủ trương tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Chiều ngày 30/11, Quốc hội đã thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam với 443/454 đại biểu tán thành.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được kỳ vọng sẽ thay đổi diện mạo hạ tầng giao thông và tạo cú hích lớn cho nền kinh tế. Tuy nhiên, dự án này cũng đặt ra nhiều câu hỏi về khả năng tham gia của nhà thầu xây dựng trong nước.
Xuất khẩu Halal mở ra thị trường 2,2 tỷ người, song đòi hỏi doanh nghiệp Việt cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để chinh phục thị trường tiềm năng này.
Nhiều cơ quan kiến nghị Chính phủ sửa đổi Luật Đất đai 2024, với trọng tâm là giảm tiền sử dụng đất nhằm giảm gánh nặng cho người dân.
Công cụ số hóa mở ra như lời giải giúp nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ vận hành dễ dàng hơn sau khi bỏ thuế khoán.
Theo các chuyên gia kinh tế, lập sàn giao dịch vàng là giải pháp quan trọng để đưa thị trường vàng về quỹ đạo minh bạch và ổn định
Nguyên tắc để đưa ra lựa chọn phân chia khai thác giữa cảng hàng không quốc tế Long Thành và Tân Sơn Nhất là không làm đứt gãy dây chuyền vận tải hàng không.
Diễn biến cho thấy nỗ lực can thiệp của cơ quan quản lý là quyết liệt, songtỷ giá những tháng còn lại của năm 2025 được đánh giá còn phức tạp.
Tọa lạc tại trung tâm kinh tế - giao thương và du lịch ven biển Đồ Sơn, Ruby Coastal City kiến tạo không gian sống thượng lưu dành riêng cho giới tinh hoa.
Chuyển đổi xanh không chỉ là "tấm vé thông hành" hội nhập, mà còn là cơ hội để doanh nghiệp bứt phá, kiến tạo tương lai bền vững và thịnh vượng.
Việt Nam được cho là hội đủ ba yếu tố để phát triển lĩnh vực lưu trữ năng lượng là tham vọng, nhu cầu thị trường và sự hỗ trợ quốc tế.
CEO FPT Nguyễn Văn Khoa cảnh báo: nhiều doanh nghiệp đang đi chậm hơn Chính phủ và đứng ngoài cuộc cải cách số, ngay khi Chính phủ đẩy nhanh Nghị quyết 57 để tái định hình kiến trúc số quốc gia.
Đã đến lúc các công viên đô thị thôi chỉ là nơi dạo mát, mà trở thành “thỏi nam châm” du lịch và nguồn thu kinh tế?
Một cải tiến về nắp chai đã giúp Vinamilk loại bỏ hơn 5 triệu ống hút nhựa và góp phần mang về mức tăng trưởng doanh số gần 80% tại thị trường New Zealand.
