Oxfam: Nguy cơ doanh nghiệp lợi dụng ưu đãi thuế tại đặc khu kinh tế để chuyển giá
An Chi
Thứ tư, 23/05/2018 - 15:38
Bà Nguyễn Thu Hương, quản lý cấp cao Tổ chức Oxfam cho rằng, Quốc hội và Chính phủ cần xem xét lại các chính sách ưu đãi thuế tại đặc khu nhằm tránh thất thu ngân sách và các tác động tiêu cực đến kinh tế xã hội.
Một khách sạn đang được xây dựng ở Phú Quốc
Dự thảo Luật đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt (đặc khu kinh tế) đang chờ Quốc hội phê duyệt tại Kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV vừa khai mạc ngày 21/5 vừa qua được kỳ vọng sẽ tạo khung pháp lý chính thức cho sự ra đời và phát triển của ba đặc khu kinh tế là Vân Đồn (Quảng Ninh), Bắc Vân Phong (Khánh Hòa) và Phú Quốc (Kiên Giang).
Sau khi được thành lập, các đặc khu này sẽ là những cực tăng trưởng mới, lan tỏa sự phát triển ra toàn nền kinh tế, đồng thời, đây cũng sẽ là nơi thí điểm những thể chế vượt trội, những chính sách ưu đãi đặc biệt, chưa từng có tiền lệ để thu hút đầu tư.
Đánh giá về những ưu đãi trong dự thảo luật, tại hội thảo "Thảo luận về chính sách ưu đãi thuế tại các đặc khu kinh tế", bà Nguyễn Thu Hương, Quản lý cấp cao chương trình quản trị của tổ chức Oxfam cho rằng, những ưu đãi của Chính phủ về thuế trong đặc khu kinh tế chưa thực sự phù hợp.
Theo bà Hương, dự thảo luật nên xem xét lại các chính sách ưu đãi thuế tại các đặc khu kinh tế. Những bất bình đẳng trong nghĩa vụ đóng thuế đang là một trong những nguyên nhân khiến vấn đề bất bình đẳng toàn cầu ngày càng nghiêm trọng. Người dân và những doanh nghiệp nhỏ đang phải cõng gánh nặng thuế thay cho các doanh nghiệp, tập đoàn lớn.
Theo số liệu của Tổng cục thống kê công bố tháng 2/2017, tại Việt Nam, trong khi lợi nhuận của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tới 45,9% lợi nhuận toàn bộ các loại hình doanh nghiệp, bộ phận này lại đóng số thuế thấp nhất trong các thành phần kinh tế.
Báo cáo của Oxfam về đánh giá chính sách ưu đãi thuế của Việt Nam 2016 cũng chỉ ra rằng chính sách ưu đãi và miễn giảm thuế của Việt Nam cho các doanh nghiệp và dự án lớn chưa mang lại hiệu quả, tác động kinh tế như mong đợi. Trong khi đó, điều này lại tạo ra sự thất thu về ngân sách, cũng như các tác động tiêu cực về môi trường và xã hội.
Do đó, từ góc độ công bằng thuế, đại diện Oxfam khuyến nghị Quốc hội và Chính phủ cẩn trọng xem xét lại các chính sách ưu đãi thuế từ điều 40 đến điều 43 của dự thảo Luật đặc khu kinh tế đặc biệt vì các lý do sau:
Thứ nhất, các chính sách ưu đãi thuế trong dự thảo là không cần thiết vì các lĩnh vực ưu đãi không có gì mới so với các luật khác. Các ngành công nghiệp nằm trong đề xuất ưu tiên của các đặc khu gần như trùng lặp với các ngành ưu tiên của các khu công nghệ cao và các khu kinh tế khác đã triển khai.
Ba ngành mới là casino, nghỉ dưỡng, bất động sản thì vốn đã thu hút sẵn đầu tư khi chưa có luật đặc khu. Theo báo cáo của tỉnh Quảng Ninh, từ 2015 đến nay đã thu hút được khoảng 36.000 tỷ đồng đầu tư vào các dự án.
Bên cạnh đó, đối tượng mới khác được hưởng ưu đãi thuế trong dự thảo là lĩnh vực nghiên cứu phát triển, các doanh nghiệp khởi nghiệp và các trung tâm nghiên cứu sáng tạo có đặc thù là kết quả kinh doanh không ổn định. Do vậy, việc được miễn thuế trong ngắn hạn có thể cũng không mang lại nhiều lợi ích cho nhóm nhà đầu tư này.
Thứ hai, các chính sách ưu đãi thuế có thể làm trầm trọng hóa vấn đề thất thu thuế từ hoạt động chuyển giá của doanh nghiệp
Bà Nguyễn Thu Hương, Quản lý cấp cao chương trình quản trị của tổ chức Oxfam
Theo đại diện Oxfam, các nước đang phát triển bao gồm cả Việt Nam đang bị thất thu 100 tỷ USD hàng năm do hoạt động tránh thuế của các tập đoàn đa quốc gia. Các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam vốn đã rất nỗ lực trong những năm qua để chống hoạt động né thuế thông qua chuyển giá của các doanh nghiệp.
