Leader talk

Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Cơ hội lớn hay thách thức vượt tầm doanh nghiệp Việt?

Hà Linh Thứ ba, 19/11/2024 - 14:08

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được kỳ vọng sẽ thay đổi diện mạo hạ tầng giao thông và tạo cú hích lớn cho nền kinh tế. Tuy nhiên, dự án này cũng đặt ra nhiều câu hỏi về khả năng tham gia của nhà thầu xây dựng trong nước.

Với quy mô và vốn đầu tư khổng lồ, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam có thể mở ra cơ hội “trăm năm có một” cho các doanh nghiệp xây dựng và hạ tầng giao thông trong nước. Nhưng vì có quy mô lớn nhất từ trước đến, lại chưa từng có tiền lệ ở Việt Nam, nên dự án không chỉ mang lại cả cơ hội mà còn đặt ra nhiều thách thức cho các nhà thầu Việt.

Tuyến đường sắt tốc độ cao dự kiến có chiều dài 1.541km và tổng vốn đầu tư khoảng 67 tỷ USD, trong đó, chi phí phần xây dựng khoảng 33 tỷ USD được ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà thầu xây dựng Việt Nam, đánh giá là “một bước ngoặt lớn đối với ngành xây dựng Việt Nam.

Ông Hiệp nhấn mạnh, các nhà thầu trong nước đã có tiến bộ vượt bậc trong thi công các công trình lớn như cầu, hầm và cầu dây văng. Tuy nhiên, dự án đường sắt tốc độ cao đòi hỏi mức độ chính xác, công nghệ cao hơn, được ông ví như ‘trận địa công nghệ mới” mà các nhà thầu Việt cần học hỏi và tiếp thu các công nghệ tiên tiến để đáp ứng yêu cầu của dự án.

Nói thêm về vấn đề này, ông Đào Ngọc Vinh, Tổng giám đốc Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI) cho rằng đường sắt tốc độ cao đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối, không thể có sai số.

Trong toạ đàm do báo Giao thông tổ chức sáng nay về cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp Việt trong dự án đường sắt tốc độ cao, ông Vinh cho biết sự khác biệt giữa đường sắt tốc độ cao và đường bộ cao tốc chủ yếu nằm ở yêu cầu kỹ thuật và tính phức tạp của hệ thống.

Dù cả hai loại công trình đều có kết cấu hạ tầng nền đường, cầu, và hầm, nhưng hệ thống đường sắt yêu cầu độ chính xác cao hơn do tốc độ di chuyển lớn hơn, có thể lên tới 350 km/h so với 120 km/h của đường bộ cao tốc.

Ông Vinh giải thích, với đường sắt tốc độ cao, bán kính cong cần đạt ít nhất 6.000mm, trong khi đường bộ cao tốc chỉ cần 3.000mm. Độ võng của kết cấu cầu cũng phải được kiểm soát nghiêm ngặt hơn. Ngoài ra, việc xây dựng hầm cho đường sắt tốc độ cao yêu cầu tính toán động lực học và sự tương tác giữa tàu và hầm để tránh tiếng nổ lớn khi tàu ra khỏi hầm.

Một yếu tố quan trọng khác là sự chính xác tuyệt đối trong thi công, đặc biệt là trong việc kiểm soát chất lượng. Ông Vinh nhấn mạnh rằng, một sai sót nhỏ, như việc kiểm soát không đúng giá chuyển hướng trục tàu, có thể dẫn đến tai nạn nghiêm trọng.

Mặc dù chưa có kinh nghiệm với các dự án này tại Việt Nam, TEDI đã chuẩn bị từ lâu, phối hợp với các trường đại học và cơ sở đào tạo quốc tế như Nhật Bản, Hàn Quốc, để xây dựng đội ngũ kỹ sư chuyên môn cao.

Ông Vinh khẳng định rằng với quyết tâm và nỗ lực lớn, các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể thực hiện các dự án phức tạp như đường sắt tốc độ cao.

Ông Nguyễn Duy Thắng, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Thương mại và xây dựng Trung Chính, khẳng định rằng nhà thầu nội hoàn toàn có thể thực hiện tốt các công việc thi công.

Ông Thắng kể lại chuyện Trung Chính triển khai dự án cầu Rạch Miễu 1 cách đây 20 năm, khi công ty đối mặt với những lo lắng về khả năng thiết kế và thi công. Dù gặp phải những thách thức lớn, đặc biệt là việc định vị cáp và yêu cầu khắt khe về sai số, Trung Chính vẫn quyết tâm thực hiện và hoàn thành công trình vào năm 2009.

Ông cho rằng những thách thức trong dự án đường sắt tốc độ cao cũng sẽ không phải là vấn đề đối với nhà thầu nội nếu có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Về mặt thi công, ông Thắng phân tích rằng các công việc từ ray trở lên không phải là vấn đề, nhưng từ ray trở xuống, các công đoạn thi công như móng, bệ, thân và dầm sẽ yêu cầu độ chính xác cao. Ông nhấn mạnh rằng độ chính xác trong việc thi công dầm đường sắt tốc độ cao sẽ đòi hỏi việc kiểm soát độ võng và độ thăng bằng chính xác hơn so với đường bộ. Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội để nhà thầu trong nước phát huy năng lực.

