Phát triển bền vững

Giáng chế làm cản trở kinh tế tuần hoàn

Phạm Sơn Thứ ba, 08/09/2020 - 13:49

Một phần không nhỏ hoạt động xử lý chất thải được nhầm tưởng là tái chế, nhưng thực tế chỉ đạt đến mức độ giáng chế, tức là tạo ra sản phẩm kém chất lượng hơn so với đầu vào, về lâu dài có khả năng tạo ra nhiều hệ lụy tới môi trường.

Tác hại của giáng chế

Theo bà Patricia Beaumont, Chuyên gia về môi trường tại Đại học Rochester, giáng chế (downcycle) là hoạt động xử lý chất thải bằng cách chuyển đổi chúng thành những sản phẩm có chất lượng thấp hơn cũng như ít khả năng tái chế hơn so với vật liệu ban đầu.

Thực chất hầu hết các hoạt động được coi là tái chế mới chỉ dừng ở mức độ giáng chế, ví dụ như chai nhựa được nghiền nhỏ, nấu chảy rồi làm thành đồ nhựa dùng một lần.

Các chuyên gia đến từ Quỹ Ellen Macarthur cho biết, hoạt động giáng chế chỉ đóng vai trò bước đầu trong công cuộc hạn chế rác thải để bảo vệ môi trường. Thông qua các công đoạn giáng chế, phế thải không ngừng bị hạ thấp chất lượng, đến khi hoàn toàn không thể tiếp tục xử lý được nữa, bắt buộc phải tiêu hủy hoặc thải ra môi trường.

Thực tế, giáng chế còn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng hơn tới môi trường, đặc biệt nếu được tiến hành bởi các đơn vị nhỏ lẻ, thiếu kinh nghiệm, kỹ năng cũng như trách nhiệm với môi trường.

Theo đó, sản phẩm giáng chế không những bị giảm chất lượng mà còn có nguy cơ nhiễm các hóa chất độc hại, bên cạnh việc tiêu tốn một lượng tài nguyên nhất định, bao gồm nước sạch và năng lượng.

Giáng chế làm cản trở kinh tế tuần hoàn
Vòng đời của giấy qua các quy trình giáng chế. Ảnh: Đại học Rochester.

Bà Beaumont nhận định, giáng chế là sự phí phạm đối với tài nguyên rác và gây tổn hại tới quá trình xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn, nhưng xây dựng quy trình tái chế đúng nghĩa, tức là sản phẩm tái chế phải có chất lượng và độ an toàn tương đương với phế thải đầu vào là một việc không hề đơn giản.

Theo đó, các phế liệu cần phải được phân loại và làm sạch kỹ lưỡng trước khi tiến hành các công đoạn như cắt nhỏ, nấu chảy để tạo thành vật liệu mới. Trong suốt quá trình này, chỉ cần một lượng nhỏ tạp chất còn sót lại cũng sẽ gây ra sự biển đổi về chất lượng của vật liệu.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho biết, trong một số trường hợp, giáng chế là giải pháp duy nhất để xử lý một số loại phế thải thường chứa nhiều tạp chất không thể làm sạch, như giấy viết, giấy in.

Giải pháp thúc đẩy tái chế đạt tiêu chuẩn

Trái với suy nghĩ thông thường, thực chất tái chế là một quá trình có yêu cầu cao về mặt kỹ thuật, công nghệ, kinh nghiệm cũng như trách nhiệm của các đơn vị đảm nhiệm. Vì vậy, Quỹ Ellen Macathur cho rằng, chính phủ các quốc gia cần thực hiện đánh giá và chỉ cấp phép xử lý, tái chế phế thải cho những đơn vị đạt tiêu chuẩn.

Bên cạnh đó, thiết kế sản phẩm cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc hạn chế các tạp chất có trong phế thải. Bà Léa Gejer, Chuyên gia về kinh tế tuần hoàn tại Brazil nhận định, rác thải là sai sót trong khâu thiết kế, tức là vấn nạn rác thải hoàn toàn có thể được giải quyết triệt để thông qua nỗ lực đổi mới, sáng tạo, cải tiến bao bì, sản phẩm sao cho thân thiện nhất với môi trường.

Giáng chế làm cản trở kinh tế tuần hoàn 1
Hướng dẫn tái chế nhựa. Ảnh: PRO Việt Nam.

Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) cho biết, người tiêu dùng là mắt xích không thể thiếu trong chuỗi giá trị tái chế. Từ đó, để phế liệu, rác thải không bị giáng chế, PRO Việt Nam đề xuất hai phương án.

Đầu tiên, phân loại những rác thải, đặc biệt là bao bì nhựa theo đúng hướng dẫn tái chế của nhà sản xuất. Đối với các bao bì, phế liệu còn dính bẩn, người tiêu dùng có thể tiến hành xử lý sơ bằng cách rửa sạch bằng nước.

Thứ hai, không để lẫn vật lạ, hóa chất cùng với rác tái chế, đặc biệt là rác thải hữu cơ hay chất độc hại và có nguy cơ độc hại.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng nhấn mạnh nguyên tắc 3R, bao gồm (Reduce – tiết giảm; Reuse – tái sử dụng; Recycle – tái chế), trong đó tái chế nằm ở cuối cùng, vì vậy người tiêu dùng nên ưu tiên hạn chế sử dụng cũng như tái sử dụng để giảm lượng rác thải ra môi trường. 

