Cơ hội và thách thức ngành thương mại điện tử 2023

Hường Hoàng Chủ nhật, 19/02/2023 - 11:10

Bắt đầu tăng tốc từ giữa những năm 2010, nhưng cho đến thời kỳ đại dịch COVID-19, ngành thương mại điện tử của Việt Nam mới bước sang một trang hoàn toàn mới. Trong bối cảnh đó, ngoài những cơ hội lớn, ngành thương mại điện tử Việt Nam cũng đối mặt với một số khó khăn, đặc biệt là ở cơ sở hạ tầng logistics.

Đại dịch thúc đẩy thị trường thương mại điện tử Việt Nam bước sang một giai đoạn mới (Ảnh: VN Economy)

Nhiều cơ hội để bùng nổ

Giao dịch trực tuyến trở nên phổ biến hơn

Theo báo cáo về hệ sinh khái khởi nghiệp của Nextrans, sự tiện lợi và an toàn ngày càng gia tăng của các giao dịch trực tuyến đang thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực thương mại điện tử. Những lần giãn cách xã hội trong đại dịch COVID-19 đã xây dựng thói quen thanh toán không dùng tiền mặt của khách hàng tại Việt Nam, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt cao nhất Đông Nam Á.

Theo báo cáo của Visa, tại Việt Nam, hiện tại, 65% người tiêu dùng mang ít tiền mặt hơn so với trước đây và 76% người tiêu dùng đang sử dụng ví điện tử.

Tại Việt Nam, Tiki và Lazada đã tích hợp các giải pháp thanh toán trực tuyến như VNPay và eMoney. ZaloPay đã hợp tác thêm với 269 nhà bán lẻ và nhà cung cấp dịch vụ trong năm qua bên cạnh các thương hiệu hiện có, chẳng hạn như Baemin, Sendo và Circle K. Sự hợp tác giữa những nền tảng thương mại điện tử hàng đầu và những gã khổng lồ trong lĩnh vực thanh toán điện tử như VNPay, MoMo, ZaloPay và ShopeePay, sẽ thúc đẩy hơn nữa nhu cầu mua sắm trực tuyến và sử dụng các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.

Cơ sở hạ tầng logistics đã được cải thiện, tạo thuận lợi cho các giao dịch thương mại điện tử trên toàn quốc

Chất lượng dịch vụ logistics có tác động đáng kể đến chi phí giao dịch thương mại điện tử, tốc độ giao dịch và độ an toàn của hàng hóa. Kỳ vọng của khách hàng về hoạt động giao hàng đã thúc đẩy các doanh nghiệp cải tiến công nghệ trong lĩnh vực logistics, từ đó đảm bảo hàng hóa được giao nhanh chóng và tiết kiệm.

Dịch vụ giao hàng đã được đưa vào chiến lược tăng trưởng của Tiki từ năm 2021. Theo ghi nhận của Tiki, nền tảng này đầu tư 10 triệu USD vào công nghệ và logistics mỗi năm. Và con số này dự kiến sẽ tăng lên trong thời gian tới.

Shopee cũng đang trong cuộc đua tương tự. Nền tảng đã tăng cường phát triển Shopee Express để tiếp cận được ngày càng nhiều người dùng ở khu vực nông thôn, dẫn đến số lượng mặt hàng được vận chuyển từ kho tăng gấp 3 lần.

Đổi mới trong chiến lược bán lẻ của các thương hiệu

Đại dịch cũng đã thúc đẩy các doanh nghiệp đa dạng về mô hình hoạt động trên nền tảng trực tuyến. Các trên nền tảng thương mại điện tử đã tích hợp các hình thức game giải trí, live streaming (phát trực tiếp) và mạng xã hội vào nền tảng để hỗ trợ doanh nghiệp bán hàng tốt hơn. 

Rào cản gia nhập ngành và sự thiếu hoàn thiện của cơ sở hạ tầng

Với thị phần chủ yếu nằm trong tay của 4 ông lớn ShopeeLazada, Tiki, Sendo và thói quen mua sắm của khách hàng chiếm ưu thế trên các kênh này, các startup rất khó thâm nhập vào thị trường B2C với mô hình thương mại điện tử truyền thống.

