Tăng trưởng có thể không phản ánh đúng nền kinh tế
Tốc độ tăng trưởng của tiêu dùng cuối cùng, tích lũy tài sản đều giảm so với năm 2022 có thể là dấu hiệu cho thấy tăng trưởng năm 2023 thiếu thực chất, không phản ánh đúng sức khỏe của nền kinh tế.
Đang trong đà phục hồi với một vài con số “đẹp” nhưng theo TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), phục hồi kinh tế quý I/2024 là thiếu bền vững.
Số liệu dễ thấy nhất chứng tỏ sức khỏe của nền kinh tế đang yếu là số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng cao. Riêng quý I/2024, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường cao hơn gấp đôi so với doanh nghiệp thành lập mới. Tính bình quân, trong ba tháng đầu năm, cứ mỗi tháng Việt Nam mất đi gần 5 nghìn doanh nghiệp.
Ông Cung nhìn nhận, bức tranh doanh nghiệp cho thấy nền kinh tế đang gặp phải những khó khăn đáng kể, tổn thương đến tính ổn định và động lực tăng trưởng trong tương lai.
Đi sâu vào phân tích các số liệu, những điểm bất thường tiếp tục được nguyên lãnh đạo CIEM chỉ ra. Cụ thể, chỉ số sản xuất công nghiệp của từng tháng trong quý I/2024 không ổn định, tháng 1 tăng mạnh đến hơn 18%, tháng 2 lại giảm tương đối sâu. Dù tháng 2 là thời điểm Tết Nguyên đán nhưng những con số có sự biến động như vậy là quá lớn so với bình thường.
Mặt khác trong năm 2023 và quý I/2024, tăng trưởng trung bình của giá trị gia tăng sản xuất công nghiệp cao hơn nhiều so với giá trị sản xuất công nghiệp, trong khi thông thường hai con số này chênh lệch nhau không quá lớn.
Điều này càng bất thường khi đặt trong bối cảnh chi phí nguyên vật liệu có dấu hiệu tăng cao. Bởi lẽ chi phí tăng, bán hàng không thay đổi nhưng lợi nhuận lại tăng lên.
Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa trong quý đầu năm đạt hơn 93 tỷ USD, tăng 17% so với cùng kỳ. Riêng tháng 3, xuất khẩu đạt 34 tỷ USD, cao hơn mức trung bình 30 tỷ USD mỗi tháng của Việt Nam.
Tuy nhiên, theo ông Cung, mức tăng này chưa đáng kể và sẽ rất khó có thể vượt trong những tháng còn lại bởi tình hình quốc tế diễn biến khó lường và doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn. Điều này dẫn đến hệ quả là nền kinh tế khó có khả năng bứt phá, bởi xuất khẩu là một trong những động lực tăng trưởng chính.
Một động lực tăng trưởng khác là dịch vụ cũng lộ rõ sự hụt hơi khi chỉ tăng hơn 6,1% trong ba tháng đầu năm, tăng trưởng loại trừ yếu tố giá chỉ đạt 5,1%. Lĩnh vực dịch vụ vẫn thấp hơn giai đoạn trước đại dịch và có thể sẽ đi xuống khi nguy cơ lạm phát tăng cao còn thu nhập của người dân không thay đổi.
Tiếp đó, đầu tư công vốn được xem là giải pháp quan trọng để kích thích kinh tế trong bối cảnh thách thức kép suốt những năm qua. Tuy nhiên, tăng trưởng đầu tư công đạt 3,7% trong quý I, tụt dốc mạnh so với mức tăng hơn 21% của quý IV/2023.
Ông Cung dự báo, đầu tư công khó có thể tăng mạnh so với năm 2023 bởi tình trạng “trên nóng dưới lạnh”, “nhiều người chưa muốn làm”.
Tăng trưởng đầu tư tư nhân, đầu tư doanh nghiệp nhà nước và đầu tư toàn xã hội cũng có sự tụt giảm, duy chỉ có tăng trưởng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là tăng. Điều này cũng thể hiện sự thiếu ổn định trong hoạt động đầu tư, lộ rõ khó khăn trong thu hút vốn vào những lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế.
