Quản lý rủi ro trước các thay đổi thuế quan trọng

Trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều biến động, các chính sách và pháp luật về thuế liên tục được cải tiến nhằm bám sát các yêu cầu, thực tế đa dạng của nền kinh tế, cũng như xu hướng hội nhập về quản lý thuế toàn cầu.

Năm 2024 đánh dấu hàng loạt thay đổi hoặc dự kiến thay đổi thuế và chính sách lao động quan trọng.

Ngoài Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã được ban hành, các luật thuế quan trọng, được dự đoán có ảnh hưởng sâu rộng tới hầu hết các doanh nghiệp như Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ lần lượt được Quốc hội thông qua hoặc đưa ra thảo luận tại kỳ họp đang diễn ra.

Bên cạnh đó, các quy định về hóa đơn, giá giao dịch liên kết và quản lý thuế cũng sẽ có những sửa đổi để phù hợp với tình hình thực tiễn.

Theo ông Lê Hải Phong, Phó chủ tịch Câu lạc bộ Giám đốc tài chính Việt Nam (CFO Việt Nam), những biến đổi này không chỉ ảnh hưởng đến các quyết định tài chính mà còn tác động đến chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp trong dài, trung, và ngắn hạn.

Vì vậy, việc hiểu rõ và lên kế hoạch chuẩn bị cho những thay đổi thuế, nắm bắt cơ hội và quản lý rủi ro một cách hiệu quả là điều vô cùng cần thiết đối với doanh nghiệp.

Chia sẻ trong hội thảo thuế thường niên năm 2024 do Công ty CP Tư vấn EY Việt Nam (EY Consulting VN) và CFO Việt Nam tổ chức, bà Hương Vũ, Tổng giám đốc EY Consulting VN cho biết, những thay đổi nhanh chóng của nền kinh tế và chính sách thuế trên toàn cầu cũng như tại Việt Nam đòi hỏi các lãnh đạo tài chính, doanh nghiệp phải luôn trong tâm thế sẵn sàng.

Xu hướng thay đổi thuế buộc các doanh nghiệp phải chuẩn bị các điều kiện để thích ứng một cách nhanh chóng, biết nắm bắt cơ hội, quản lý rủi ro, và kịp thời đưa ra những giải pháp tối ưu cho doanh nghiệp.

Theo bà Trang Phạm, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Ernst & Young Việt Nam, xu hướng sửa đổi các luật thuế nói chung đều hướng tới việc tháo gỡ các khó khăn thực tế của doanh nghiệp trong thời gian qua, tạo thuận lợi cho cả doanh nghiệp lẫn cơ quan thuế trong vấn đề tuân thủ quy định.

Ví dụ, Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi có đề xuất phương án làm rõ trách nhiệm của cán bộ thuế trong quá trình giải quyết hồ sơ hoàn thuế, trách nhiệm của người nộp thuế, qua đó giảm rủi ro cho cán bộ xử lý và được kỳ vọng sẽ giải quyết được phần nào vấn đề chậm hoàn thuế cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, các thay đổi về chính sách ưu đãi thuế đang theo xu hướng ngày càng chọn lọc và tập trung vào các ngành nghề, lĩnh vực được khuyến khích đầu tư.

Liên quan đến các quy định về bảo hiểm xã hội, bà Huyền Nguyễn, Phó tổng giám đốc EY Consulting VN nhận định, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đưa ra những thay đổi đáng kể về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội cũng như chế tài xử phạt hành vi chậm, trốn đóng bảo hiểm bắt buộc.

“Việc kịp thời nắm bắt những thay đổi này sẽ giúp doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ quy định và hạn chế rủi ro liên quan đến bảo hiểm bắt buộc”, bà Huyền nói.

Ông Phạm Ngọc Long, Phó tổng giám đốc EY Consulting VN cho biết, việc tăng cường thanh kiểm tra thuế về giá chuyển nhượng là một trong những trọng tâm của cơ quan thuế trong giai đoạn 2024-2025.

Bên cạnh đó, các quy định sửa đổi về giá giao dịch liên kết liên quan tới việc xác định ngân hàng có là bên liên kết hay không và tác động của sửa đổi này tới chi phí lãi vay, bị khống chế tại Nghị định 132/2020/NĐ-CP, dự kiến sẽ được trình Chính phủ phê duyệt trong tháng 12/2024 và áp dụng cho năm tài chính 2024.

“Việc chủ động rà soát và quản lý rủi ro về giá chuyển nhượng rất quan trọng để doanh nghiệp tránh những rủi ro tiềm ẩn như việc bị ấn định giá chuyển nhượng hoặc bị coi là hành vi chuyển giá, dẫn tới ảnh hưởng tới nghĩa vụ thuế cũng như uy tín của doanh nghiệp. Việc rà soát bao gồm đối chiếu và kiểm tra kỹ lưỡng hồ sơ quốc gia, hồ sơ toàn cầu và các nghĩa vụ tuân thủ liên quan”, ông Long nói.

Ông Long cho rằng, trong trường hợp doanh nghiệp bị điều chỉnh về giá chuyển nhượng trong giao dịch liên kết, các doanh nghiệp nên tận dụng thủ tục thỏa thuận song phương (MAP) như một phương tiện hiệu quả để giải quyết vấn đề bị đánh thuế hai lần.