Phát triển bền vững

Phát triển kinh tế tuần hoàn thế nào khi các nguồn lực còn hạn chế?

Phạm Sơn Thứ sáu, 08/07/2022 - 06:51

Cân nhắc bối cảnh trong nước, quốc tế và chọn lựa lĩnh vực ưu tiên là những đề xuất của các chuyên gia JICA cho việc xây dựng khung kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn.

Toàn cảnh Kinh nghiệm của Nhật Bản và đề xuất chính sách cho Việt Nam trong việc xây dựng lộ trình thực hiện kinh tế tuần hoàn.

Năm 2022 đánh dấu mốc quan trọng về kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam khi Luật Bảo vệ môi trường 2020 chính thức có hiệu lực và Đề án Phát triển kinh tế tuần hoàn được Chính phủ phê duyệt.

Cuối tháng 6 vừa qua, trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế tuần hoàn Việt Nam 2022, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Trần Hồng Hà đã chính thức khởi động xây dựng kế hoạch quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn.

Theo lộ trình được Chính phủ giao, Bộ Tài nguyên và môi trường phải hoàn thiện dự thảo kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn trước ngày 31/12/2023 để trình Thủ tướng Chính phủ.

TS. Lại Văn Mạnh, Trưởng ban kinh tế tài nguyên và môi trường, Viện Chiến lược và chính sách tài nguyên và môi trường (ISPONRE), kế hoạch hành động quốc gia này sẽ bao gồm nhiều nội dung mang tính chất tạo khung và định hướng cho phát triển kinh tế tuần hoàn, làm cơ sở thực hiện cho quy mô từ các bộ, ngành cho tới doanh nghiệp.

Như vậy, nhiệm vụ xây dựng kế hoạch hành động quốc gia là đặc biệt quan trọng để mở ra hướng đi cho kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, việc xây dựng và triển khai kế hoạch hành động quốc gia là rất thách thức khi những nguồn lực trong nước còn khan hiếm.

Cân nhắc bối cảnh

Đóng góp ý kiến về kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn, ông Koki Takano, chuyên gia đến từ Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), nhấn mạnh, một yếu tố cần phải cân nhắc khi xây dựng kế hoạch hành động là bối cảnh thực hiện, bao gồm bối cảnh trong nước và quốc tế.

Trong đó, bối cảnh trong nước là những hiện trạng về khai thác, sử dụng tài nguyên thiên nhiên; thải bỏ ra môi trường cũng như nguồn lực để triển khai. Xây dựng kế hoạch hành động phải đặt vào bối cảnh của Việt Nam để có hướng đi đúng đắn và phù hợp, tránh tình trạng kế hoạch không sát với thực tế dẫn đến khó triển khai.

Mô hình 'tiệm cận' kinh tế tuần hoàn tại khu công nghiệp Nam Cầu Kiền

Đồng quan điểm, ông Phạm Hồng Điệp, Chủ tịch Công ty Cổ phần công nghiệp tàu thủy Shinec, Chủ đầu tư dự án khu công nghiệp sinh thái Nam Cầu Kiền, đề xuất, áp dụng kinh tế tuần hoàn phải xem xét đến hiện trạng của Việt Nam, không chỉ hiện tại mà còn cần phải tính đến hiện trạng trong tương lai.

Đối với bối cảnh quốc tế, ông Takano đề nghị khung kế hoạch hành động quốc gia phải đặt lưu ý những chương trình nghị sự mang tính khu vực và toàn cầu.

Thực tế, câu chuyện phát triển bền vững và triển khai kinh tế tuần hoàn đang là mối quan tâm hàng đầu trên thế giới. Nhiều cam kết, chiến lược mang tính đa quốc gia đang được đưa ra, có thể kể đến như hội nghị COP26; sáng kiến xây dựng hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa.