Ông Nguyễn Quang Huy, Tổng giám đốc Tập đoàn Đèo Cả, chia sẻ, mặc dù dự án đường sắt tốc độ cao mang lại cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt, nhưng cũng đặt ra thách thức về công nghệ và kỹ thuật. Ông nhấn mạnh rằng tinh thần tự lực, tự cường theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ sẽ là nền tảng để các doanh nghiệp tham gia dự án này.

Về nhân sự, Tập đoàn Đèo Cả đã bắt đầu chuẩn bị từ sớm, với mục tiêu đào tạo kỹ sư và công nhân có tay nghề cao. Tập đoàn đã mở Viện nghiên cứu chuyên về đường sắt và đào tạo hơn 200 kỹ sư qua các khóa học chuyên sâu. Đối với công nhân thực tế, Đèo Cả đã thành lập các trung tâm huấn luyện tại công trường để đào tạo kỹ năng và kiến thức thực tiễn về an toàn lao động, kỹ thuật xây dựng và công nghệ đường sắt.

Tập đoàn Đèo Cả cũng tổ chức các chuyến công tác nước ngoài đến Trung Quốc, Nhật Bản và châu Âu để học hỏi kinh nghiệm và mời các chuyên gia quốc tế về tham gia vào các gói thầu tại Việt Nam. Đèo Cả đang hướng đến việc sản xuất đầu máy và toa xe đường sắt tại Việt Nam, đồng thời hợp tác với các doanh nghiệp quốc tế để phát triển công nghiệp đường sắt trong nước.

Ông khẳng định, các doanh nghiệp Việt cần hoàn thành tốt các nhiệm vụ hiện tại trong các dự án cao tốc Bắc - Nam, từ đó tạo ra niềm tin và nguồn lực để triển khai các dự án đường sắt tốc độ cao khi được Chính phủ và Quốc hội thông qua.

Về mặt chính sách, ông Hiệp cho rằng cơ quan quản lý cần điều chỉnh các tiêu chí lựa chọn nhà thầu để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt. Ông lấy ví dụ từ dự án xây dựng tòa nhà Landmark 81, nơi mặc dù chưa có nhà thầu nào trong nước đạt tiêu chí về công trình tương tự, nhưng Coteccons được chọn nhờ đánh giá đúng năng lực.

Mặc dù các nhà thầu Việt có đủ năng lực công nghệ và thi công, ông Hiệp cho rằng vấn đề lớn hiện nay là thiếu hụt nguồn nhân lực lao động, đặc biệt là lao động trực tiếp thi công. Vì vậy, cần có kế hoạch chuẩn bị đầy đủ lực lượng lao động khi triển khai thi công các công trình lớn như dự án đường sắt tốc độ cao.

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam tổng chiều dài của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam khoảng 1.541km, đi qua địa phận 20 tỉnh thành, khởi đầu từ ga Ngọc Hồi tại Hà Nội, điểm cuối là ga Thủ Thiêm tại TP.HCM. Dự án có tổng mức đầu tư ước tính hơn 67 tỷ USD, dự kiến khởi công cuối năm 2027 và cơ bản hoàn thành toàn tuyến năm 2035.

67 tỷ USD cho đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Thu xếp ra sao?

67 tỷ USD cho đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Thu xếp ra sao?

Tiêu điểm -  1 năm

Phương án vốn đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam hiện đã thay đổi nhiều so với thời điểm 2010 khi dự án không được Quốc hội thông qua.

Bảo đảm tiến độ đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam

Bảo đảm tiến độ đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam

Tiêu điểm -  1 năm

Việc ưu tiên cao nhất về nguồn lực tài chính, dựa trên nền tảng cơ chế, kinh nghiệm sẽ giúp dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam đảm bảo tiến độ.

Lựa chọn phương án đầu tư đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam

Lựa chọn phương án đầu tư đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam

Hồ sơ quản trị -  1 năm

Bộ Giao thông vận tải đã phân tích các phương án đầu tư, so sánh ưu nhược điểm, chi phí và lợi ích của từng phương án để đưa ra khuyến nghị về phương án tối ưu nhất.

Góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV: Khẳng định vị thế kinh tế tư nhân

Góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV: Khẳng định vị thế kinh tế tư nhân

Leader talk -  18 giờ

Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV là một bước tiến mạnh mẽ về nhận thức lý luận và thực tiễn, khi khẳng định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Dư địa nới lỏng lãi suất nhờ ‘khoảng trống’ từ Fed?

Dư địa nới lỏng lãi suất nhờ ‘khoảng trống’ từ Fed?

Leader talk -  1 tuần

Việt Nam cần đảm bảo việc nới lỏng lãi suất phải đi cùng với chất lượng của tín dụng, thận trọng các rủi ro khi dòng tiền đổ vào bất động sản và chứng khoán gây nên 'bong bóng tài sản'.

