Leader talk

Ngăn chặn trục lợi đất vàng trong cổ phần hóa

Trần Vân Thứ hai, 13/11/2017 - 15:11

Nhiều doanh nghiệp nhà nước khi cổ phần hóa được định giá rất thấp, không tính giá trị lợi ích kinh tế mang lại liên quan đến địa điểm và diện tích đất mà doanh nghiệp được giao, cho thuê. Đây là lỗ hổng khiến Nhà nước thất thu hàng nghìn tỷ.

Nhiều DNNN ở Hà Nội và TPHCM nắm giữ nhiều quỹ đất vàng cần được định giá đúng khi CPH. Ảnh: TL TheLEADER

Lâu nay, giá trị đất đai đưa vào quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước không bao gồm đất thuê của Nhà nước và không tính giá trị lợi ích kinh doanh mang lại liên quan tới địa điểm vào giá trị đất thuê. Nhiều doanh nghiệp nhà nước khi cổ phần hóa được định giá rất thấp.

Chủ mới của các công ty cổ phần thường tìm mọi cách để chuyển đổi mục đích quyền sử dụng đất mà họ ký hợp đồng thuê với Nhà nước. Nhiều trung tâm thương mại, cao ốc văn phong, chung cư cao cấp mọc lên từ nơi trước đây là trụ sở, nhà xưởng của doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hóa mang lại món lợi lớn và lâu dài cho chủ mới. Đây là lỗ hổng khiến Nhà nước thất thu hàng nghìn tỷ.

Tình trạng chung của các doanh nghiệp này là tiếp tục “ôm” toàn bộ diện tích đất đang quản lý mặc dù chưa phù hợp với ngành nghề kinh doanh, mục đích sử dụng đất cũng như quy hoạch địa phương do Nhà nước chưa tách bạch được tài sản đất đai ra khỏi thương hiệu, lao động, cơ sở vật chất cố định khác.

Từ đây đến năm 2020, cả nước sẽ thực hiện cổ phần hóa gần 140 doanh nghiệp nhà nước trong đó có nhiều doanh nghiệp quy mô lớn, nắm giữ nhiều “đất vàng”. Làm sao đất vàng được quản lý và khai thác hiệu quả cho sự phát triển kinh tế chung của quốc gia là vấn đề cấp bách hiện nay.

Mới đây, Bộ Tài chính có đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho thanh tra những trường hợp đất ở vị trí đắc địa của doanh nghiệp nhà nước được cổ phần hóa, sau đó chuyển đổi mục đích sử dụng. Bộ Tài chính đã nêu danh mục 60 dự án với diện tích 834.000m2 đất sản xuất chuyển đổi thành cao ốc, trung tâm thương mại để bán và cho thuê. Có nhiều lô đất được phê duyệt để xây chung cư cao cấp với mức giá chỉ 20-40 triệu đồng/m2, trong lúc giá thị trường lên đến hàng trăm triệu đồng/m2.

Có thể kể tên một số dự án mà Bộ Tài chính đề xuất thanh tra như: Dự án khu nhà ở thấp tầng tại Xa La, quận Hà Đông, Hà Nội; dự án của Công ty TNHH Đầu tư RITM-Mekong (đất do Viện Công nghệ quản lý và sử dụng), có địa chỉ tại 25 Vũ Ngọc Phan, Láng Hạ, Đống Đa, Hà Nội; Công ty CP Công nghiệp cao su miền Nam (dự án cao ốc thương mại dịch vụ và căn hộ), có địa chỉ tại 504 Nguyễn Tất Thành, phường 18, quận 4, TP HCM; Công ty CP Phát triển địa ốc Sài Gòn 5 (dự án chung cư thương mại), có địa chỉ tại phường 13, quận 5, TP HCM….

Để ngăn chặn “đất vàng” bị thâu tóm với giá rẻ trong quá trình cổ phần hóa, Bộ Tài chính đang dự thảo nghị định mới thay cho Nghị định 59/2011/NĐ-CP về chuyển doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần. Trong đó có tháo gỡ các vướng mắc theo đúng tinh thần Nghị quyết số 12-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 5 khóa XII (về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước).

Theo tôi, cần công khai, minh bạch trong xử lý vấn đề về đất đai (thuê và giao) của doanh nghiệp nhà nước trước khi cổ phần hóa, đó là phải xác định xong phương án sử dụng đất và chỉ được phục vụ cho ngành nghề kinh doanh chính.

Ví dụ như: doanh nghiệp sản xuất bia, nhà xưởng thì chỉ được sử dụng đất vào mục đích đó, không được kinh doanh bất động sản trừ khi đó là ngành nghề chính.

Mặt khác, cần sắp xếp lại quỹ đất đai. Đơn vị nào thừa đất, sử dụng đất không đúng mục đích thì sẽ thu hồi, chuyển cho doanh nghiệp khác. Khi doanh nghiệp chuyển sang công ty cổ phần thì đất đai cũng phải được sử dụng đúng mục đích đã xác định trước đó và trả tiền thuế đất hàng năm.

