Tranh cãi khi mua chung cư: Khi nào ngân hàng phát sinh nghĩa vụ bảo lãnh?

Lam Giang Thứ tư, 29/05/2019 - 11:45

Gần đây, một số khách hàng mua nhà chung cư do không hiểu rõ khía cạnh pháp lý của việc mua nhà đối với những dự án hình thành trong tương lai nên dẫn đến khiếu kiện ngân hàng.

Văn bản bảo lãnh có giá trị pháp lý của ngân hàng cho người mua nhà là thư bảo lãnh.

Trên thực tế, mấu chốt vấn đề nằm ở chỗ khách hàng mua nhà đã không (hoặc chưa) hoàn thành đúng các thủ tục đề nghị phát hành bảo lãnh căn hộ, trong khi lại đến ngân hàng yêu cầu giải quyết vấn đề của chủ đầu tư.

Trình tự bảo lãnh nhà ở hình thành trong tương lai

Theo quy định tại khoản 1 Điều 56 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 thì chủ đầu tư dự án bất động sản trước khi bán/cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai phải được ngân hàng thương mại có đủ năng lực thực hiện bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư đối với khách hàng. 

Việc bảo lãnh nói trên nhằm mục đích bảo đảm cho nghĩa vụ hoàn trả khoản tiền mà chủ đầu tư đã nhận ứng trước của bên mua/thuê mua nhà dự án trong trường hợp chủ đầu tư vi phạm nghĩa vụ bàn giao nhà theo quy định tại hợp đồng bán, thuê mua nhà.

Trình tự thực hiện bảo lãnh nhà ở hình thành trong tương lai được quy định chi tiết tại khoản 3 Điều 1 Thông tư 13/2017/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung Điều 12 Thông tư 07/2015/TT-NHNN cụ thể như sau: 

(1) Ngân hàng thương mại xem xét, thẩm định và quyết định cấp bảo lãnh cho chủ đầu tư căn cứ theo đề nghị của chủ đầu tư hoặc bên bảo lãnh đối ứng;

(2) Ngân hàng thương mại và chủ đầu tư ký hợp đồng bảo lãnh nhà ở hình thành trong tương lai; 

(3) Ngân hàng thương mại phát hành cam kết bảo lãnh cho từng bên mua. Theo đó, nghĩa vụ bảo lãnh của ngân hàng với các khách hàng mua căn hộ chỉ phát sinh khi ngân hàng đã phát hành thư bảo lãnh cho từng khách hàng mua căn hộ riêng lẻ thuộc dự án.

Thực tế là trong quá trình chào hàng tới khách hàng mua căn hộ, mặc dù chưa hoàn thành việc gửi hồ sơ đề nghị phát hành bảo lãnh và chưa được các ngân hàng chấp thuận việc phát hành thư bảo lãnh cho từng khách hàng mua nhà trong dự án, có một vài chủ đầu tư đã vội vàng đưa công văn hồi đáp của việc ngân hàng đồng ý về mặt nguyên tắc việc sẽ cấp bảo lãnh cho chủ đầu tư trên cơ sở chủ đầu tư đáp ứng đầy đủ các điều kiện của pháp luật để tạo niềm tin cho khách hàng. 

Do không đọc và tìm hiểu kỹ, đã có khá nhiều khách hàng bỏ tiền mua căn hộ để rồi sau đó dẫn tới tranh chấp, khiếu kiện khi dự án không hoàn thành đúng tiến độ.

Xem xét kỹ các khía cạnh pháp lý

Trước đó, trả lời báo chí, Luật sư Trung Thành của Đoàn Luật sư Hà Nội khuyến nghị, khi mua bất động sản là tài sản hình thành trong tương lai, người dân cần quan tâm đến ba yếu tố đó là: giấy phép xây dựng của dự án; dự án đã được Sở xây dựng cho phép bán hay chưa; dự án đã được ngân hàng bảo lãnh trong việc bán/cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai hay chưa?

Trong các yếu tố nói trên thì yếu tố thứ ba rất quan trọng, do đây là một trong những căn cứ để bảo vệ quyền lợi trực tiếp cho người mua nhà trong trường hợp chủ đầu tư không hoàn thành được việc bàn giao nhà đúng tiến độ.