Điều này buộc các công ty mới thành lập phải tìm kiếm cơ hội ở những thị trường ngách - nơi mà nhu cầu của khách hàng vẫn chưa được đáp ứng. Đồng thời, các công ty này phải có mô hình kinh doanh sáng tạo và thích ứng nhanh để tồn tại trên thị trường.

Nhận định thị trường thương mại điện tử truyền thống đang cạnh tranh khốc liệt, một số startup mới đã tập trung vào các giải pháp thương mại điện tử hiện đại, đặc biệt là thương mại nhanh.

Tuy nhiên, hiện tại, hạ tầng logistics chưa hoàn thiện, khung pháp lý đang còn thiếu vẫn chưa tạo điều kiện cho một số loại hình startup phát triển. Theo nhận định của Nextrans, sự đóng cửa của các doanh nghiệp mới thành lập không chỉ thể hiện mô hình kinh doanh của những doanh nghiệp này không phù hợp mà còn là tín hiệu để Nhà nước tập trung vào cải thiện cơ sở hạ tầng và những động lực tăng trưởng khác nữa.

Kết luận

Đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy ngành thương mại điện tử Việt Nam bước sang một giai đoạn mới đầy tích cực. 

Mảng thương mại điện tử B2C vẫn là thị trường cạnh tranh khốc liệt; tuy nhiên, lĩnh vực này vẫn còn nhiều cơ hội để phát triển các giải pháp thương mại điện tử hiện đại và các sản phẩm thích hợp, giúp giải quyết các vấn đề cụ thể trong ngành thương mại điện tử.

Thương mại điện tử thành bại tại 'free ship'

Thương mại điện tử thành bại tại 'free ship'

Tiêu điểm -  2 năm

Người tiêu dùng tại Việt Nam đặt "chi phí thấp" và "miễn phí vận chuyển" là những yếu tố hàng đầu khi mua hàng trực tuyến, với tỷ lệ 46%. Giá là yếu tố đứng thứ hai, đạt mức 43%.

Giá trị xuất khẩu thương mại điện tử xuyên biên giới tăng hơn 45%

Giá trị xuất khẩu thương mại điện tử xuyên biên giới tăng hơn 45%

Tiêu điểm -  2 năm

Trong năm 2022, các đối tác bán hàng Việt Nam đã bán gần 10 triệu sản phẩm trên các gian hàng trực tuyến của Amazon, cho thấy nhiều tín hiệu tăng trưởng tích cực, đóng góp cho sự phục hồi của doanh nghiệp địa phương.

Startup thương mại điện tử B2B Quqo nhận vốn 1 triệu USD

Startup thương mại điện tử B2B Quqo nhận vốn 1 triệu USD

Khởi nghiệp -  2 năm

Quqo gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2020 và kể từ đó đã có hơn 40 nhà phân phối, hỗ trợ hơn 5.000 cửa hàng trên khắp TP. HCM và đã tăng trưởng 11 lần về tổng giá trị hàng hóa kể từ đầu năm 2022.

Xu hướng phát triển bền vững ngành thương mại điện tử

Xu hướng phát triển bền vững ngành thương mại điện tử

Tiêu điểm -  2 năm

Báo cáo nền kinh tế số Đông Nam Á lần thứ 7 nhận định thương mại điện tử là nền tảng đón đầu xu hướng tiêu dùng hiệu quả và phát triển bền vững, bất chấp những khó khăn của kinh tế toàn cầu. Không nằm ngoài sự chuyển dịch chung, các doanh nghiệp, thương hiệu Việt Nam đã và đang tìm đến thương mại điện tử để mở rộng mô hình kinh doanh và tăng trưởng.

Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn

Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn

Tiêu điểm -  5 giờ

Mặc dù vốn đầu tư nước ngoài toàn cầu có xu hướng chững lại, ngành bán dẫn ghi nhận mức đầu tư kỷ lục và thu hút sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn tại Việt Nam.

Tổ hợp hóa dầu miền Nam: Ròng rã hành trình 2 thập kỷ

Tổ hợp hóa dầu miền Nam: Ròng rã hành trình 2 thập kỷ

Tiêu điểm -  9 giờ

Trong bối cảnh Tổ hợp hóa dầu miền Nam dừng hoạt động chưa hẹn ngày về, chủ đầu tư thông báo sẽ rót nửa tỷ đô để tối ưu hiệu năng, tính cạnh tranh của dự án.

