Thu hồi để tái chế, tái sử dụng các chất thải, phụ phẩm hay năng lượng dư thừa sau sản xuất không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn tạo ra nguồn thu mới cho doanh nghiệp.
CO2 là khí thải phổ biến gây ra hiệu ứng nhà kính, biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, chất này cũng có thể được ứng dụng trong sản xuất công nghiệp.
Ông Lưu Bách Đạt, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Hóa chất Đức Giang, cho biết, tính riêng miền Bắc, mỗi tháng nhu cầu CO2 rơi vào khoảng 20 nghìn mét khối. Do đó, doanh nghiệp này đã ứng dụng công nghệ để hóa lỏng khí CO2 và đem bán cho các đơn vị khác.
Một loại khí thải carbon khác là CO, sinh ra từ việc đốt cháy nhiên liệu trong điều kiện yếm khí. Loại khí thải này rất độc hại nhưng bản chất là sản phẩm đốt cháy chưa triệt để, do đó được Hóa chất Đức Giang tận dụng để tiếp tục đốt trong các lò nhiệt.
Với sáng kiến này, trong năm vừa qua, Hóa chất Đức Giang tiết kiệm được khoảng 90 nghìn tấn than. Với đơn giá khoảng 3 triệu đồng mỗi tấn than, Hóa chất Đức Giang tiết kiệm được một khoản chi phí nhiên liệu khổng lồ, lại hạn chế xả khí độc hại ra môi trường.
Một loại phụ phẩm khác là tro xỉ từ lò phốt pho, với những thành phần kim loại rất phù hợp để làm phụ gia cho ngành xi măng, cũng được Hóa chất Đức Giang thu hồi và bán lại cho những đối tác có nhu cầu.
Cùng chung ý tưởng “tận dụng những gì còn thừa”, một nhà sản xuất công nghiệp khác là Tập đoàn Hòa Phát đang triển khai những giải pháp để tối ưu hóa nhiệt lượng sinh ra từ quá trình luyện thép.
Ông Nguyễn Đức Duyến, Phó giám đốc Công ty CP Thép Hòa Phát Hải Dương, cho biết, nhiệt lượng sinh ra từ quá trình sản xuất than cốc cũng như khí thải từ luyện gang, luyện thép được doanh nghiệp này thu hồi để phục vụ cho phát điện. Sự “tận dụng” đó giúp Hòa Phát tự chủ được 80% nhu cầu điện trong khu liên hợp sản xuất.
Bên cạnh đó, một số giải pháp cũng được ông lớn ngành thép này triển khai, có thể kể đến như công nghệ tua bin thu hồi năng lượng gió lò cao được vận hành bằng áp lực khí từ lò cao, hoặc giải pháp đúc – cán liên tục để tận dụng nhiệt từ phôi thép còn nóng.
Động lực cho sự chuyển đổi
Những thực hành tốt từ Thép Hòa Phát và Hóa chất Đức Giang là minh chứng cho thấy cơ hội lớn từ chuyển đổi xanh mà doanh nghiệp hoàn toàn có thể tận dụng.
Bên cạnh đem lại nguồn thu mới, ông Đạt cho biết, thực hành bền vững còn là cách để nâng cao uy tín cho sản phẩm của doanh nghiệp, bởi lẽ “doanh nghiệp phát triển bền vững theo hướng kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh thì sản phẩm sẽ càng được tin tưởng”.
Mặt khác, chuyển đổi xanh cũng là yêu cầu từ phía nhà đầu tư nước ngoài cũng như tuân thủ các quy định, cam kết của Chính phủ. Do đó, chủ động thực hành phát triển bền vững là yếu tố đặc biệt quan trọng đối với doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.
Ông Đạt gợi ý, doanh nghiệp có thể bắt đầu thực hành kinh tế tuần hoàn từ việc thay đổi tư duy “coi rác thải không phải là rác mà là tài nguyên”, từ đó có thể nghĩ ra nhiều biện pháp nhằm tận dụng lại phế phẩm, tạo ra nguồn thu mới. Các đơn vị gặp khó khăn có thể tìm đến những đơn vị tư vấn về ESG để được hỗ trợ tìm ra giải pháp.
Đồng quan điểm, ông Lê Anh, Giám đốc phát triển bền vững Nhựa tái chế Duy Tân, nhắn gửi, cộng đồng doanh nghiệp hãy coi triển khai phát triển bền vững là một khoản đầu tư lâu dài chứ không phải là tiêu tốn chi phí.
“Đầu tư máy móc mới có thể tốn nhiều tiền hơn nhưng sẽ tiết kiệm được năng lượng, tinh gọn sản xuất, tác động tích cực về dài hạn”, ông Lê Anh khẳng định.
Bên cạnh “động cơ đẩy” là chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), ngành công nghiệp tái chế cần thêm “động cơ kéo” là chính sách quy định về thị trường tái chế để thực sự phát triển theo hướng kinh tế tuần hoàn.
Ngành công nghiệp tái chế đang mở ra nhiều cơ hội mới nhưng doanh nghiệp Việt Nam lại đang khó tận dụng được cơ hội, dẫn đến nguy cơ “mất sân chơi” ngay trên chính sân nhà.
Bà Nguyễn Phương Linh, Giám đốc Viện Nghiên cứu quản lý phát triển bền vững (MSD), khẳng định, kinh tế tuần hoàn không phải là trào lưu “sớm nở tối tàn” mà sẽ trở thành định hướng đầu tư bài bản của các doanh nghiệp lớn cũng như startup.
Coi tái chế là giải pháp thay thế cho chôn lấp hoặc đốt rác mà không có sự thay đổi ở khâu thiết kế, sản xuất và tiêu dùng là cách tiếp cận của nền kinh tế tuyến tính, về lâu dài sẽ dẫn đến sự quá tải và cuối cùng là thất bại trong việc hướng đến kinh tế tuần hoàn.
Không chỉ đồng hành cùng chính quyền tỉnh Hà Nam trong công cuộc phát triển kinh tế, Tân Hiệp Phát còn thường xuyên phối hợp cùng địa phương triển khai các hoạt động chăm sóc cộng đồng, đặc biệt các chương trình khuyến học khuyến tài.
Chuỗi hoạt động kết nối InnovaConnect 2024 do Quỹ VinFuture tổ chức là nền tảng giúp tăng cường sự hiểu biết và hợp tác nghiên cứu, trao đổi khoa học giữa các trường đại học Việt Nam với thế giới.