Trên thực tế, ngân hàng sẽ chỉ phát hành bảo lãnh cho người mua nhà trong dự án của chủ đầu tư khi chủ đầu tư đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật (có giấy phép xây dựng, có văn bản thông báo cho cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh về việc nhà ở đủ điều kiện được bán/cho thuê mua…). 

Đồng thời cung cấp đủ hồ sơ cần thiết (hợp đồng mua/thuê mua nhà ở…) làm cơ sở cho việc phát hành bảo lãnh. Nếu ngân hàng đã đồng ý phát hành bảo lãnh, ngân hàng sẽ có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh (hoàn trả tiền cho người mua nhà) trong trường hợp chủ đầu tư không bàn giao đúng hạn như đã cam kết với người mua.

Văn bản bảo lãnh có giá trị pháp lý của ngân hàng cho người mua nhà là thư bảo lãnh và không phải là công văn mang tính chất đề nghị, hồi đáp.

Từ các vấn đề phân tích ở trên, người dân khi có nhu cầu mua căn hộ thuộc các dự án nhà ở nên xem xét kỹ về các khía cạnh pháp lý để lựa chọn các dự án phù hợp cho nhu cầu mua căn hộ của mình, đồng thời hạn chế được tối đa các tranh chấp có thể phát sinh làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người mua nhà khi chủ đầu tư không thể bàn giao căn hộ đúng tiến độ cam kết.

Chỉ khi ngân hàng hoàn thành việc phát hành thư bảo lãnh cho từng cá nhân riêng lẻ mua căn hộ trong dự án thì mới có cơ sở để xác định việc phát sinh nghĩa vụ bảo lãnh của ngân hàng đối với các khách hàng đã mua căn hộ thuộc dự án trong trường hợp chủ đầu tư không bàn giao được căn hộ đúng theo tiến độ đã cam kết. Khách hàng mua bất động sản hình thành trong tương lai nên chú ý điều này để có lựa chọn chính xác.

Bảo lãnh ngân hàng – Những người mua nhà cần lưu ý

Bảo lãnh ngân hàng – Những người mua nhà cần lưu ý

Nhịp cầu kinh doanh -  6 năm

Với những dự án được ngân hàng bảo lãnh nghĩa vụ tài chính, người mua nhà có thể yên tâm rằng khoản tiền của mình sẽ không bị mất trắng hoặc nộp tiền tỷ vào rồi mòn mỏi đợi nhà hàng chục năm trời.

Bảo lãnh nhà ở: Chủ đầu tư và ngân hàng đều đang 'làm xiếc' với người mua?

Bảo lãnh nhà ở: Chủ đầu tư và ngân hàng đều đang "làm xiếc" với người mua?

Bất động sản -  6 năm

Dù đã có quy định dự án bất động sản phải có bảo lãnh từ ngân hàng mới được bán nhà hình thành trong tương lai, song thực tế nhiều dự án không có bảo lãnh, các giao dịch mua bán vẫn diễn ra và rủi ro luôn được đẩy về phía người mua.

Bán nhà không có ngân hàng bảo lãnh bị phạt 300 triệu đồng

Bán nhà không có ngân hàng bảo lãnh bị phạt 300 triệu đồng

Bất động sản -  7 năm

Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực hoạt động đầu tư xây dựng theo nghị định mới của Chính phủ lên tới 1 tỷ đồng.

Công bố 42 ngân hàng được bảo lãnh nhà ở hình thành trong tương lai

Công bố 42 ngân hàng được bảo lãnh nhà ở hình thành trong tương lai

Tài chính -  7 năm

Ba ngân hàng đang 0 đồng (Oceanbank, GPBank, CB) và ngân hàng Đông Á không có mặt trong danh sách này.

Sóng đầu cơ thổi giá nhà ở

Sóng đầu cơ thổi giá nhà ở

Bất động sản -  4 giờ

Bên cạnh vướng mắc pháp lý khiến nguồn cung tắc nghẽn, đẩy giá chung cư tăng cao, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, nhiều doanh nghiệp chủ ý nâng giá bán để gia tăng lợi nhuận.

Vành đai phía Tây TP.HCM: Cơn sốt mới hay bẫy đầu tư?

Vành đai phía Tây TP.HCM: Cơn sốt mới hay bẫy đầu tư?

