Leader talk
Nhà ở xã hội hụt hơi
GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường, cho rằng Chính phủ nên có giải pháp khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá rẻ thay vì phát triển nhà ở xã hội.

Mới đây, Nghị định 49/2021/NĐ-CP của Chính phủ vừa được ban hành nhằm sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP về phát triển nhà ở xã hội đã quy định tất cả các dự án nhà ở thương mại từ 2ha trở lên ở đô thị lớn phải dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội. Ông đánh giá như thế nào về những tác động của chính sách này đến thị trường bất động sản?
GS. Đặng Hùng Võ: Nghị định mới của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội không những không khắc phục được những nhược điểm của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP mà còn tiếp tục gây thêm khó khăn cho cả doanh nghiệp và người mua nhà khi tiếp cận nhà ở.
Theo đó, Nghị định 49 quy định tất cả các dự án nhà ở thương mại từ 2ha trở lên đối với đô thị đặc biệt và đô thị loại I; từ 5ha trở lên đối với đô thị loại II, loại III phải dành 20% quỹ đất ở trong dự án để xây dựng nhà ở xã hội. Chính sách này sau khi có hiệu lực chắc chắn sẽ càng làm tăng giá nhà ở thương mại trên thị trường.
Nguyên nhân là do khi các chủ đầu tư buộc phải bỏ ra 20% quỹ đất trong dự án của mình để phát triển nhà ở xã hội trong khi diện tích đó vốn là nhà ở thương mại sẽ khiến họ bị thiệt hại một khoản lợi nhuận không nhỏ. Và tất nhiên, số tiền này sẽ được các chủ đầu tư cộng dồn vào các toà thương mại trong dự án để bán với giá cao hơn cho người mua nhà.
Cuối cùng, chính những khách hàng mua nhà ở thương mại trên thị trường sẽ phải gánh chịu hậu quả nhiều nhất từ chính sách mới về nhà ở xã hội.
Bên cạnh đó, hiện nay nguồn cung nhà ở mại trên thị trường đang rất hạn chế. Ngay cả các dự án nhà ở thương mại giá trẻ thì mức giá cũng không còn rẻ nữa mà đã tăng lên mức giá trung bình.
Điều này cho thấy, việc phát triển các dự án nhà ở xã hội giá thấp là không đơn giản. Nhất là khi chính sách ưu đãi tín dụng cho phân khúc nhà ở này đã không còn.
Thực chất, quy định dự án nhà ở thương mại phải dành 20% quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội không phải mới mà đã có từ Nghị định 100 năm 2015. Vậy, theo những phân tích của ông thì chính sách phát triển nhà ở xã hội của Việt Nam từ trước đến nay đều không phù hợp?
GS. Đặng Hùng Võ: Từ những thực tế trong phát triển cho thấy chính sách nhà ở xã hội của Việt Nam chưa hợp lý. Kể từ năm 2016 khi hết gói 30 nghìn tỷ đến nay, phân khúc này gần như giậm chân tại chỗ, không có bước phát triển đột phá.
Mới đây, việc Chính phủ ban hành Nghị định 49 có thể có một số sửa đổi, cải tiến hơn so với nghị định cũ nhưng về bản chất, chính sách phát triển nhà ở xã hội nhưng vẫn không phát huy được tác dụng.
Việc phát triển nhà ở xã hội hiện nay chủ yếu dựa trên nguyên tắc xin – cho, bao cấp. Chiến lược nhà giá rẻ của Việt Nam chưa huy động được nguồn lực xã hội mà chủ yếu trông chờ vào Nhà nước. Nhà nước tham gia từ đầu đến cuối, từ duyệt dự án, giá bán cho đến nguồn vốn, các dự án cũng đều trông chờ vào Ngân hàng Chính sách xã hội. Trong khi đó, Nhà nước không thể đủ lực để bao cấp mãi phân khúc nhà ở này.
Minh chứng là sau khi gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng kết thúc, thị trường nhà ở xã hội chững lại cả lực cung và cầu. Nhiều dự án đang bị hụt hơi, trong khi đó, các chủ đầu tư không thể đi vay tín dụng với lãi suất lớn để thực hiện khi biết chắc không có lợi nhuận.
Đó là chưa kể đến việc phát triển nhà ở xã hội đang có nhiều biểu hiện không đúng đối tượng là người dân có thu nhập thấp. Tại nhiều dự án, người dân đến ở toàn người giàu, đi ô tô đắt tiền.
Nên khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá rẻ thay vì nhà ở xã hội
Vậy theo ông, chính sách phát triển nhà ở xã hội hiện nay nên thực hiện theo hướng nào để đạt hiệu quả?
