Doanh nghiệp FDI có xu hướng nhỏ đi?

Đặng Hoa Chủ nhật, 25/03/2018 - 06:11

Mặc dù các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam có thể chấp nhận chi phí không chính thức như một phần của cuộc chơi tuy nhiên tham nhũng có thể là một trong những trở ngại thu hút các nhà đầu tư tiềm năng trong tương lai.

Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh 2017 (PCI) cho thấy các doanh nghiệp FDI đã mở rộng hoạt động kinh doanh trong năm vừa qua, doanh thu trung vị đạt 2,43 triệu USD, cao gấp 3 lần so với các năm trước.

Tính riêng năm 2017, vốn FDI đăng ký mới đạt 35,88 tỷ USD, tăng 44% so với 2016 và có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong hơn một thập kỷ qua. Với 2.591 lượt dự án mới được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, số vốn giải ngân cũng ở mức kỷ lục 17,5 tỷ USD, một con số ấn tượng trong bối cảnh toàn cầu đang suy giảm.

 Doanh nghiệp FDI tại Việt Nam có xu hướng nhỏ đi
Bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập VCCI.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và hội nhập (Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam - VCCI), đầu tư nước ngoài tại Việt Nam hiện nay đã thực chất hơn, mức độ giải ngân tăng cao, cải thiện qua từng năm và đầu tư nước ngoài cho các lĩnh vực cũng đa dạng hơn, tập trung vào những ngành mang lại giá trị cốt lõi cho nền kinh tế.

Tuy nhiên theo kết quả điều tra của nhóm nghiên cứu PCI, sự gia tăng về doanh thu cũng đi kèm với chi phí kinh doanh tăng cao tới 2,02 triệu USD điều này có nghĩa khả năng sinh lời bị ảnh hưởng. 

Tỷ lệ doanh nghiệp báo lãi giảm xuống còn 54,3% - mức thấp nhất trong nhiều năm qua, trong khi đó, 37,9% doanh nghiệp báo lỗ cũng là con số kỷ lục mới.

Khảo sát PCI cũng cho thấy các doanh nghiệp FDI có xu hướng nhỏ đi, cả về quy mô lao động và vốn chủ sở hữu, chủ yếu hướng vào xuất khẩu và chuyên cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho các tập đoàn đa quốc gia.

Lĩnh vực hoạt động của các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam có xu hướng đa dạng hóa theo thời gian. Tỉ trọng doanh nghiệp hoạt động trong ngành bán buôn và bán lẻ từng chiếm gần 15% số doanh nghiệp FDI trong năm 2014, tuy nhiên trong những năm gần đây con số này giảm dần và chỉ còn chưa đến 10% vào năm 2017.

Sản xuất chế tạo tiếp tục là lĩnh vực hoạt động chủ yếu của các doanh nghiệp FDI, chiếm tỷ trọng 66% trong điều tra năm 2017, lĩnh vực phát triển nhanh nhất là máy vi tính, các sản phẩm điện tử và quang học. 

Điều này cho thấy một xu hướng tích cực của các doanh nghiệp FDI trong việc chuyển dịch sang các ngành có giá trị gia tăng cao hơn.

Bà Trang cho rằng, cần quan tâm nhiều hơn đến chất lượng của đầu tư nước ngoài để các doanh nghiệp FDI có thể tập trung vào các ngành nghề phù hợp với chính sách và định hướng và triển của nền kinh tế, đóng góp tích cực hơn vào việc thay đổi cơ cấu của nền kinh tế chứ không chỉ đơn thuần là thu hút nguồn vốn vào các lĩnh vực mang lại lợi ích bề mặt hoặc chóng vánh

Theo báo cáo PCI 2017, mặc dù đã có những cải thiện đáng kể và được đánh giá tốt bởi cộng đồng doanh nghiệp, song các quy định pháp luật điều chỉnh hoạt động của các nhà đầu tư sau khi đã đăng ký và cấp phép thành công vẫn là gánh nặng và là mối quan ngại đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

Nhiều doanh nghiệp phải giành quá nhiều thời gian để tìm hiểu và thực hiện các thủ tục hành chính quan liêu, có thể gây tổn hại đến năng suất của doanh nghiệp. Nhiều thủ tục như thuế, hải quan vẫn gây rất nhiều phiền hà và tốn kém đối với các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

Dù có xu hướng giảm nhưng vẫn có tới 45% các doanh nghiệp cho rằng vẫn phải đối mặt với việc phải chịu các chi phí không chính thức khi xin giấy phép đầu tư, khi tham gia ký kết hợp đồng cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho các cơ quan nhà nước, khi làm thủ tục thông quan, khi thực hiện thủ tục hành chính hoặc khi giải quyết tranh chấp tại tòa án.

Mặc dù các doanh nghiệp FDI hoạt động tại Việt Nam có thể chấp nhận tình trạng này như một phần của cuộc chơi tuy nhiên tham nhũng có thể là một trong những trở ngại thu hút các nhà đầu tư tiềm năng trong tương lai.

