Chính sách hưởng bảo hiểm xã hội một lần chỉ áp dụng cho người gia nhập hệ thống trước ngày 1/7/2025, đóng bảo hiểm xã hội dưới 20 năm và sau 12 tháng nghỉ việc không tiếp tục tham gia tự nguyện. Người đóng bảo hiểm xã hội sau thời điểm này sẽ không được rút mà để hưởng lương hưu.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, chính sách này kế thừa quy định hiện hành và hạn chế ảnh hưởng đến gần 18 triệu người đang tham gia bảo hiểm xã hội. Nó cũng tuân thủ Nghị quyết số 28 của Trung ương, hướng tới giảm tình trạng hưởng bảo hiểm xã hội một lần, tăng quyền lợi khi bảo lưu thời gian tham gia để hưởng chế độ hưu trí.
Quy định mới cũng nhằm tiếp cận thông lệ quốc tế về bảo hiểm xã hội và thích ứng với tốc độ già hóa dân số nhanh chóng của Việt Nam.
Người tham gia mới sẽ chỉ được rút một lần trong các trường hợp đặc biệt, góp phần tăng số người ở lại hệ thống để thụ hưởng các chế độ của bảo hiểm xã hội.
Thường vụ Quốc hội lưu ý rằng, Chính phủ cần có các giải pháp hỗ trợ người lao động gặp khó khăn trước mắt, như chính sách tín dụng phù hợp và hoàn thiện pháp luật về lao động, việc làm.
Luật bảo hiểm xã hội sửa đổi được thông qua sáng nay cũng bổ sung năm nhóm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc gồm: chủ hộ kinh doanh có đăng ký; người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước và người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng lương.
Người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt hoặc không giao kết hợp đồng lao động nhưng có trả công cũng thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Chính phủ dự kiến việc bổ sung này sẽ bao phủ thêm khoảng 3 triệu người vào hệ thống an sinh.
Luật mới bổ sung quy định người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên được hưởng lương hưu hàng tháng. Điều này nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia muộn hoặc những người tham gia không liên tục, khi đủ tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội vẫn được hưởng lương hưu.
Điều 20 của Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi cũng quy định rằng người từ 75 tuổi trở lên, không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hay trợ cấp xã hội hàng tháng, sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Người từ 70 đến dưới 75 tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phải thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo đang cư trú tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn.
Ủy ban thường vụ Quốc hội sẽ điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước.
Mức tham chiếu sẽ được áp dụng để tính mức đóng và hưởng bảo hiểm xã hội, thay thế cho mức lương cơ sở hiện tại, đảm bảo tính ổn định và dài hạn của Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi sau khi Quốc hội thông qua.
Khi mức lương cơ sở chưa được bãi bỏ, mức tham chiếu sẽ bằng với mức lương cơ sở, và Chính phủ sẽ quy định chi tiết việc áp dụng mức tham chiếu trong thời gian tới.
