Covid-19 làm suy yếu khả năng 'miễn dịch' với các cú sốc bên ngoài của Việt Nam
Kiều Mai
Thứ sáu, 17/12/2021 - 14:11
HSBC từng nhấn mạnh khả năng chống chịu trước các cú sốc bên ngoài của Việt Nam ngày càng tốt lên theo thời gian, nhưng bối cảnh thay đổi như hiện nay cho thấy sự cần thiết phải đánh giá lại tình hình tài khoản vãng lai.
Rủi ro gia tăng từ tài khoản vãng lai
Khả năng ứng phó trước các rủi ro bên ngoài của Việt Nam đã ngày càng tốt lên qua các năm, nhờ thặng dư tài khoản vãng lai do thặng dư thương mại tăng lên. Tuy nhiên, khả năng này đã yếu dần đi trong năm 2021, HSBC nhận định trong báo cáo cập nhật mới nhất.
Nguyên nhân là bởi trong bối cảnh giãn cách kéo dài, Việt Nam – “nhà vô địch thương mại” một thời – đã có hai quý thâm hụt thương mại liên tiếp là quý II và quý III.
Cụ thể, HSBC đánh giá tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng là một trong những thử thách khó khăn nhất mà Việt Nam từng gặp phải. Sau bốn tháng giãn cách xã hội, động lực kinh tế bên ngoài vốn là trụ cột tăng trưởng chính của nền kinh tế đã phần nào suy yếu do các nhà máy ngưng hoạt động.
Năm 2020, HSBC từng nhấn mạnh khả năng chống chịu trước các cú sốc bên ngoài của Việt Nam ngày càng tốt lên theo thời gian, nhưng bối cảnh thay đổi như hiện nay cho thấy sự cần thiết phải đánh giá lại tình hình tài khoản vãng lai.
Trong giai đoạn xảy ra khủng hoảng tài chính toàn cầu, thâm hụt tài khoản vãng lai của Việt Nam đạt mức cao nhất, tương đương 11% GDP. Dữ liệu các năm sau đó cho thấy sự cải thiện của tài khoản vãng lai luôn song hành cùng với sự phát triển vị thế của Việt Nam trong thương mại toàn cầu.
Thặng dư tài khoản vãng lai của Việt Nam đã tăng đều trong những năm qua nhờ tăng trưởng thương mại mạnh mẽ.
Ngay cả trong năm đầu tiên đại dịch xảy ra, thặng dư tài khoản vãng lai của Việt Nam đã ghi nhận mức cao kỷ lục, tương đương 5,5% GDP, nhờ xuất khẩu tăng trưởng vượt bậc, trong khi nhập khẩu thu hẹp bất thường.
Tuy nhiên, các chỉ số thương mại cơ bản đã thay đổi kể từ đợt bùng dịch do biến chủng Delta xuất hiện trong tháng 5. Trong quý II, Việt Nam chứng kiến mức thâm hụt tài khoản vãng lai theo quý cao nhất trong lịch sử, tương đương 6,7% GDP, giữa bối cảnh cán cân thương mại chuyển dịch từ thặng dư sang thâm hụt.
Mặc dù số liệu về tài khoản vãng lai cho nửa năm 2021 chưa được công bố, dữ liệu về thương mại cho thấy nhiều khả năng tài khoản vãng lai âm trong quý III.
Biên thặng dư tài khoản vãng lai của Việt Nam giảm mạnh chủ yếu do gián đoạn trong thương mại.
Ngoài ra, thâm hụt về dịch vụ cũng là yếu tố ảnh hưởng tiêu cực.
Trước đại dịch, ngành du lịch phát triển mạnh mẽ mang lại nguồn thu ngoại hối quan trọng, khiến thâm hụt dịch vụ trường kỳ của Việt Nam giảm xuống mức thấp nhất là 1,5 tỷ USD vào năm 2019.
Tuy nhiên, khi ngành du lịch bị “đóng băng”, thâm hụt dịch vụ tăng gần 10 lần, lên đến 10 tỷ USD trong năm 2020. Tình hình chưa mấy cải thiện trong năm 2021 cho thấy thâm hụt dịch vụ năm nay cũng sẽ không dưới mức năm ngoái.
Dù Việt Nam đã bắt đầu những bước đầu tiên mở cửa lại biên giới, đón khách du lịch nước ngoài từ tháng 11, những yếu tố kết hợp như sự thiếu vắng du khách Trung Quốc và trì hoãn mở lại các đường bay quốc tế dự báo khả năng phục hồi ngắn hạn nhanh chóng theo hình chữ V của ngành du lịch ít có cơ hội xảy ra trong năm 2022.
Như vậy, ảnh hưởng tiêu cực của thâm hụt dịch vụ lên tài khoản vãng lai sẽ còn kéo dài, mặc dù nhiều khả năng sẽ không quá nhiều.
Điểm sáng 2022
Lượng kiều hối gửi về đều đặn từ cộng đồng rất đông người Việt ở nước ngoài là một trong những điểm sáng của Việt Nam. Bất chấp đại dịch, trong năm 2021, Việt Nam vẫn là nước nhận kiều hối cao thứ ba ở châu Á với tổng giá trị chuyển về đạt 18 tỷ USD, chỉ đứng sau Trung Quốc và Philippines.
Trong những giai đoạn như hiện nay, kiều hối ổn định là nguồn hỗ trợ có giá trị cho tài khoản vãng lai của Việt Nam, HSBC nhận định.
Cùng với đó, cán cân thương mại nhiều khả năng sẽ có thặng dư trong quý IV sau khi nền kinh tế mở cửa trở lại từ 1/10.