Nhìn từ góc độ chính sách và pháp luật, đại diện VCCI cho rằng các quy định và chính sách của Việt nam hiện nay tương đối mở cửa so với các nước khác trong khu vực. Điều này cũng không quá ngạc nhiên vì trong quá trình đàm phán TPP và nay là CPTPP cũng như EVFTA, chúng ta cũng đồng thời sửa pháp luật về đầu tư.

“Tuy nhiên vấn đề ở chỗ là làm thế nào để biến những quy định rất tự do, thông thoáng và đơn giản trên những văn bản pháp luật thành hiện thực. Đây là câu chuyện cùng với các cơ quan nhà nước, các doanh nghiệp cũng đang tích cực tham gia vào quá trình hoàn thiện môi trường kinh doanh ở trong nước”, bà Trang nhận định.

Bà Trang nhấn mạnh, thu hút đầu tư nước ngoài cũng như đầu tư trong nước không chỉ bằng những công cụ ưu đãi mà hơn thế nữa còn là một môi trường kinh doanh tốt có thể tạo ra cơ hội và động lực thúc đẩy hoạt động kinh doanh, điều này mang tính bao trùm hơn và mang lại nhiều kết quả hơn.

“Vấn đề của Việt Nam hiện nay là làm thế nào để cải thiện môi trường kinh doanh không chỉ bằng những công cụ ưu đãi đơn thuần, cũng không phải dưới sức ép của các cam kết mà là để đáp ứng nhu cầu nội tại của các doanh nghiệp và bằng việc cải thiện môi trường kinh doanh, bà Trang cho biết.

Đại diện VCCI mong muốn những chuyển động này sẽ mạnh mẽ hơn, không chỉ là những ý chí ở các cơ quan cấp cao mà còn là hành động thiết thực và thực tế ở bộ máy chính quyền cấp cơ sở. 

Lợi nhuận doanh nghiệp FDI cao nhất nhưng đóng thuế ít nhất

Lợi nhuận doanh nghiệp FDI cao nhất nhưng đóng thuế ít nhất

Tiêu điểm -  7 năm
Mặc dù tạo ra lợi nhuận lớn nhất nhưng đóng góp vào ngân sách nhà nước của doanh nghiệp FDI lại thấp nhất trong khu vực doanh nghiệp.
Lợi nhuận doanh nghiệp FDI cao nhất nhưng đóng thuế ít nhất

Lợi nhuận doanh nghiệp FDI cao nhất nhưng đóng thuế ít nhất

Tiêu điểm -  7 năm
Mặc dù tạo ra lợi nhuận lớn nhất nhưng đóng góp vào ngân sách nhà nước của doanh nghiệp FDI lại thấp nhất trong khu vực doanh nghiệp.
16 doanh nghiệp FDI tìm kiếm nhà cung cấp tại Việt Nam

16 doanh nghiệp FDI tìm kiếm nhà cung cấp tại Việt Nam

Tiêu điểm -  7 năm

16 doanh nghiệp FDI thuộc các lĩnh vực điện tử, ô tô, cơ khí chế tạo sẽ kết nối trực tiếp với 80 doanh nghiệp Việt để tìm kiếm nhà cung cấp.

2 tháng đầu năm, FDI giải ngân được 1,7 tỷ USD

2 tháng đầu năm, FDI giải ngân được 1,7 tỷ USD

Đầu tư -  7 năm

Theo báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài, tính đến ngày 20/02/2018, ước tính các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài đã giải ngân được 1,7 tỷ USD, tăng 9,7% so với cùng kỳ năm 2017.

Vốn FDI 2018: Kỳ vọng những dự án tỷ đô làm thật

Vốn FDI 2018: Kỳ vọng những dự án tỷ đô làm thật

Đầu tư -  7 năm

Nhiều chuyên gia kỳ vọng năm 2018 sẽ có nhiều bước ngoặt lớn trong thu hút FDI với những định hướng mới từ Chính phủ.

Top 10 dự án FDI năm 2017: Nhiệt điện lên ngôi

Top 10 dự án FDI năm 2017: Nhiệt điện lên ngôi

Đầu tư -  7 năm

Nhiệt điện đã có một năm thành công trong thu hút đầu tư nước ngoài với 3 dự án tỷ đô nằm trong top 10 dự án FDI lớn nhất thu hút được trong năm qua.

Nông lâm thủy sản trên đường tới 100 tỷ USD xuất khẩu

Nông lâm thủy sản trên đường tới 100 tỷ USD xuất khẩu

Tiêu điểm -  21 giờ

Ngành nông lâm thủy sản đã phục hồi đà tăng trưởng và đang đứng trước cơ hội bứt tốc, sau giai đoạn chịu tác động mạnh từ biến động thương mại toàn cầu.

TP.HCM muốn chuyển hoá 7 triệu lao động thành nhân lực số

TP.HCM muốn chuyển hoá 7 triệu lao động thành nhân lực số

Tiêu điểm -  22 giờ

Siêu đô thị TP.HCM đang đứng trước cơ hội vàng để chuyển hóa 7 triệu lao đông thành các nhân lực số và coi đây động lực cho tăng trưởng bền vững.