Quy hoạch hạ tầng điểm sạc mở lối cho doanh nghiệp xe điện

Quy hoạch hạ tầng điểm sạc mở lối cho doanh nghiệp xe điện

Phát triển bền vững -  2 ngày

Quy hoạch hạ tầng sạc công cộng quyết định sự phát triển của doanh nghiệp xe điện, đồng thời mở ra thị trường rộng lớn và bền vững nếu hệ thống điểm sạc thuận tiện.

AgriS cam kết phát triển bền vững, đạt 'Net Zero' vào năm 2035

AgriS cam kết phát triển bền vững, đạt 'Net Zero' vào năm 2035

Phát triển bền vững -  2 ngày

Việc đưa toà nhà AgriS Building vào vận hành là lời khẳng định mạnh mẽ của AgriS về chiến lược phát triển bền vững với tầm nhìn dài hạn, hiện thực hóa các cam kết xanh, hướng tới mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2035.

Giải pháp quản lý năng lượng hỗ trợ doanh nghiệp xanh hóa

Giải pháp quản lý năng lượng hỗ trợ doanh nghiệp xanh hóa

Phát triển bền vững -  3 ngày

Khi áp lực chuyển đổi sang mô hình phát triển bền vững ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động tiếp cận các công nghệ năng lượng xanh nhằm tối ưu hóa chi phí, giảm phát thải và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tập đoàn TH chia sẻ về kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững tại AANZFTA

Tập đoàn TH chia sẻ về kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững tại AANZFTA

Phát triển bền vững -  5 ngày

Với 51,9% thị phần sữa tươi và hai công ty đạt trung hòa carbon, đại diện Tập đoàn TH đã có những chia sẻ đáng chú ý về mô hình kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.

Khoảng tối sau ánh sáng từ thủy điện nhỏ

Khoảng tối sau ánh sáng từ thủy điện nhỏ

Phát triển bền vững -  1 tuần

Ánh sáng từ thủy điện nhỏ chưa đủ xóa đi bóng tối của hạn hán, mất mùa và nghèo đói nơi hạ lưu. Khi lợi ích chưa được chia đều, chia sẻ nước công bằng hơn không thể chỉ đặt lên vai doanh nghiệp.

Bamboo Capital lý giải việc chậm nộp báo cáo tài chính quý I/2025

Bamboo Capital lý giải việc chậm nộp báo cáo tài chính quý I/2025

Doanh nghiệp -  1 giờ

Bamboo Capital cho biết công tác thực hiện báo cáo tài chính đã bị gián đoạn do phục vụ điều tra liên quan đến các cổ đông và nhân sự.

Rủi ro đã ngấm giá, chứng khoán có hấp dẫn?

Rủi ro đã ngấm giá, chứng khoán có hấp dẫn?

Tài chính -  7 giờ

Với định giá thấp và các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, SGI Capital tin rằng đây là thời điểm để nhà đầu tư cân nhắc cơ hội.

'Bóng ma' nợ xấu ám ảnh ngành ngân hàng

'Bóng ma' nợ xấu ám ảnh ngành ngân hàng

Tài chính -  7 giờ

Phần lớn ngân hàng đã ghi nhận số dư nợ xấu tăng trong quý I/2025, trong đó hơn một nửa số ngân hàng niêm yết chứng kiến mức tăng hai chữ số.

Làm sao thương hiệu ngân hàng nổi bật khi khách chỉ chọn gần nhất?

Làm sao thương hiệu ngân hàng nổi bật khi khách chỉ chọn gần nhất?

Tài chính -  7 giờ

Các chuyên gia cho rằng, một thương hiệu ngân hàng tốt không chỉ nằm ở logo hay khẩu hiệu, mà là sự cam kết bền vững, được xây dựng từ niềm tin.

Công bố đường bay thẳng Hà Nội - Moscow

Công bố đường bay thẳng Hà Nội - Moscow

Nhịp cầu kinh doanh -  10 giờ

Ngày 9/5, dưới sự chứng kiến của Tổng bí thư Tô Lâm và lãnh đạo cấp cao 2 nước, Vietnam Airlines đã công bố đường bay thẳng từ thủ đô Hà Nội đến Moscow, Nga.

Giá vàng hôm nay 10/5: Bật tăng liên tiếp 4 nhịp

Giá vàng hôm nay 10/5: Bật tăng liên tiếp 4 nhịp

Vàng -  11 giờ

Giá vàng hôm nay 10/5 tăng 500 nghìn đồng ở cả hai chiều đối với vàng miếng và vàng nhẫn SJC ở thị trường trong nước.

Di sản của Warren Buffett và những bài học vượt thời gian

Di sản của Warren Buffett và những bài học vượt thời gian

Hồ sơ quản trị -  11 giờ

Warren Buffett không chỉ là một nhà đầu tư xuất sắc mà còn là một nhà tư tưởng tài chính với tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài lĩnh vực đầu tư.

Đọc nhiều