Tại khu vực ASEAN, vào năm ngoái, các nước thành viên đã chính thức thông qua kế hoạch hành động chống rác thải nhựa đại dương, với kinh tế tuần hoàn và công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) là một trong số những hướng tiếp cận mới được đưa ra. Các thành viên cũng đang bàn thảo về việc tháo gỡ rào cản thương mại nội khối đối với sản phẩm, dịch vụ có tính chất thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Trong bối cảnh quốc tế đang rất quan tâm về kinh tế tuần hoàn, ông Takano nhận xét, việc lồng ghép nội dung của các chương trình nghị sự quốc tế vào kế hoạch hành động thực hiện kinh tế tuần hoàn sẽ tạo cơ hội phát triển các mối quan hệ đối tác và thu hút tài trợ.

Đây là những trợ lực quan trọng để Việt Nam nhanh chóng triển khai kinh tế tuần hoàn khi nguồn lực trong nước, bao gồm nguồn lực Nhà nước và khu vực tư nhân đều còn hạn chế.

Lựa chọn ưu tiên

Một giải pháp khác được chuyên gia Nhật Bản đưa ra là lựa chọn những lĩnh vực ưu tiên để triển khai kinh tế tuần hoàn, từ đó tạo ra tác động lan tỏa, thay vì triển khai một cách dàn trải dẫn đến kém hiệu quả.

Ông Takano đưa ra 2 phương pháp để xác định ngành và lĩnh vực ưu tiên. Phương pháp đầu tiên là dựa trên cơ sở dữ liệu, với việc phân tích các số liệu như tình trạng khai thác tài nguyên thiên nhiên, lượng rác thải phát sinh… từ đó xác định ngành, lĩnh vực cần thiết phải áp dụng kinh tế tuần hoàn sớm.

Phương pháp thứ 2 là ưu tiên những lĩnh vực khả thi, có thể dễ dàng áp dụng kinh tế tuần hoàn, ví dụ như nông nghiệp, quản lý rác thải…

Thực tế, việc đặt thứ tự ưu tiên cho các ngành triển khai kinh tế tuần hoàn là chiến lược quen thuộc trên thế giới. Tại Hà Lan, chiến lược và kế hoạch hành động kinh tế tuần hoàn đưa ra các lĩnh vực ưu tiên là thực phẩm; rác thải hữu cơ; hàng tiêu dùng và xây dựng.

Tại Nhật Bản, chiến lược kinh tế tuần hoàn được đưa ra từ những năm 1990, với lộ trình ưu tiên theo thứ tự lần lượt là vật chứa và bao bì; thiết bị điện gia dụng; thực phẩm; xây dựng; ô tô; thiết bị điện, điện tử loại nhỏ.

Trên cơ sở tiềm năng giảm phát thải nhà kính, Quỹ Ellen Macathur cũng đưa ra các ngành ưu tiên là xi măng; nhựa; thép; nhôm và thực phẩm. 5 lĩnh vực này có tiềm năng giảm khoảng 9,3 tỷ tấn khí thải carbon nếu áp dụng chu trình tuần hoàn.

Nguy cơ các dự án điện khí tại Việt Nam khó về đích

Nguy cơ các dự án điện khí tại Việt Nam khó về đích

Phát triển bền vững -  4 phút

Tắc nghẽn trong sản xuất tuabin, cùng với hàng loạt khó khăn về tài chính và quy định pháp lý vốn có, tiếp tục kéo dài tiến độ các dự án điện khí tại Việt Nam.

Vietnam Airlines kết nối vẻ đẹp mùa thu Thủ đô với thông điệp xanh

Vietnam Airlines kết nối vẻ đẹp mùa thu Thủ đô với thông điệp xanh

Phát triển bền vững -  8 giờ

“Bay nhẹ tới Hà Nội” là chiến dịch lan tỏa tinh thần bảo vệ môi trường đồng thời quảng bá vẻ đẹp của Thủ đô trong mùa thu dịu dàng.

Công trình xanh và bài toán chi phí

Công trình xanh và bài toán chi phí

Phát triển bền vững -  20 giờ

Các công trình xanh tại Việt Nam chủ yếu được thực hiện một cách tự phát do chưa có tiêu chí cụ thể, chưa có chính sách ưu đãi rõ ràng cho lĩnh vực này.