GS. Đặng Hùng Võ: Trước đây, khi Việt Nam bắt đầu có chủ trương phát triển nhà ở xã hội, Ngân hàng Thế giới cũng có một nhóm công tác trợ giúp cho chính sách nhà ở. Tuy nhiên, họ gọi tên dự án đó là “nhà ở có giá phù hợp” chứ không gọi là “nhà ở xã hội.
Không chỉ Ngân hàng Thế giới mà tất cả các nước khác đều không dùng từ nhà ở xã hội mà đều gọi là nhà ở có giá phù hợp. Đúng như tên gọi, với các dự án này, nhà nước sẽ có chính sách để giá nhà ở phù hợp với đối tượng người dân có thu nhập thấp. Mặt khác, nguyên tác phát triển nhà ở của họ cũng dựa vào cơ chế thị trường chứ không chủ yếu là yếu tố xin – cho như việc phát triển nhà ở xã hội tại Việt Nam.
Tại thời điểm đó, Ngân hàng Thế giới đã có ý kiến về nguyên tắc phát triển nhà ở xã hội phải dựa vào cơ chế thị trường. Nhà nước không nên “bao cấp” các dự án, không nên cho không người dân bất kỳ một m2 nhà ở nào mà điều quan trọng là phải giúp họ để họ có giải pháp để mua được nhà. Nói cách khác là “không cho con cá mà giúp cho cần câu”.
Hiện nay trên thế giới có nhiều mô hình phát triển nhà ở thu nhập thấp. Ví dụ như Thái Lan có những tổ chức xã hội trợ giúp cho các đối tượng đang cần nhà ở. Các tổ chức này cùng nhau để đứng ra vay tiền giúp người dân, để họ tự thực hiện các dự án nhà ở cho mình.
Vậy ông có cho rằng Việt Nam cũng nên học theo các nước khác trong việc phát triển nhà ở thương mại giá rẻ thay cho nhà ở xã hội?
GS. Đặng Hùng Võ: Điều này hoàn toàn hợp lý.
Từ thực tế hiện nay, tôi cho rằng, Chính phủ nên có giải pháp khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá rẻ thay vì phát triển nhà ở xã hội.
Đối với các dự án nhà ở thương mại giá rẻ, Nhà nước có thể đưa ra một số chính sách trợ giúp, không cần thiết phải dùng tiền mặt, ví dụ như giảm thuế. Nhà nước có thể đánh thuế cao hơn đối nhà ở thương mại giá cao còn đối với phân khúc giá rẻ có thể giảm thuế hay thậm chí là miễn thuế giá trị gia tăng.
Bên cạnh đó, về nguồn vốn, nhà thương mại giá rẻ có thể tìm được vốn tín dụng ưu đãi từ nhiều nguồn khác nhau như nguồn vốn ODA của Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á… và nguồn vốn từ các quỹ phát triển nhà ở giá rẻ do cộng đồng xã hội, doanh nghiệp, người dân có thu nhập thấp đóng góp để cùng phát triển.
Sau một thời gian đi vào thực tế, chính sách phát triển nhà ở xã hội của Việt Nam đã cho thấy sự sự thất bại, không hiệu quả. Trong thời gian tới, các cơ quan quản lý nhà nước cần có chính sách mới, chuyển hướng sang phát triển nhà ở thương mại giá rẻ theo cơ chế thị trường thay vì nhà ở xã hội nhằm hỗ trợ người dân có thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà ở.
Xin cảm ơn ông!
Sức ép mới lên chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại
Dự án nhà ở xã hội trẻ đầy tâm huyết và sáng tạo của C.T Group
Không nói nhưng ai cũng hiểu rằng TP. HCM đang khát nhà ở xã hội, đặc biệt là nhà ở dành cho giới trẻ, khi mà tích lũy chưa nhiều nhưng lại là bộ phận có kiến thức, có sức khỏe, có khát vọng và là động lực phát triển của thành phố.
Phát triển vành đai công nghiệp phía Nam, TP. HCM 'khát' nhà ở xã hội
Với vị thế là đầu tàu kinh tế của cả nước, TP. HCM góp phần tạo nên “bát giác kim cương” của tương lai của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Trong bối cảnh này, thu hút nguồn nhân lực trẻ, có chuyên môn là một trong những ưu tiên để phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Càng hút đầu tư, TP.HCM càng 'khát' nhà ở xã hội
Vành đai công nghiệp phía Nam TP.HCM được xem là “đầu tàu” trong phát triển kinh tế với tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ, hấp dẫn dân cư đến sinh sống, làm việc. Mặt khác, áp lực dân số trở thành vấn đề cấp bách trong giải quyết nhà ở, trong khi đó, nhà ở xã hội đáp ứng nhu cầu của phần lớn người có thu nhập thấp, người trẻ lập nghiệp, người nhập cư tại thành phố, lại càng khan hiếm hơn bao giờ hết.