Vốn FDI tăng nhưng mức tăng được nguyên Viện trưởng CIEM nhận xét là không đáng kể. Mặt khác, quy mô vốn đầu tư của mỗi dự án FDI đang có xu hướng giảm. Tính từ năm 2015 trở lại đây, trung bình quy mô mỗi dự án đều thấp hơn mức trung bình của hơn 30 năm thu hút vốn FDI.
Điều này bộc lộ những rủi ro của hoạt động thu hút FDI khi có dấu hiệu doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam kéo theo cả “họ hàng”, tức là những đơn vị phụ trợ, cung ứng. Từ đó, doanh nghiệp trong nước vấp phải sự cạnh tranh gay gắt và ít có cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tốc độ tăng trưởng của tiêu dùng cuối cùng, tích lũy tài sản đều giảm so với năm 2022 có thể là dấu hiệu cho thấy tăng trưởng năm 2023 thiếu thực chất, không phản ánh đúng sức khỏe của nền kinh tế.
Doanh nghiệp nội khát vốn, kiệt quệ trong bức tranh kinh tế đang phục hồi, ổn định vĩ mô được đảm bảo đặt ra nhiều câu hỏi lớn trong cơ cấu tăng trưởng của Việt Nam.
Theo AMRO, các rủi ro tăng trưởng với triển vọng kinh tế Việt Nam chủ yếu theo hướng tiêu cực.
Trong khi nhu cầu ngày càng lớn, tổng đầu tư công của Việt Nam lại giảm xuống trong thập kỷ qua, đi cùng với hiệu suất thấp, theo Ngân hàng Thế giới.
Những vướng mắc về xác định giá đất để thanh toán cho nhà đầu tư đã bỏ vốn xây dựng hạ tầng cho khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được tháo gỡ.
Thủ tướng khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn, yêu cầu khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo đà tăng trưởng bền vững.
Ngoài vấn đề minh bạch nguồn gốc xuất xứ, Việt Nam cần tính đến khả năng những thỏa thuận trong đàm phán thương mại với Mỹ ảnh hưởng tới các cam kết với những nước khác.
UBND tỉnh Thanh Hóa vừa chấp thuận chủ trương đầu tư và chấp thuận nhà đầu tư cho dự án KCN Thăng Long Thanh Hóa.
Cân bằng giữa tính giá điện theo cơ chế thị trường và ổn định xã hội vẫn luôn là bài toán khó tồn tại nhiều năm qua, nhưng bắt buộc phải giải trong thời gian tới.
Ngày 9/5, dưới sự chứng kiến của Tổng bí thư Tô Lâm và lãnh đạo cấp cao 2 nước, Vietnam Airlines đã công bố đường bay thẳng từ thủ đô Hà Nội đến Moscow, Nga.
Giá vàng hôm nay 10/5 tăng 500 nghìn đồng ở cả hai chiều đối với vàng miếng và vàng nhẫn SJC ở thị trường trong nước.
Warren Buffett không chỉ là một nhà đầu tư xuất sắc mà còn là một nhà tư tưởng tài chính với tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài lĩnh vực đầu tư.
Những vướng mắc về xác định giá đất để thanh toán cho nhà đầu tư đã bỏ vốn xây dựng hạ tầng cho khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được tháo gỡ.
Công ty CP Đầu tư dịch vụ tài chính Hoàng Huy lên kế hoạch phát hành thêm hơn 200 triệu cổ phiếu trong năm 2025 để huy động vốn phát triển hai dự án bất động sản lớn tại Hải Phòng.
Thủ tướng khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn, yêu cầu khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo đà tăng trưởng bền vững.
Nhà sáng lập Đất Xanh Group, Lương Trí Thìn khẳng định tập đoàn sẽ tăng vốn điều lệ lên trên 10.000 tỷ đồng để trở thành công ty cấp trung và cỡ lớn.