Doanh nghiệp thương mại điện tử cần làm gì để không bỏ lỡ 'miếng bánh'  tỷ đô?

Doanh nghiệp thương mại điện tử cần làm gì để không bỏ lỡ 'miếng bánh' tỷ đô?

Leader talk -  1 tuần

Thương mại điện tử Việt Nam tăng trưởng mạnh, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tham gia xuất khẩu trực tuyến. Tuy nhiên, để bứt phá, các doanh nghiệp cần vượt qua rào cản về logistics, chi phí và chiến lược vận hành.

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để phát triển đất nước

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để phát triển đất nước

Leader talk -  1 tuần

Trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm với tiêu đề: “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để phát triển đất nước".

Đề xuất 5 lĩnh vực tăng cường hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ

Đề xuất 5 lĩnh vực tăng cường hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ

Leader talk -  1 tuần

Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn khẳng định, Việt Nam luôn coi trọng và thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại công bằng, cùng có lợi với Hoa Kỳ.

Cuộc đua sở hữu bất động sản cạnh trung tâm nightlife Cosmo Bay tại Vinhomes Cần Giờ

Cuộc đua sở hữu bất động sản cạnh trung tâm nightlife Cosmo Bay tại Vinhomes Cần Giờ

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Bất động sản trên trục Tương Lai và Vịnh Ngọc 48, kế cận trung tâm nightlife Cosmo Bay (Vinhomes Green Paradise, Cần Giờ, TP.HCM), được ví như “mỏ vàng” mà mọi nhà đầu tư đều muốn sở hữu.

Hội môi giới tổ chức Diễn đàn thị trường bất động sản Việt Nam 2026

Hội môi giới tổ chức Diễn đàn thị trường bất động sản Việt Nam 2026

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Diễn đàn Thị trường bất động sản Việt Nam 2026 (VREF 2026) với chủ đề “Định hình chuẩn mực để thị trường phát triển bền vững” sẽ diễn ra vào 9/1/2026 tại Hà Nội.

Vinhomes Green Paradise được công nhận là ứng viên đầu tiên của 7 kỳ quan đô thị tương lai thế giới

Vinhomes Green Paradise được công nhận là ứng viên đầu tiên của 7 kỳ quan đô thị tương lai thế giới

Nhịp cầu kinh doanh -  16 giờ

Vinhomes Green Paradise vừa được công nhận là ứng viên chính thức đầu tiên của chiến dịch bầu chọn “7 kỳ quan đô thị tương lai” do New7Wonders phát động. Việc vượt qua 90 hồ sơ ứng cử và đề cử từ khắp thế giới để trở thành ứng viên đầu tiên đáp ứng các tiêu chí tham gia bầu chọn biểu tượng đô thị của thế kỷ 21 - đã khẳng định tầm nhìn và tầm vóc của “viên ngọc quý” Vinhomes Green Paradise trong việc phát triển mô hình đô thị kiểu mẫu của tương lai.

Smart Asset - bất động sản dòng tiền thông minh

Smart Asset - bất động sản dòng tiền thông minh

Bất động sản -  16 giờ

Cùng với xu hướng thuê văn phòng, ngày càng nhiều doanh nghiệp tính đến bài toán sở hữu mặt bằng ổn định để kiểm soát chi phí và bảo toàn dòng tiền dài hạn. Đây chính là động lực thúc đẩy mô hình Smart Asset - tài sản dòng tiền thông minh, trở thành cấu phần mới trong chiến lược tài chính của doanh nghiệp và nhà đầu tư tổ chức.

Khi di sản truyền cảm hứng cho kiến trúc: Câu chuyện Nikken Sekkei và Imperia Holiday Hạ Long

Khi di sản truyền cảm hứng cho kiến trúc: Câu chuyện Nikken Sekkei và Imperia Holiday Hạ Long

Nhịp cầu kinh doanh -  17 giờ

Nikken Sekkei – “ông lớn” kiến trúc Nhật Bản với hơn một thế kỷ tạo tác các công trình biểu tượng – đang mang tinh thần đến Imperia Holiday Hạ Long. Lấy chất liệu từ địa hình kỳ quan và bối cảnh di sản, thiết kế tại đây hứa hẹn tạo nên một dấu ấn mới cho không gian sống bên bờ vịnh.

Góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV: Khẳng định vị thế kinh tế tư nhân

Góp ý dự thảo Văn kiện Đại hội XIV: Khẳng định vị thế kinh tế tư nhân

Leader talk -  18 giờ

Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV là một bước tiến mạnh mẽ về nhận thức lý luận và thực tiễn, khi khẳng định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

52 người chết và mất tích do lũ ở Nam Trung Bộ

52 người chết và mất tích do lũ ở Nam Trung Bộ

Tiêu điểm -  19 giờ

Đợt lũ ở Nam Trung Bộ đang diễn ra, Đắk Lắk và Khánh Hòa là hai địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất về người, lần lượt ghi nhận 16 và 14 người chết.