Theo báo cáo mới đây Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), ngành ngân hàng phân hóa mạnh trong thời kỳ đại dịch. Covid-19 đã tác động mạnh đến nền kinh tế do tác động tiêu cực đến nhu cầu vay vốn, khả năng tài chính của khách hàng và chất lượng tài sản của các ngân hàng.
Để chống lại những tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 đối với nền kinh tế, một số quy định đã được Chính phủ nới lỏng. Cụ thể, theo Thông tư số 22/2019/TT-NHNN, các tổ chức tín dụng phải hạ mức trần tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn xuống dưới 40% kể từ ngày 01/01/2020 và xuống dưới 37 % từ ngày 1 tháng 10 năm 2020.
Mức trần tiếp tục được kéo xuống theo lộ trình và đến ngày 1 tháng 10 năm 2022, mức trần là 30%. Tuy nhiên, lộ trình này được dời lại trong bối cảnh hoạt động cho vay chậm lại. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư số 08/2020/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 22/2019. Lộ trình được kéo lùi lại 1 năm.
Về xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt, Chính phủ cũng không đạt được mục tiêu đến năm 2020. Các quy định được ban hành nhằm giúp tạo môi trường tích cực cho fintech và các giao dịch không tiền mặt. Tuy nhiên, vào sau 9 tháng năm 2020, tiền mặt trong tổng thanh khoản vẫn ở mức trên 11%, trong khi mục tiêu của năm 2020 là dưới 10%.
Về thu nhập từ dịch vụ, Ngân hàng Nhà nước bước đầu định hướng đa dạng nguồn thu nhập cho các ngân hàng. Tuy nhiên, dựa trên báo cáo tài chính của các ngân hàng niêm yết trong 9 tháng 2020, chỉ có một vài ngân hàng sẽ đáp ứng yêu cầu này.
VDSC đánh giá, NHNN nhiều khả năng sẽ sớm ban hành các quy định để giải tỏa áp lực chuyển nhóm xuống nợ xấu của nợ tái cơ cấu và giữ nợ xấu toàn ngành dưới 3%. Đây là mức yêu cầu mà các ngân hàng vi phạm phải bán nợ xấu cho VAMC. Nợ xấu dự kiến sẽ tiếp tục chịu áp lực do độ trễ kéo dài 0,5-1 năm.
Nhìn chung, không phải tất cả các mục tiêu đều đạt được do Covid-19. Những nỗ lực của NHNN nhằm duy trì một hệ thống ngân hàng lành mạnh, vững chắc, đáp ứng các tiêu chuẩn toàn cầu và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đã chuyển sang mục tiêu cung cấp đủ vốn cho nền kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân và vẫn duy trì hoạt động ngân hàng.
Nhận định về năm 2021, VDSC cho rằng nhu cầu tín dụng sẽ phục hồi cùng với nền kinh tế. Tăng trưởng khoảng 11,4-14,7%, bình quân 13,1%. Trong khi đó, tăng trưởng huy động khách hàng dự kiến đạt 9,2-12,3%, bình quân 10,8% cho năm 2021.
Các ngân hàng quốc doanh được kỳ vọng sẽ duy trì tăng trưởng tín dụng quanh mức trung bình ngành do nguồn vốn được cải thiện. Tuy nhiên, áp lực tăng vốn đối với nhóm này vẫn sẽ tăng dần về cuối năm. Trong khi đó, các ngân hàng tư nhân áp dụng Thông tư 22/2019/TT-NHNN đã ghi nhận hệ số CAR là 9,7% vào cuối quý 3/2020. Mức này nhiều khả năng sẽ không đáp ứng được mức tăng trưởng tín dụng trên 10% trong năm tới. Do đó, các ngân hàng này cũng đang chịu áp lực đáp ứng yêu cầu Basel II.
Báo cáo cũng nhận định sẽ ít có dư địa cho việc hạ lãi suất trong năm 2021. Trong năm 2020, việc hạ trần lãi suất huy động đã tạo dư địa cho các ngân hàng giảm lãi suất cho vay. Nó đã tạo ra một môi trường tích cực cho tăng trưởng kinh tế trong trung và dài hạn.
Tuy nhiên, dựa trên CPI của năm 2020 là hơn 3%, VDSC dự đoán sẽ ít dư địa cho việc cắt giảm lãi suất tiền gửi trong năm 2021. Việc cắt giảm lãi suất tiềm năng sẽ là ở lãi suất tiền gửi dài hạn.