Móng Cái hút vốn vào hạ tầng công nghiệp và chế biến thủy sản

Móng Cái hút vốn vào hạ tầng công nghiệp và chế biến thủy sản

Tiêu điểm -  1 ngày

Hai dự án gần 1.200 tỷ đồng được đầu tư vào Móng Cái hứa hẹ gia tăng sức bật cho công nghiệp và chế biến thủy sản ở địa phương.

Nhà nước quyết định giá đất: Cơ hội ổn định thị trường, nhưng cần tránh 'xa rời thực tiễn'

Nhà nước quyết định giá đất: Cơ hội ổn định thị trường, nhưng cần tránh 'xa rời thực tiễn'

Tiêu điểm -  4 ngày

Các chính sách về định giá đất chỉ có thể phát huy hiệu quả khi kết hợp được vai trò điều tiết của nhà nước với yếu tố thị trường trong khuôn khổ quản trị hiện đại.

TP.HCM kiến tạo thành phố thông minh từ cuộc chuyển đổi kép

TP.HCM kiến tạo thành phố thông minh từ cuộc chuyển đổi kép

Tiêu điểm -  5 ngày

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang trở thành hai trụ cột chiến lược giúp TP.HCM kiến tạo mô hình đô thị thông minh – xanh – số, với sự đồng hành của các đối tác từ Nhật Bản.

Vietcombank, MB, VPBank và HDBank được giảm 50% dự trữ bắt buộc

Vietcombank, MB, VPBank và HDBank được giảm 50% dự trữ bắt buộc

Tài chính -  21 phút

Ngân hàng Nhà nước giảm 50% dự trữ bắt buộc cho Vietcombank, MB, VPBank và HDBank từ ngày 1/10 nhờ tham gia tái cơ cấu 4 ngân hàng yếu kém.

Từ đam mê bóng đá đến sứ mệnh văn hóa

Từ đam mê bóng đá đến sứ mệnh văn hóa

Diễn đàn quản trị -  41 phút

Doanh nhân Phạm Ngọc Quốc Cường đã biến đam mê bóng đá từ thuở ấu thơ thành sứ mệnh kết nối văn hóa và lan tỏa tinh thần Việt ra thế giới qua những hành trình truyền cảm hứng mang tầm quốc tế.

Home Credit và lời giải cho bài toán tài chính mùa tựu trường

Home Credit và lời giải cho bài toán tài chính mùa tựu trường

Tài chính -  42 phút

Giữa những lo toan mùa tựu trường, chiến dịch "Tài chính sẵn sàng, cùng con đến trường" của Home Credit đang trở thành điểm tựa vững chắc cho các bậc phụ huynh trên cả nước.

Eden Landscape: Kiến tạo bản sắc trên ‘non sông gấm vóc’

Eden Landscape: Kiến tạo bản sắc trên ‘non sông gấm vóc’

Doanh nghiệp -  2 giờ

Giữa một thị trường tràn ngập những kiến trúc ngoại lai, xô bồ và thiếu bản sắc, Eden Landscape vẫn kiên định chọn cho mình một lối đi riêng - trở về với những giá trị bản địa mang đậm hồn cốt Việt, tái hiện vẻ đẹp 'non sông gấm vóc' đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Lộ diện 'đại lộ tỷ đô' tại đô thị đảo nghỉ dưỡng Vinhomes Royal Island

Lộ diện 'đại lộ tỷ đô' tại đô thị đảo nghỉ dưỡng Vinhomes Royal Island

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Giữa bức tranh thịnh vượng của một siêu đô thị đang lên, Hải Phòng vẫn thiếu một mảnh ghép quan trọng: phố tài chính - thương mại tầm vóc quốc tế. Nay, mảnh ghép ấy đã xuất hiện tại đô thị đảo nghỉ dưỡng Vinhomes Royal Island, với “đại lộ tỷ đô” Royal Boulevard sầm uất.

Đầu tư cho xây dựng thể chế là đầu tư cho phát triển

Đầu tư cho xây dựng thể chế là đầu tư cho phát triển

Diễn đàn quản trị -  2 giờ

Thể chế chính sách nhiều vướng mắc đang là rào cản cho công cuộc chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, theo kiến nghị gửi Chính phủ của Đại học Kinh tế quốc dân.

Khát vọng phụng sự của nhà sáng lập Tập đoàn TH

Khát vọng phụng sự của nhà sáng lập Tập đoàn TH

Diễn đàn quản trị -  5 giờ

Khởi nguồn từ tâm niệm vì cộng đồng của nhà sáng lập Thái Hương, Tập đoàn TH đã khơi dậy một hành trình tập thể, nơi mỗi con người đều chung khát vọng “nâng cao tầm vóc Việt”. Mang trong mình tinh thần phụng sự vươn mình cùng đất nước, TH vẫn đang không ngừng nỗ lực đem lại những lợi ích thiết thực cho cộng đồng.