Trong tháng 10 và 11, cán cân thương mại đạt thặng dư cộng dồn 2,8 tỷ USD sau hai quý thâm hụt liên tiếp, góp phần đẩy thặng dư thương mại của cả năm tính đến thời điểm này lên mức 0,9 tỷ USD.
Tuy nhiên, ngay cả khi năm 2021 có thặng dư thương mại, mức độ thặng dư này không có khả năng bù đắp được thâm hụt chính và thâm hụt dịch vụ. Do vậy, HSBC dự đoán tài khoản vãng lai sẽ thâm hụt nhẹ ở mức khoảng 0,5% GDP, trước khi đạt thặng dư khiêm tốn tương đương 2,3% GDP trong năm 2022.
HSBC lưu ý Việt Nam cần hết sức thận trọng bởi tốc độ khôi phục chuỗi cung ứng phụ thuộc rất nhiều vào khả năng kiểm soát được đợt bùng dịch Covid-19 hiện tại.
Ngoài ra, một vấn đề khác là lượng FDI duy trì ổn định vẫn là trụ cột vững chắc hỗ trợ cho cán cân của Việt Nam.
Bất chấp những biến động khó lường do đại dịch, FDI ròng liên tục duy trì ở mức 6% GDP, tương đương với mức trước đại dịch. Đây là một “con át chủ bài” của Việt Nam vì nguồn vốn này đổ vào lĩnh vực sản xuất đã giúp cải thiện tình hình tài khoản vãng lai.
Mặc dù vậy, những gián đoạn nặng nề trong chuỗi cung ứng gần đây đã làm dấy lên câu hỏi về triển vọng đầu tư của Việt Nam, khi thông tin cho thấy một số thương hiệu dệt may và da giày đã bắt đầu chuyển đi một phần hoạt động sản xuất.
“Chúng tôi vẫn tin rằng các quyết định đầu tư FDI phụ thuộc vào tiềm năng trong trung và dài hạn của nền kinh tế. Vẫn còn nhiều lý do chính đáng để lạc quan về các điều kiện cơ bản của Việt Nam nếu xét tới lợi thế cạnh tranh trong hiệu quả chi phí nhân công, cơ sở hạ tầng được cải thiện, các cụm công nghiệp có sẵn và một loạt hiệp định tự do thương mại”, HSBC nhấn mạnh.
HSBC nhấn mạnh ưu tiên lúc này của các nhà làm chính sách là lấy lại đà tăng trưởng và củng cố niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài. Nhiệm vụ cấp thiết nhất là làm sao kiểm soát được đợt bùng dịch Covid-19 thứ năm, đồng thời đưa ra những chế độ đãi ngộ phù hợp và tạo điều kiện thuận lợi để thu hút công nhân trở lại nhà máy làm việc an toàn, ổn định.
Ông Tim Evans, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam dự báo, tăng trưởng GDP năm 2022 của Việt Nam sẽ lấy lại mốc 6,8% chủ yếu nhờ đầu tư FDI tăng mạnh, tập trung nhiều vào lĩnh vực sản xuất.
Ông Tim Evans, Tổng giám đốc HSBC Việt Nam dự báo, tăng trưởng GDP năm 2022 của Việt Nam sẽ lấy lại mốc 6,8% chủ yếu nhờ đầu tư FDI tăng mạnh, tập trung nhiều vào lĩnh vực sản xuất.
Nghị quyết 68 mở ra cơ hội phát triển bứt phá cho doanh nghiệp tư nhân Việt Nam, song vẫn còn nhiều thách thức trong khâu thực thi để đưa nghị quyết vào cuộc sống.
Theo các chuyên gia, thời hạn 45 ngày mang đến dư địa rộng rãi cho khách châu Âu tham gia những chuyến đi chuyên sâu, hoặc kết hợp giữa làm việc và nghỉ dưỡng.
Hệ thống Y tế Vinmec ngày 14/8 vừa qua tiếp tục ghi dấu ấn khi lần thứ hai được vinh danh tại HR Asia Awards 2025 với hai giải thưởng: “Nơi làm việc tốt nhất châu Á” và “Doanh nghiệp có chính sách và hoạt động vì sức khỏe, hạnh phúc toàn diện của nhân viên”. Cú đúp giải thưởng một lần nữa khẳng định vị thế hàng đầu của Vinmec trong lĩnh vực quản trị nhân sự và xây dựng văn hóa doanh nghiệp tại khu vực châu Á.
Ông Dominic Scriven, nhà sáng lập của quỹ Dragon Capital đã dành phân nửa cuộc đời mình đồng hành cùng những doanh nghiệp tiên phong của Việt Nam, đóng góp nhiều giá trị nền móng cho sự phát triển của thị trường chứng khoán.
Từ thẩm định giá, bất động sản đến dịch vụ nghỉ dưỡng và F&B, mỗi lĩnh vực hoạt động đều là một mảnh ghép tạo nên bức tranh phát triển đa chiều của VNGroup - một tập đoàn tư nhân năng động, kiên định theo đuổi giá trị vững bền và góp phần vào hành trình phát triển kinh tế của đất nước.
Nghị quyết 68 chính là chìa khóa mở ra cánh cửa cải cách thực sự, với một hệ thống pháp lý minh bạch và công bằng, để “cởi trói” cho doanh nghiệp tư nhân Việt Nam vươn ra biển lớn, trở thành động lực dẫn dắt nền kinh tế vươn tầm.
Nghị quyết 68 mở ra cơ hội phát triển bứt phá cho doanh nghiệp tư nhân Việt Nam, song vẫn còn nhiều thách thức trong khâu thực thi để đưa nghị quyết vào cuộc sống.