Bông hồng đỏ tặng chiến binh xanh

Bông hồng đỏ tặng chiến binh xanh

Phát triển bền vững -  4 ngày

Bông hoa hồng đỏ thắm tặng những chiến binh xanh, cũng là lời khẳng định tự hào của ông Hoàng Đức Vượng và VietCycle về sự tri ân, trân trọng dành cho nghề đồng nát, ve chai.

Doanh nghiệp Việt đầu tiên kiểm kê khí nhà kính trên toàn bộ chuỗi cung ứng

Doanh nghiệp Việt đầu tiên kiểm kê khí nhà kính trên toàn bộ chuỗi cung ứng

Phát triển bền vững -  4 ngày

Bên cạnh giảm phát thải, Phúc Sinh hướng tới mục tiêu sản xuất cà phê không phát thải và đạt tín chỉ carbon trong tương lai.

SeABank mang cơ hội săn vé miễn phí cho khách hàng trải nghiệm Mỹ Tâm Live Concert 2025

SeABank mang cơ hội săn vé miễn phí cho khách hàng trải nghiệm Mỹ Tâm Live Concert 2025

Nhịp cầu kinh doanh -  1 phút

Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HOSE: SSB) là nhà tài trợ độc quyền live concert 2025 - See The Light của ca sĩ Mỹ Tâm. Đồng hành cùng sự kiện âm nhạc lớn nhất năm, SeABank thể hiện cam kết “lấy khách hàng làm trọng tâm” khi không chỉ mang đến các giải pháp tài chính tối ưu mà còn đem lại những trải nghiệm văn hóa giàu cảm xúc với mong muốn nâng cao chất lượng sống và giá trị tinh thần cho khách hàng.

Nguy cơ các dự án điện khí tại Việt Nam khó về đích

Nguy cơ các dự án điện khí tại Việt Nam khó về đích

Phát triển bền vững -  4 phút

Tắc nghẽn trong sản xuất tuabin, cùng với hàng loạt khó khăn về tài chính và quy định pháp lý vốn có, tiếp tục kéo dài tiến độ các dự án điện khí tại Việt Nam.

VinFast khảo sát ý kiến khách hàng - nâng cao chất lượng dịch vụ

VinFast khảo sát ý kiến khách hàng - nâng cao chất lượng dịch vụ

Nhịp cầu kinh doanh -  29 phút

Với mong muốn nâng cao trải nghiệm khách hàng để phục vụ tốt hơn, VinFast triển khai chương trình khảo sát toàn thể chủ xe ô của hãng, bắt đầu từ 20-26/10/2025.

Ông Nguyễn Cảnh Toàn làm Chủ tịch tỉnh Lạng Sơn

Ông Nguyễn Cảnh Toàn làm Chủ tịch tỉnh Lạng Sơn

Hồ sơ quản trị -  29 phút

Ông Nguyễn Cảnh Toàn được bầu làm Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, thay ông Hồ Tiến Thiệu nghỉ hưu.

TCBS chính thức niêm yết, vốn hóa gần 4,5 tỷ USD

TCBS chính thức niêm yết, vốn hóa gần 4,5 tỷ USD

Doanh nghiệp -  1 giờ

TCBS đã chính thức trở thành công ty chứng khoán có vốn hóa lớn nhất thị trường, sau khi cổ phiếu TCX có phiên chào sàn vào ngày 21/10.

Sức khỏe ngành ngân hàng khởi sắc sau 5 năm 'đại phẫu'

Sức khỏe ngành ngân hàng khởi sắc sau 5 năm 'đại phẫu'

Tài chính -  2 giờ

5 năm sau Đề án tái cơ cấu, các ngân hàng về cơ bản đều củng cố, chấn chỉnh toàn diện tài chính, quản trị và hoạt động.

SHB lãi trước thuế 12.300 tỷ đồng sau 9 tháng

SHB lãi trước thuế 12.300 tỷ đồng sau 9 tháng

Tài chính -  5 giờ

Ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội (SHB) tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ với lợi nhuận trước thuế 9 tháng đầu năm nay đạt 12.307 tỷ đồng, tăng 36% so với cùng kỳ và thực hiện 85% kế hoạch năm.