Cơ chế đặc thù cho điện hạt nhân: Chưa cụ thể hóa chủ đầu tư

Cơ chế đặc thù cho điện hạt nhân: Chưa cụ thể hóa chủ đầu tư

Tiêu điểm -  11 giờ

Cơ chế đặc thù phục vụ triển khai dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận chưa cụ thể hóa danh tính chủ đầu tư như Chính phủ đề xuất.

Ba rủi ro lớn từ kinh tế toàn cầu và thách thức với mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam

Ba rủi ro lớn từ kinh tế toàn cầu và thách thức với mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam

Tiêu điểm -  1 ngày

Mặc dù kinh tế toàn cầu còn nhiều thách thức, Việt Nam vẫn có cơ hội tăng trưởng cao, nếu cải cách hiệu quả và đầu tư vào các động lực tăng trưởng mới.

Sứ mệnh của công nghệ cao trong kỷ nguyên vươn mình

Sứ mệnh của công nghệ cao trong kỷ nguyên vươn mình

Tiêu điểm -  1 ngày

Đổi mới sáng tạo, công nghệ cao chính là yếu tố cốt lõi đưa đất nước vươn mình, phát triển theo chiều sâu để đạt tăng trưởng hai con số trong giai đoạn mới.

Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn

Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn

Tiêu điểm -  5 giờ

Mặc dù vốn đầu tư nước ngoài toàn cầu có xu hướng chững lại, ngành bán dẫn ghi nhận mức đầu tư kỷ lục và thu hút sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn tại Việt Nam.

Bất động sản sống chất, giá tốt cho gia đình đông thành viên

Bất động sản sống chất, giá tốt cho gia đình đông thành viên

Nhịp cầu kinh doanh -  8 giờ

Giới chuyên gia nhận định, những dự án có thể dung hòa nhu cầu đa thế hệ, từ thiết kế căn hộ đến hệ thống tiện ích nội – ngoại khu, sẽ ngày càng được ưa chuộng và bền vững.

Cuộc đua sinh tồn của ngân hàng số

Cuộc đua sinh tồn của ngân hàng số

Tài chính -  9 giờ

Khả năng sinh lời đang là câu hỏi lớn nhất của các ngân hàng số tại Việt Nam, sau nhiều năm nỗ lực chứng minh về tính hiệu quả, tinh gọn và hiện đại.

Tổ hợp hóa dầu miền Nam: Ròng rã hành trình 2 thập kỷ

Tổ hợp hóa dầu miền Nam: Ròng rã hành trình 2 thập kỷ

Tiêu điểm -  9 giờ

Trong bối cảnh Tổ hợp hóa dầu miền Nam dừng hoạt động chưa hẹn ngày về, chủ đầu tư thông báo sẽ rót nửa tỷ đô để tối ưu hiệu năng, tính cạnh tranh của dự án.

Việt Nam trước 'sóng gió' thương mại Mỹ - Trung: 2018 và 2025 có gì khác?

Việt Nam trước 'sóng gió' thương mại Mỹ - Trung: 2018 và 2025 có gì khác?

Hồ sơ quản trị -  10 giờ

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung tái diễn năm 2025 với quy mô lớn hơn. Việt Nam đứng trước cả cơ hội và thách thức khi chuỗi cung ứng toàn cầu thay đổi, tác động mạnh đến xuất khẩu và đầu tư.

Kỹ năng bán hàng thực chiến: Bí quyết tăng doanh số

Kỹ năng bán hàng thực chiến: Bí quyết tăng doanh số

Tủ sách quản trị -  10 giờ

Thành công trong bán hàng không chỉ dựa vào năng lực cá nhân mà chủ yếu nhờ xây dựng hệ thống quy trình bán hàng chuyên nghiệp.

Cơ chế đặc thù cho điện hạt nhân: Chưa cụ thể hóa chủ đầu tư

Cơ chế đặc thù cho điện hạt nhân: Chưa cụ thể hóa chủ đầu tư

Tiêu điểm -  11 giờ

Cơ chế đặc thù phục vụ triển khai dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận chưa cụ thể hóa danh tính chủ đầu tư như Chính phủ đề xuất.