Trong trường hợp đất sau đó chuyển đổi mục đích sử dụng theo quy định lẫn chức năng kinh doanh của doanh nghiệp như xây cao ốc, chung cư…, khi đó Nhà nước cần xác định lại giá trị đất để nộp thuế theo quy định của Luật Đất đai; trường hợp cần thiết thì địa phương có thể áp dụng đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách của doanh nghiệp.

Với trường hợp Công ty CP Giày Sài Gòn, nếu sản xuất kinh doanh giày thua lỗ chuyển đổi công năng, giá trị sử dụng đất và quyền sử dụng đất của 10.000m2 phải được tính lại, buộc qua đấu giá công khai chứ không phải đấu giá kiểu không minh bạch, “quân xanh, quân đỏ”.

Chưa biết bao giờ dự thảo nghị định nói trên mới được trình Chính phủ để thông qua, còn cứ như tình hình hiện nay với những quy định hiện hành, việc trục lợi “đất vàng” trong việc cổ phần hóa vẫn còn có xu hướng tiếp tục.

Cổ phần hóa Công ty Giày Sài Gòn: Có là “Hãng phim truyện” thứ 2?

Cổ phần hóa Công ty Giày Sài Gòn: Có là “Hãng phim truyện” thứ 2?

Bất động sản -  7 năm
Trường hợp của Công ty CP Giày Sài Gòn sẽ là một bài học đắt giá cho quá trình cổ phần hóa (CPH) doanh nghiệp nhà nước tại TP.HCM.
Cổ phần hóa Công ty Giày Sài Gòn: Có là “Hãng phim truyện” thứ 2?

Cổ phần hóa Công ty Giày Sài Gòn: Có là “Hãng phim truyện” thứ 2?

Bất động sản -  7 năm
Trường hợp của Công ty CP Giày Sài Gòn sẽ là một bài học đắt giá cho quá trình cổ phần hóa (CPH) doanh nghiệp nhà nước tại TP.HCM.
Công bố quyết định thanh tra việc cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam

Công bố quyết định thanh tra việc cổ phần hóa Hãng phim truyện Việt Nam

Tiêu điểm -  7 năm

Ngày 13/10, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Đặng Công Huẩn đã chủ trì buổi công bố quyết định thanh tra việc cổ phần hóa Hãng Phim truyện Việt Nam.

Lộ nhiều sai phạm đất đai của VFS trước cổ phần hóa

Lộ nhiều sai phạm đất đai của VFS trước cổ phần hóa

Bất động sản -  7 năm

Sở Tài nguyên và môi trường Hà Nội đã yêu cầu VFS chấm dứt việc cho thuê đất trong khuôn viên.

Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước: Mở thêm cửa, chặn thất thoát

Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước: Mở thêm cửa, chặn thất thoát

Tiêu điểm -  7 năm

Nhận định từ Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp Bộ Tài chính cho biết tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước hiện đang chậm. Như vậy, nhiều khả năng kế hoạch cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước năm nay sẽ khó hoàn thành.

Ôm nhiều 'đất vàng' nhưng cổ phần hóa thì teo tóp

Ôm nhiều 'đất vàng' nhưng cổ phần hóa thì teo tóp

Bất động sản -  7 năm

Sở hữu những khu đất “vàng” rộng lớn nằm ngay giữa Hà Nội, nhưng khi cổ phần hóa, không phải tính giá trị lợi thế đất đai vào trị giá doanh nghiệp nên vốn điều lệ rất ít. Trong khi đó, mục đích chính của doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa là liên kết, bắt tay với các đối tác bên ngoài để thực hiện những dự án bất động sản, còn quyền lợi người lao động bị đánh bật.

Chủ tịch FiinGroup giải bài toán vốn cho dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Chủ tịch FiinGroup giải bài toán vốn cho dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam

Leader talk -  3 ngày

Chủ tịch FiinGroup Nguyễn Quang Thuân đã có những chia sẻ cá nhân về bài toán huy động vốn “hóc búa” cho cho dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam.

Tổng Bí thư Tô Lâm giao 5 nhiệm vụ trọng tâm cho báo chí cách mạng trong kỷ nguyên mới

Tổng Bí thư Tô Lâm giao 5 nhiệm vụ trọng tâm cho báo chí cách mạng trong kỷ nguyên mới

Leader talk -  4 ngày

Kỷ nguyên mới của dân tộc đang mở ra chân trời phát triển mới, đòi hỏi báo chí phải không ngừng tự đổi mới để phát triển tương xứng với tầm vóc thời đại, với sự phát triển của đất nước.

Quan hệ báo chí và doanh nghiệp: Có tiền được làm phiền thiên hạ?

