Việt Nam đã đưa ra cam kết về giảm phát thải xuống net-zero vào năm 2050 và loại bỏ dần điện than vào năm 2040 tại hội nghị khí hậu quốc tế COP26 ở Glasgow. Tiếp tục cam kết này, vào tháng 12/2022, Việt Nam đã đồng ý tham gia Thỏa thuận Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) với nhóm các đối tác quốc tế, trong đó có Pháp.
Quan hệ đối tác này sẽ huy động gói tài chính trị giá 15,5 tỷ USD từ các nguồn công và tư trong vòng 3 đến 5 năm tới. Các khoản đóng góp tài chính trong đó có đóng góp của Pháp thông qua Cơ quan phát triển Pháp (ADF) sẽ lên tới 7,75 tỷ USD.
Đổi lại, Việt Nam cam kết giảm 30% lượng khí thải hàng năm từ ngành điện, hạn chế tối đa việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch bằng cách thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo với các mục tiêu và lộ trình cụ thể.
Ông Dương Quang Thành, Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đánh giá, JETP sẽ trở thành trục chiến lược quan trọng của tập đoàn này để hiện thực hóa các cam kết quốc tế.
EVN là đơn vị đóng vai trò trung tâm trong quá trình chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam. Để đáp ứng với các cam kết của Việt Nam, tập đoàn này đang xây dựng lộ trình chuyển dịch năng lượng, điều chỉnh chiến lược phát triển, chuẩn bị và thực hiện các dự án đầu tư năng lượng sạch. AFD với tư cách là đối tác tin cậy và lâu dài sẽ hỗ trợ EVN trong quá trình chuyển dịch này.
Chuyến thăm công trường dự án nhà máy thủy điện Hòa Bình mở rộng (+480MW) vào ngày 18/2/2023 của Tổng giám đốc AFD Rémy Rioux là dịp để ông chứng kiến những nỗ lực của EVN trong việc phát triển các nhà máy điện quan trọng nhất.
Bên cạnh việc bổ sung công suất phát điện từ năng lượng tái tạo, dự án này sẽ góp phần lớn vào việc nâng cao hiệu suất hoạt động của hệ thống điện Việt Nam trong bối cảnh tích hợp năng lượng tái tạo ngày càng sâu rộng.
Trong khuôn khổ Thỏa thuận Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng, AFD hiện giữ vai trò chủ đạo trong nhóm các nhà tài trợ châu Âu và Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản(JICA) đang thẩm định để tài trợ dự án nhà máy thủy điện tích năng Bác Ái có công suất 1200MW. Đây là một dự án tiêu biểu cho quá trình chuyển dịch năng lượng.
Bên cạnh các khoản tài trợ ưu đãi cho các dự án đầu tư của EVN, AFD cũng cung cấp các dịch vụ tư vấn và hỗ trợ nâng cao năng lực cho EVN.
Để đánh dấu sự hợp tác tích cực giữa AFD và EVN, lãnh đạo hai bên đã tham dự lễ khởi động chương trình hợp tác kỹ thuật giữa EVN và EDF. Chương trình này được thực hiện bằng nguồn tài trợ của AFD trị giá 1 triệu EUR nhằm hỗ trợ EVN xây dựng lộ trình chuyển dịch năng lượng, hỗ trợ các dự án đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực của EVN.
Ông Rémy Rioux đánh giá, Việt Nam đặt mục tiêu rất mạnh mẽ về chuyển dịch năng lượng theo hướng carbon thấp. Trong chuyến thăm Việt Nam lần này, lãnh đạo AFD đã khẳng định cam kết trong việc cung cấp chuyên gia và các khoản tài trợ mà Việt Nam cần trong khuôn khổ quan hệ đối tác về chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP).
"Kinh nghiệm của Việt Nam, của Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng như các ngân hàng thương mại cổ phần quốc doanh là rất hữu ích để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh về Hiệp ước tài chính toàn cầu mới vào tháng 6 tới tại Paris mà Tổng thống Pháp đã công bố", ông Rioux nói.