Dự án nhà ở xã hội 'tắc' do giải phóng mặt bằng
Khâu giải phóng mặt bằng đang khiến nhiều dự án bất động sản không thể triển khai xây dựng, gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Chủ tịch Alpha Books Nguyễn Cảnh Bình: Cách đánh thức 'con rồng' Việt Nam
Ông Nguyễn Cảnh Bình, Chủ tịch Alpha Books kỳ vọng, việc đẩy mạnh cải cách thể chế, chú trọng đầu tư vào các nền tảng trí thức và phát triển thế hệ lãnh đạo mới sẽ là động lực mới đưa nền kinh tế Việt Nam tăng tốc, bứt phá.
Làm sao để tận dụng cơ hội từ căng thẳng thương mại Mỹ - Trung?
Thúc đẩy tiêu dùng nội địa cùng xuất khẩu nội khối có thể giúp châu Á có thêm động lực tăng trưởng trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.
Xe đạp Thống Nhất: Từ hào quang lụi tàn đến màn trở lại bùng nổ
Quyết tâm trẻ hoá thương hiệu đã đưa Thống Nhất từ một hãng xe đạp vắng bóng nhiều năm trên thị trường, dần trở lại mạnh mẽ, từng bước lấy lại niềm tin và tăng sự hiện diện trong từng ngôi nhà Việt.
Ảnh hưởng của DeepSeek đến các công ty công nghệ trên thế giới
Sự xuất hiện của DeepSeek đã khiến các công ty công nghệ nhận ra tầm quan trọng của AI trong cuộc đua phát triển công nghệ trên thế giới.
Tổng giám đốc NextPay: Chọn hạ tầng hay con người?
Kinh tế số vốn ưu tiên yếu tố hạ tầng công nghệ, tự động hóa. Vậy vai trò của con người sẽ ở đâu trong nền kinh tế mới này?
Ứng phó với biến động thị trường chăm sóc sức khỏe
Khi người tiêu dùng ưu tiên các sản phẩm chăm sóc sức khỏe có nguồn gốc tự nhiên và giá cả hợp lý, doanh nghiệp cần xây dựng thương hiệu uy tín với các giải pháp chất lượng.
Ông Nguyễn Duy Khoa làm Chủ tịch Chứng khoán LPBank
Với hơn 18 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính – chứng khoán, ông Nguyễn Duy Khoa được hội đồng quản trị kỳ vọng sẽ đưa Chứng khoán LPBank (LPBS) bứt phá mạnh mẽ, nâng cao năng lực cạnh tranh, hướng tới mục tiêu trở thành một trong những công ty chứng khoán hàng đầu trên thị trường trong 3 đến 5 năm tới.
SHB dành 1 tỷ đồng quà tặng cho khách cập nhật sinh trắc học
Từ nay đến hết 30/4/2025, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) triển khai chương trình khuyến mãi “Sinh trắc ngay – Quà trao tay” với tổng giá trị quà tặng lên đến một tỷ đồng.
Chủ tịch Alpha Books Nguyễn Cảnh Bình: Cách đánh thức 'con rồng' Việt Nam
Ông Nguyễn Cảnh Bình, Chủ tịch Alpha Books kỳ vọng, việc đẩy mạnh cải cách thể chế, chú trọng đầu tư vào các nền tảng trí thức và phát triển thế hệ lãnh đạo mới sẽ là động lực mới đưa nền kinh tế Việt Nam tăng tốc, bứt phá.
GDP bình quân đầu người vượt mốc 5.000 USD vào năm 2025
Chính phủ đặt mục tiêu GDP bình quân đầu người vượt 5.000 USD vào năm nay, tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững và bước vào kỷ nguyên mới.
Làm sao để tận dụng cơ hội từ căng thẳng thương mại Mỹ - Trung?
Thúc đẩy tiêu dùng nội địa cùng xuất khẩu nội khối có thể giúp châu Á có thêm động lực tăng trưởng trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.
Hòa Phát rót hơn 3.700 tỷ làm khu công nghiệp tại Bắc Giang
Tập đoàn Hòa Phát cho biết đang thực hiện các thủ tục đầu tư để phát triển thêm ba khu công nghiệp trong thời gian tới