Báo cáo mới đây từ Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho biết trong vòng chưa đầy 1 thập kỷ qua, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ảo đã gia tăng tỷ trọng trên tổng FDI toàn cầu, đạt mức 40% từ 30% trước đó.
Đây là mức tăng trưởng nhanh hơn tốc độ tăng của GDP thế giới trong cùng giai đoạn.
Hiện số vốn đầu tư ảo trên toàn thế giới đạt tới 15.000 tỷ USD, tương đương với tổng mức GDP của Trung Quốc và Đức.
Được định nghĩa là "việc đầu tư tài chính xuyên biên giới giữa các công ty thuộc nhóm đa quốc gia", FDI có thể mang lại lợi ích lớn cho các khu vực nhận đầu tư. Nhiều nền kinh tế đã ban hành chính sách nhằm thu hút FDI bởi khả năng thúc đẩy hội nhập, kích thích tăng trưởng, tạo việc làm và tăng năng suất.
Tuy nhiên, dòng FDI ảo, hay các khoản đầu tư thông qua những doanh nghiệp ma, không làm kinh doanh thật sự khiến số liệu thống kê không rõ ràng, gây khó khăn cho việc hiểu về hội nhập kinh tế thật sự.
Số vốn FDI ảo hiện đang được nắm giữ chủ yếu bởi các thiên đường thuế nổi tiếng và theo nghiên cứu của IMF, Luxembourg và Hà Lan chiếm tới gần một nửa trong số đó.
Nếu cộng thêm Hồng Kông, Quần đảo Virgin của Anh, Bermuda, Singapore, Quần đảo Cayman, Thụy Sĩ, Ireland và Mauritius, 10 nền kinh tế này sẽ nắm giữ tới 85% lượng vốn ảo.
Một số địa điểm có chính sách chiến lược nhằm thu hút càng nhiều vốn đầu tư nước ngoài càng tốt thông qua việc đưa ra các ưu đãi như thuế thu nhập doanh nghiệp rất thấp hoặc bằng 0.
Điều này xuất phát từ thực tế ngay cả khi dưới vỏ bọc đóng thuế ít và sở hữu vài nhân viên, các công ty có vốn ảo vẫn đóng góp vào nền kinh tế địa phương thông qua việc mua dịch vụ tư vấn thuế, kế toán hay dịch vụ tài chính khác.
Những doanh nghiệp này cũng sẽ trả phí đăng ký và thành lập. Tại Caribbean, các khoản phí này cùng với du lịch đóng góp lớn cho GDP.
Tuy nhiên, việc đầu tư lớn vào các vỏ bọc ở nước ngoài cho thấy các công ty đa quốc gia cùng những “cánh tay giả” tại nước ngoài đang cố gắng tránh nộp thuế cho nền kinh tế đi đầu tư và nhận đầu tư.
