Nhựa và cao su trước thách thức xanh hóa

Sản xuất và kinh doanh nhựa tạo ra khoảng 25 tỷ USD mỗi năm, với tốc độ tăng trưởng bình quân đạt hai con số, qua đó đóng góp tích cực cho nền kinh tế. Trong khi đó, ngành cao su cũng đạt mức xuất khẩu hàng năm trên dưới 3,5 tỷ USD, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu cao su hàng đầu thế giới.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành nhựa và cao su cũng tạo ra nhiều mặt trái, đặc biệt là vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa, theo ông Trần Việt Anh, Tổng giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu Nam Thái Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Tái chế chất thải Việt Nam.

Đó cũng chính là một trong những lý do Luật Bảo vệ môi trường 2020 đưa ra nội dung về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), bắt buộc các nhà sản xuất, nhập khẩu phải chịu trách nhiệm thu gom, tái chế, xử lý phần chất thải phát sinh từ sản phẩm của mình theo tỷ lệ nhất định.

Nhiều sản phẩm của ngành nhựa và cao su như bao bì, săm lốp nằm trong diện bắt buộc phải thực thi EPR, tạo ra thách thức lớn, bắt buộc ngành nhựa và cao su phải chuyển mình theo hướng sinh thái, kinh tế tuần hoàn.

Bên cạnh sự điều chỉnh từ phía pháp luật, yêu cầu và tiêu chuẩn ngày càng được nâng cao của thị trường cũng tạo áp lực chuyển đổi xanh cho ngành nhựa và cao su, theo nhận định của bà Lê Thị Như Hạnh, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Bao bì Việt Nam.

Tuy nhiên, bà Hạnh cũng cho biết, áp lực này hoàn toàn có thể chuyển hóa thành cơ hội để doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh.

Cụ thể, áp dụng các công nghệ mới tiết giảm tiêu hao vừa giúp tiết kiệm chi phí, vừa giảm thiểu lượng phụ phẩm phát thải ra môi trường. Hoặc, thiết kế sản phẩm theo hướng thuận tiện cho thu gom, tái chế sẽ tạo ra nguồn vật liệu đầu vào giúp phát triển ngành công nghiệp tái chế.

Doanh nghiệp nhựa và cao su chủ động đón cơ hội

Sự “hồi sinh” của công cụ chính sách EPR đã mở ra cơ hội cho một loạt doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tái chế nhựa và cao su. Đáp ứng yêu cầu tái chế đạt chuẩn, doanh nghiệp ngành tái chế không ngừng tìm kiếm, nghiên cứu và áp dụng các công nghệ mới, nâng cao chất lượng cũng như khả năng tái chế rác thải.

Nhờ đó, từ một ngành công nghiệp manh mún, lạc hậu, ngành tái chế chuyển mình tích cực. Tính đến nay, khoảng 67% nhà tái chế nhựa đã có trình độ công nghệ đạt mức khá trở lên, theo số liệu từ Hiệp hội Nhựa Việt Nam.

Nhiều doanh nghiệp ngành nhựa chuyển mình theo hướng tái chế, tiêu biểu như dự án Nhựa tái chế DUYTAN của đại gia ngành nhựa Trần Duy Hy hay Công ty CP Nhựa tái chế Stavian trực thuộc ông lớn ngành nhựa là Tập đoàn Stavian.

“Nhiều doanh nghiệp thành viên thuộc Hiệp hội Nhựa Việt Nam mong muốn xây dựng nhà máy tái chế”, bà Huỳnh Thị Mỹ, Tổng thư ký Hiệp hội Nhựa Việt Nam chỉ ra xu thế chuyển dịch của ngành nhựa.

Trong khi đó, một số doanh nghiệp nhựa lựa chọn áp dụng công nghệ để xanh hóa chính sản phẩm nhựa nguyên sinh. Tiêu biểu, đưa ra chiến lược trung hòa carbon, Nhựa Tiền Phong đầu tư hệ thống đồng bộ nhằm tối ưu năng suất, giảm điện năng tiêu thụ và giảm chất thải nguy hại.

Nhờ đó, hiện nay Nhựa Tiền Phong là nhà cung ứng vật liệu nhựa hàng đầu cho không ít doanh nghiệp đang mong muốn xanh hóa chuỗi cung ứng như Tập đoàn Minh Phú trong lĩnh vực thủy sản hay Công ty CP Shinec trong lĩnh vực bất động sản khu công nghiệp.

Trong khi đó, một số doanh nghiệp ngành cao su như Công ty TNHH MTV Dầu Tiếng, chuyển đổi xanh thông qua áp dụng tiêu chuẩn bền vững về quản lý, khai thác rừng cao su, hay Công ty CP Cao su Đồng Phú thu hồi phụ phẩm để tái sử dụng trong phạm vi nhà máy.