Bất động sản -  7 giờ

Cơn sóng đầu tư dồn về vành đai phía Tây TP.HCM đã và đang làm nóng thị trường bất động sản Long An cũ. Cơ hội thì có, nhưng nếu chỉ nhìn vào giá rẻ mà quên đi bài toán dân cư và hạ tầng, nhà đầu tư dễ sa chân vào ‘bẫy đô thị ma’.

Một thập kỷ giá chung cư tăng phi mã

Một thập kỷ giá chung cư tăng phi mã

Bất động sản -  22 giờ

Một thập kỷ leo thang của giá chung cư, khiến giấc mơ an cư của phần lớn người dân có thu nhập trung bình thấp ngày càng xa vời.

Chung cư đắt đỏ, hệ lụy khó lường

Chung cư đắt đỏ, hệ lụy khó lường

Bất động sản -  2 ngày

Mục tiêu chính sách không nên 'đè bẹp' giá tài sản trái quy luật thị trường mà điều tiết quỹ đạo tăng giá đi cùng nhịp với thu nhập, giúp nền kinh tế tránh khỏi những vòng xoáy cực đoan.

The Privé hút hơn 5.000 đại sứ kinh doanh tại TP.HCM và Hà Nội

The Privé hút hơn 5.000 đại sứ kinh doanh tại TP.HCM và Hà Nội

Bất động sản -  2 ngày

Không chỉ gây tiếng vang tại TP.HCM, The Privé tiếp tục chinh phục thị trường Hà Nội qua sự kiện kích hoạt kinh doanh giai đoạn 2.

Vị thế vượt trội của BUV trong cộng đồng giáo dục quốc tế

Vị thế vượt trội của BUV trong cộng đồng giáo dục quốc tế

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Việc được bình chọn vào top 3 toàn cầu về quy trình tuyển sinh đã khẳng định sức hút mạnh mẽ của BUV trên bản đồ giáo dục quốc tế.

Tín chỉ carbon và cơ hội 1,9 tỷ USD

Tín chỉ carbon và cơ hội 1,9 tỷ USD

Phát triển bền vững -  3 giờ

Tín chỉ carbon có thể đem về nguồn thu 1,9 tỷ USD mỗi năm, đóng góp 0,3 điểm phần trăm tăng trưởng GDP cho Việt Nam theo kịch bản giá cao.

Tại sao cần phát triển công nghệ AI của riêng Việt Nam?

Tại sao cần phát triển công nghệ AI của riêng Việt Nam?

Diễn đàn quản trị -  4 giờ

Công nghệ AI giờ đây giống như một mặt trận, mà nếu Việt Nam không sớm có chủ quyền sẽ khó phát triển kinh tế và đảm bảo an ninh quốc gia.

Doanh nghiệp với AI và Data: Chiến lược khôn ngoan là 'âm thầm hành động'

Doanh nghiệp với AI và Data: Chiến lược khôn ngoan là 'âm thầm hành động'

Sổ tay quản trị -  4 giờ

Thay vì chạy theo tuyên bố “AI-first”, lựa chọn khôn ngoan là thực hiện các dự án nhỏ, đo lường tác động và song song chuẩn hoá hạ tầng.

Sóng đầu cơ thổi giá nhà ở

Sóng đầu cơ thổi giá nhà ở

Bất động sản -  4 giờ

Bên cạnh vướng mắc pháp lý khiến nguồn cung tắc nghẽn, đẩy giá chung cư tăng cao, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, nhiều doanh nghiệp chủ ý nâng giá bán để gia tăng lợi nhuận.

Xu hướng lãnh đạo mới: Giám đốc tài chính am hiểu về ESG

Xu hướng lãnh đạo mới: Giám đốc tài chính am hiểu về ESG

Phát triển bền vững -  5 giờ

Trong dòng chảy thực hành ESG, một xu hướng lãnh đạo mới đang được hình thành là sự xuất hiện của các giám đốc tài chính có sự am hiểu về phát triển bền vững.

Vì sao lạm phát, tỷ giá tăng vọt nhưng giới chuyên gia tin rằng 'không đáng ngại'?

Vì sao lạm phát, tỷ giá tăng vọt nhưng giới chuyên gia tin rằng 'không đáng ngại'?

Tài chính -  5 giờ

Dù chịu nhiều áp lực từ vĩ mô và bất ổn địa chính trị, giới chuyên môn cho rằng áp lực giá cả và tỷ giá sẽ sớm hạ nhiệt vào cuối năm 2025.