Tiền ảo, Bitcoin có thể bị lợi dụng để rửa tiền ở Việt Nam

Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7, báo chí nêu vấn đề: Hiện nay Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường chơi tiền ảo, Bitcoin rất lớn, là 1 trong 10 nước tham gia đông, đây cũng là lĩnh vực có nguy cơ rửa tiền rất lớn. Được biết, NHNN đang dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền, vậy NHNN có đưa tiền mã hóa và luật để điều chỉnh, ngăn chặn hành vi rửa tiền hay không?

Trả lời báo chí, Phó Thống đốc Thường trực NHNN - ông Đào Minh Tú cho biết: Về vấn đề có đưa tiền ảo, tiền Bitcoin vào nội dung sửa Luật Phòng, chống rửa tiền hay không thì NHNN đang nghiên cứu rất kỹ, rất toàn diện để chuẩn bị cho việc hoàn thiện dự thảo Luật trình Quốc hội trong kỳ họp sắp tới.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú khẳng định, tiền ảo, Bitcoin, các loại giống như tiền ảo không phải tiền pháp quy, không phải tiền điện tử và càng không phải tiền thanh toán hợp pháp trên đất nước Việt Nam hiện nay.

Để nhận diện những hệ lụy, những rủi do với tổ chức, cá nhân tham gia chơi, kinh doanh tiền ảo, ngay từ tháng 2/2014, NHNN đã có thông báo rất rộng rãi trên cơ sở nghiên cứu các quy định của các nước để xác định tiền ảo, tiền Bitcoin là thế nào để thông báo rộng rãi cho mọi đối tượng quan tâm đến lĩnh vực này.

Và ngay trong 4/2014, NHNN đã trình Thủ tướng Chính phủ có Chỉ thị số 10 và tiếp theo sau đó 2 ngày, NHNN có Chỉ thị 02 chỉ đạo ngân hàng thực hiện các giao dịch đảm bảo không xảy ra những rủi ro và lợi dụng tiền ảo tương tự trong các hoạt động giao dịch.

"Hai chỉ thị này có thể nói đã đặt ra một cách cụ thể là các tổ chức tín dụng hay tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán không được thực hiện các giao dịch, nhiệm vụ liên quan đến tiền ảo cho khách hàng do có thể phát sinh những rủi ro về rửa tiền, về tài trợ khủng bố hoặc là gian lận trốn thuế…", Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Đồng thời tăng cường rà soát, báo cáo kịp thời các giao dịch, hoạt động đáng ngờ có liên quan đến tiền ảo cũng như rà soát các tổ chức, cá nhân có giao dịch, mua bán, trao đổi tiền ảo để có biện pháp xử lý, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền và quản lý ngoại hối.

Sẽ sớm có khung pháp lý quy định tiền ảo, Bitcoin

NHNN đang tiến hành sửa đổi Luật Phòng, chống rửa tiền và trên cơ sở khuyến nghị của các tổ chức phòng chống rửa tiền thế giới, các quốc gia đều phải quan tâm đến những tài sản, sản phẩm gọi là công nghệ trong lĩnh vực tài chính để đảm bảo quản lý phải chặt chẽ, không để lợi dụng trong vấn đề rửa tiền hoặc phòng chống khủng bố cũng như các mục đích khác.

Trong việc sửa Luật, vừa qua NHNN đã nghiên cứu, dự thảo quy định điều khoản mang tính chất khung sửa đổi Luật Phòng, chống rửa tiền và trên cơ sở quy định khung này sẽ quy định cụ thể những sản phẩm tài chính hiện nay cũng như sử dụng công nghệ, Bitcoin, tiền ảo.

Kể cả những xu hướng thế giới hoặc xu hướng phát triển công nghệ có thể xảy ra các sản phẩm khác nữa thì cũng sẽ được xử lý một cách linh hoạt sau khi Luật này được ban hành.

Chính phủ sẽ có những văn bản dưới luật như nghị định, rồi các quy định về hành vi này để đảm bảo ngăn chặn, phòng, chống rửa tiền, khủng bố, gian lận trốn thuế hoặc thậm chí sử dụng tài sản này để biếu tặng có tính chất tham nhũng, hối lộ.

Vào cuối tháng 3/2022, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã có ý kiến chỉ đạo các bộ: Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cùng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đối với việc xây dựng khung pháp lý về tài sản ảo, tiền ảo, trên cơ sở xem xét báo cáo ngày 28/2 của Bộ Tài chính.

Trước đó, vào ngày 21/8/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định 1255 phê duyệt Đề án hoàn thiện khung khổ pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo.

Ngoài ra, liên quan đến vấn đề tiền ảo, trong Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 được phê duyệt ngày 15/6/2021, Thủ tướng Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước chủ trì nghiên cứu, xây dựng và thí điểm sử dụng tiền ảo dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain), với thời gian thực hiện là năm 2021 - 2023.