Bộ Tài chính đề xuất xây dựng các quy định về chỉ tiêu an toàn tài chính trong lĩnh vực bất động sản, bao gồm các chỉ tiêu về giới hạn huy động vốn khi cấp phép hoạt động kinh doanh bất động sản, cấp phép các dự án đầu tư, kinh doanh đảm bảo doanh nghiệp phải có đủ năng lực tài chính để triển khai dự án.
Báo cáo về tình hình phát hành trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp bất động sản phục vụ hội nghị hôm 17/2, Bộ Tài chính cho biết, năm 2022, khi cơ quan chức năng tăng cường giám sát, kiểm tra thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), một số doanh nghiệp thuộc lĩnh vực bất động sản như Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát đã bị xử lý. Niềm tin của nhà đầu tư với các doanh nghiệp phát hành TPDN bị suy giảm.
Kết quả là quy mô TPDN riêng lẻ do doanh nghiệp bất động sản phát hành trong nước đạt 95,5 nghìn tỷ, giảm 53% so với năm 2021. Trong tháng 1/2023 có duy nhất 1 doanh nghiệp bất động sản phát hành TPDN với khối lượng là 70 tỷ đồng.
Đến cuối năm ngoái, tổng dư nợ trái phiếu do doanh nghiệp bất động sản phát hành riêng lẻ là 402 nghìn tỷ đồng, chiếm 36% dư nợ toàn thị trường. Trong số này có khoảng 110.000 tỷ đồng sẽ đáo hạn trong năm nay.
Số dư nợ TPDN của các công ty bất động sản hiện tương đương khoảng 15,6% so với dư nợ tín dụng bất động sản của các ngân hàng thương mại, nhưng rủi ro trên các thị trường này có sự liên thông, sự đổ vỡ của 1 thị trường có ảnh hưởng đến các thị trường liên quan.
Do đó, việc điều chỉnh chính sách trên thị trường bất động sản, tín dụng, chứng khoán, TPDN cần được đánh giá toàn diện nhằm giảm thiểu rủi ro thị trường. Bên cạnh đó cần tránh việc thay đổi chính sách đột nghột làm đứt gãy dòng vốn, ảnh hưởng đến hoạt động doanh nghiệp.
Bộ Tài chính đưa ra một số giải pháp để ổn định thị trường TPDN, bao gồm việc phát hành TPDN của doanh nghiệp bất động sản.
Thứ nhất, dối với việc ổn định kinh tế vĩ mô: Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với NHNN, Bộ KHĐT và các bộ, ngành liên quan thực hiện chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế vĩ mô, ổn định môi trường đầu tư.
Thứ hai, về hoàn thiện khung pháp lý và thể chế, Bộ Tài chính sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp hoàn thiện chính sách theo hướng tăng cường quản lý giám sát thị trường TPDN, nâng cao chất lượng hàng hóa. Việc sửa đổi Nghị định 65 là một phần trong hoạt động này.
Thứ ba, hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển nhà đầu tư chuyên nghiệp, nhà đầu tư dài hạn (quỹ đầu tư) để tạo cầu đầu tư bền vững cho thị trường.
Thứ tư, Bộ Tài chính tiếp tục theo dõi, yêu cầu các doanh nghiệp phải bố trí nguồn lực thanh toán gốc và lãi trái phiếu đến hạn theo đúng quy định của pháp luật, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Yêu cầu các doanh nghiệp khó khăn phải làm việc, đàm phán với các nhà đầu tư để thống nhất phương án cơ cấu lại trái phiếu.
Thứ năm, với hoạt động kiểm tra, giám sát. Bộ Tài chính tiếp tục chỉ đạo UBCKNN và các đơn vị chức năng tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm tại các doanh nghiệp phát hành, các công ty cung cấp dịch vụ để nâng cao chất lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Thứ sáu, tiếp tục triển khai đồng bộ các cơ chế chính sách củng cố vững vàng nền tảng vĩ mô, hỗ trợ thị trường nói chung bao gồm cả thị trường bất động sản.
Theo Bộ Tài chính, trước mắt cần: rà soát những khó khăn, vường mắc pháp lý để các doanh nghiệp bất động sản có thể triển khai các dự án còn dở dang, qua đó sớm đưa các dự án vào hoạt động, bán được sản phẩm, giải quyết khó khăn về nguồn vốn.
Mặt khác, nghiên cứu xây dựng các quy định về chỉ tiêu an toàn tài chính trong lĩnh vực bất động sản, bao gồm các chỉ tiêu về giới hạn huy động vốn khi cấp phép hoạt động kinh doanh bất động sản, cấp phép các dự án đầu tư, kinh doanh đảm bảo doanh nghiệp phải có đủ năng lực tài chính để triển khai dự án.
Đồng thời, kiến nghị Bộ Xây dựng và các địa phương giám sát việc tuân thủ các chỉ tiêu an toàn tài chính nêu trên.