Oxfam lo ngại rằng, chính sách ưu đãi thuế trong dự thảo Luật Khu hành chính kinh tế đặc biệt sẽ tạo ra một vùng trũng về thuế ngay trong chính Việt Nam, không chỉ tạo điều kiện cho doanh nghiệp đa quốc gia chuyển giá, mà chính các doanh nghiệp Việt Nam có thể né thuế bằng cách chuyển lợi nhuận từ doanh nghiệp nằm ngoài đặc khu kinh tế sang các doanh nghiệp ở trong đặc khu.
Mặt khác, chi phí quản lý thuế và hải quan cũng sẽ tăng lên, đặc biệt là ở các đặc khu có địa giới hành chính liền kề với với các khu vực không được áp dụng ưu đãi. Các chính sách ưu đãi được đề xuất trong dự thảo luật đều là những ưu đãi dựa trên lợi nhuận mà nhiều quốc gia đang phát triển đã không sử dụng nữa.
Bà Hương lấy ví dụ như Jamaica đã loại bỏ ưu đãi thuế dựa trên lợi nhuận theo ngành từ năm 2013. Ấn Độ bỏ ưu đãi thuế dựa trên lợi nhuận, thay vào đó sử dụng ưu đãi thuế dựa trên đầu tư từ năm 2009. Ai Cập bỏ các loại ưu đãi về thời gian miễn thuế (tax holiday) từ năm 2005 mà không hề có tác động tiêu cực tới đầu tư. Đầu tư trực tiếp nước ngoài của Ai Cập tăng gấp đôi năm 2006 so với năm 2005.
Quan trọng hơn, đại diện Oxfam cho rằng, báo cáo Cạnh tranh toàn cầu của Diễn đàn kinh tế thế giới (2017-2018) đã chỉ ra rằng, ba yếu tố quan trọng nhất được công ty lựa chọn không phải ưu đãi thuế, mà là cơ sở hạ tầng, chất lượng nguồn nhân lực và ổn định xã hội.
Bên cạnh đó, theo báo cáo của Ngân hàng thế giới, 85% các nhà đầu tư ở Việt Nam khi được hỏi khẳng định các chính sách ưu đãi thuế là không cần thiết.
Theo ông Sebastian Eckardt, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới, các đặc khu kinh tế tương lai như Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc phải trở thành công cụ chủ chốt để đổi mới chính sách, cải cách kinh tế, thu hút đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng và hiện đại hóa kinh tế.
Theo ông Sebastian Eckardt, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới, các đặc khu kinh tế tương lai như Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc phải trở thành công cụ chủ chốt để đổi mới chính sách, cải cách kinh tế, thu hút đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng và hiện đại hóa kinh tế.
Tập đoàn SOWAREEN vừa đề xuất tham gia vào việc nghiên cứu đầu tư xây dựng trung tâm tài chính và bảo hiểm tại đặc khu kinh tế Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh.
Luật sư Trương Thanh Đức cho rằng, đặc khu kinh tế thực chất chỉ là nhằm tạo ra khu kinh tế đặc biệt, chứ không phải nhằm tạo ra khu hành chính đặc biệt.
Tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV được chính thức khai mạc vào sáng nay (21/5/2018), Quốc hội sẽ thông qua 8 luật, 1 dự thảo nghị quyết và cho ý kiến về 8 dự án luật khác, trong đó có dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.
Hơn hai tháng sau sáp nhập, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp ở TP.HCM, tinh thần làm việc tại các trụ sở hành chính công đã thực sự chuyển từ quản lý sang phục vụ, hướng tới sự đồng hành và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp một cách thiết thực.
Luật Điện lực 2024 không cấm nhà đầu tư nước ngoài tham gia phát triển điện gió ngoài khơi, nhưng cánh cửa hiện vẫn khép với doanh nghiệp ngoại và cả khu vực tư nhân trong nước.
Vamoba chọn ba trụ cột nghiên cứu phát triển, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực, thương mại và đầu tư làm nền tảng để đưa xe điện Việt ra quốc tế.
Hơn hai tháng sau sáp nhập, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp ở TP.HCM, tinh thần làm việc tại các trụ sở hành chính công đã thực sự chuyển từ quản lý sang phục vụ, hướng tới sự đồng hành và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp một cách thiết thực.
Mục tiêu chính sách không nên 'đè bẹp' giá tài sản trái quy luật thị trường mà điều tiết quỹ đạo tăng giá đi cùng nhịp với thu nhập, giúp nền kinh tế tránh khỏi những vòng xoáy cực đoan.
Là địa điểm hứng chịu quả bom đầu tiên mà quân đội Mỹ thả trong chiến dịch leo thang bắn phá miền Bắc giai đoạn 1965-1972, bến phà Long Đại từng được mệnh danh như “tọa độ máu” tuyến đầu của đường Trường Sơn huyền thoại. Trên “chảo lửa” nóng bỏng ấy, có những câu chuyện đã trở thành biểu tượng bất tử cho tình yêu nước, đức hy sinh và tinh thần lạc quan cách mạng của cha ông ta.
Danh mục tự doanh tập trung vào "nhóm Gelex", dư nợ margin kỷ lục và những diễn biến tích cực của thị trường là những yếu tố để VIX tự tin đẩy mạnh mục tiêu kinh doanh.