Quan hệ báo chí và doanh nghiệp: Có tiền được làm phiền thiên hạ?

Leader talk -  5 ngày

Mối quan hệ giữa báo chí và doanh nghiệp vốn rất nhạy cảm và phức tạp, liệu có cơ hội để trở thành những người bạn, đối tác bền vững?

Báo chí cách mạng Việt Nam: Ngọn cờ tư tưởng, động lực to lớn góp phần đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên

Báo chí cách mạng Việt Nam: Ngọn cờ tư tưởng, động lực to lớn góp phần đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên

Leader talk -  5 ngày

Tròn một thế kỷ qua, báo chí cách mạng nước ta đã có bước trưởng thành nhanh chóng, mạnh mẽ, vững chắc trở thành một bộ phận quan trọng, xung kích trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân ta.

CEO SSI Digital: Cá lớn khó 'nuốt' cá bé ở thị trường tài sản số

CEO SSI Digital: Cá lớn khó 'nuốt' cá bé ở thị trường tài sản số

Leader talk -  6 ngày

So với chứng khoán, tài sản số dường như có nhiều "luật chơi" khác biệt, từ điều kiện vốn thành lập sàn giao dịch, tư duy quản lý cho tới vận hành.

Doanh nghiệp Việt tăng tốc mở rộng thị trường giữa bão thuế quan

Doanh nghiệp Việt tăng tốc mở rộng thị trường giữa bão thuế quan

Tiêu điểm -  20 phút

ASEAN tiếp tục là khu vực được doanh nghiệp Việt quan tâm hàng đầu trong khi châu Âu vươn lên thành thị trường chiến lược.

VinFast tung chương trình 'thu xăng - đổi điện' ưu đãi lên đến 100 triệu đồng/xe

VinFast tung chương trình 'thu xăng - đổi điện' ưu đãi lên đến 100 triệu đồng/xe

Nhịp cầu kinh doanh -  25 phút

Tiếp nối chuỗi hành động thiết thực và ý nghĩa của chiến dịch “Mãnh liệt tinh thần Việt Nam - Vì tương lai xanh lần 3”, đồng thời tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy người tiêu dùng chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện, VinFast công bố chương trình “Thu xăng - đổi điện” với ưu đãi hấp dẫn lên tới 100 triệu đồng/xe. Chính sách “lợi chồng lợi” chưa từng có trên thị trường được áp dụng tại tất cả các đại lý VinFast trên toàn quốc từ ngày 24/06/2025.

Ai đã chi ra gần 4.200 tỷ đồng mua cổ phiếu phát hành riêng lẻ của Kinh Bắc?

Ai đã chi ra gần 4.200 tỷ đồng mua cổ phiếu phát hành riêng lẻ của Kinh Bắc?

Doanh nghiệp -  2 giờ

Sau 2 đợt, Tổng công ty phát triển đô thị Kinh Bắc đã bán thành công hơn 174,1 triệu cổ phiếu, tương ứng gần 70% tổng số cổ phiếu chào bán ban đầu.

TCBS chuẩn bị IPO hơn 230 triệu cổ phiếu, dự kiến huy động nghìn tỷ

TCBS chuẩn bị IPO hơn 230 triệu cổ phiếu, dự kiến huy động nghìn tỷ

Tài chính -  2 giờ

Dù chưa công bố mức giá chào bán chính thức, công ty cho biết dự kiến sẽ huy động hàng nghìn tỷ đồng qua đợt IPO lần này.

Đâu là yếu tố then chốt quyết định triển vọng kinh tế Việt Nam?

Đâu là yếu tố then chốt quyết định triển vọng kinh tế Việt Nam?

Tiêu điểm -  3 giờ

IMF đánh giá, triển vọng kinh tế của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào kết quả đàm phán thương mại và bị hạn chế bởi bất định toàn cầu tăng cao.

Từ cầm đồ tới cho vay ngang hàng: Cách F88, Tima, Fundiin nới 'chiếc áo' cho vay tiêu dùng đã chật

Từ cầm đồ tới cho vay ngang hàng: Cách F88, Tima, Fundiin nới 'chiếc áo' cho vay tiêu dùng đã chật

Tài chính -  3 giờ

Vay tiêu dùng giờ đây không còn là sân chơi của riêng ngân hàng, công ty tài chính, mà còn có sự góp mặt của các tổ chức mới là tài chính thay thế.

Giá vàng hôm nay 26/6: Kẹt giữa USD yếu và địa chính trị hạ nhiệt

Giá vàng hôm nay 26/6: Kẹt giữa USD yếu và địa chính trị hạ nhiệt

Vàng -  3 giờ

Giá vàng hôm nay 26/6 tăng 300 nghìn đồng/lượng đối với vàng miếng SJC. Trong khi thị trường quốc tế mắc kẹt giữa USD yếu và địa chính trị hạ nhiệt.