Vì sao doanh nghiệp chuyển đổi số thất bại

Tùng Anh Chủ nhật, 14/05/2023 - 08:20

Các vấn đề liên quan đến cấu trúc tổ chức, tư duy quản trị và văn hóa doanh nghiệp là những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến sự thất bại của quá trình chuyển đổi số, chứ không phải do công nghệ.

Chuyển đổi số về bản chất là chuyển đổi văn hoá

Mười năm trước, TS. Đỗ Tiến Long, Chủ tịch Hội đồng chuyên gia Công ty OD Click từng được mời cố vấn cho một doanh nghiệp đang gặp vấn đề sau một thời gian đầu tư cho công nghệ tiên tiến của nước ngoài để vận hành hệ thống. Chỉ sau một thời gian ngắn triển khai công nghệ mới họ liên tục gặp các vấn đề với máy móc và phải mời chuyên gia nước ngoài sang khắc phục. Mỗi lần như vậy, chi phí, công sức và thời gian bỏ ra không hề nhỏ.

Ông Mạc Quốc Anh, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội, là thành viên độc lập HĐQT của một tập đoàn (giấu tên) cũng từng chứng kiến công ty này áp dụng công nghệ của nước ngoài khi triển khai chuyển đổi số nhưng không thành công.

“Vì nước ngoài vào không hiểu văn hoá Việt Nam nên áp dụng công nghệ thì từ lãnh đạo đến nhân viên không thực thi được”, ông Quốc Anh nói trong toạ đàm “Công nghệ tiên phong - Vận hành tối ưu” do Công ty CP MISA phối hợp với Hiệp hội Phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội và Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội tổ chức.

Không chỉ hai doanh nghiệp trên, dẫn báo cáo thường niên “Chuyển đổi số doanh nghiệp 2022” của Bộ Kế hoạch và đầu tư, ông Long cho biết, có tới 48,8% doanh nghiệp đã từng sử dụng một số giải pháp chuyển đổi số nhưng hiện tại không còn sử dụng. Chỉ 2,2% doanh nghiệp cho biết đã làm chủ công nghệ, phần mềm quản lý để phân tích dữ liệu, tự động hoá.

“Rõ ràng, vấn đề lớn nhất không nằm ở công nghệ mà nằm ở mối quan hệ giữa công nghệ và vận hành”, ông Long nhận định.

Theo đó, nếu công nghệ thông theo kịp con người thì công nghệ khó phát huy hiệu quả, thậm chí là vô nghĩa. Ngược lại, nếu con người không theo kịp công nghệ thì chi phí sẽ rất cao vì chi phí ở phần chìm hỗ trợ cho công nghệ vận hành cao hơn nhiều so với tiền bỏ ra mua công nghệ.

“Nhiều lãnh đạo có tuổi nói rằng đã quen với vận hành cũ. Nhưng khi lao động genZ vào thấy làm kế toán bằng cách thủ công như trước đây thì sau một tuần họ xin nghỉ việc”, ông Long kể.

Theo Cục phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và đầu tư), có ba thách thức lớn nhất dẫn đến thất bại trong chuyển đổi số. Một là thiếu sự đồng thuận trong tổ chức và sự nhất quán, quyết liệt của lãnh đạo. Hai là khó khăn trong thay đổi thói quen, cách thức quản trị. Ba là thiếu nguồn nhân lực có khả năng thích ứng với công nghệ.

Tương tự, 5 nguyên nhân thất bại lớn nhất trong chuyển đổi số được lãnh đạo OD Click chỉ ra theo thứ tự nằm ở các yếu tố: cấu trúc tổ chức, tư duy quản trị, văn hóa doanh nghiệp, công nghệ và truyền thông nội bộ.

Do vậy, khi chuyển đổi số, con người và hệ thống, văn hoá doanh nghiệp cần có sự tương thích vì bản chất của chuyển đổi số là sự chuyển đổi về văn hoá doanh nghiệp.

Mua công nghệ để chuyển đổi số nhưng phải bỏ đi, vì đâu nên nỗi?
TS. Đỗ Tiến Long, Chủ tịch Hội đồng chuyên gia Công ty OD Click

Theo bà Đinh Thị Thuý , Tổng giám đốc MISA cho biết, nền kinh tế ngày càng khó khăn buộc các doanh nghiệp phải thắt chặt chi tiêu, tối ưu chi phí và tăng năng suất của đội ngũ lao động. Chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh là giải pháp được nhiều doanh nghiệp hướng tới. 

Xu hướng chuyển đổi số để “tìm cơ trong nguy” rộ lên những năm qua được các doanh nghiệp xem như chiếc phao cứu sinh và không ngừng săn lùng những công nghệ vừa tốt vừa hợp lý về mặt chi phí.

Tuy nhiên, họ lại quên, hoặc không biết được rằng khâu quản trị doanh nghiệp còn rất yếu, hệ thống chưa đủ khả năng tiếp nhận và tương thích với sự thay đổi nên chuyển đổi số không những không giải quyết được vấn đề mà còn gây thêm vấn đề và sự lãng phí.

Đây cũng là thực trạng chung được các công ty công nghệ như Misa nhận thấy khi chứng kiến quá trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp. Trong những năm qua, chuyển đổi số là từ khoá, các doanh nghiệp nhắc đến rất nhiều nhưng trên thực tế, mức độ sẵn sàng vẫn còn rất thấp, từ văn hoá tiếp nhận sự đổi mới, kỹ năng nhân viên và hệ thống vận hành chưa thích ứng.

Mặc dù dẫn báo cáo năng lực cạnh tranh do Diễn đàn kinh tế thế giới công bố cách đây khá lâu (2019) cho thấy Việt Nam đang xếp hạng cuối trong khu vực về kỹ năng số của lực lượng lao động, nhưng ông Long cho rằng, mức độ trưởng thành này đến nay vẫn còn thấp so với các quốc gia khác.

“Công nghệ tiên phong là bước thúc đẩy. Về lâu dài, bản chất thì văn hoá và con người đi trước chứ không phải công nghệ đi trước”, ông Long nhận định.

Thủ tướng: 'Chuyển đổi số hiệu quả then chốt là đào tạo nguồn nhân lực'

Thủ tướng: 'Chuyển đổi số hiệu quả then chốt là đào tạo nguồn nhân lực'

Tiêu điểm -  2 năm
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Lao động - Thương Binh và Xã hội và các bộ ban ngành liên quan cùng nghiên cứu, đưa ra phương án để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao góp phần xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường và hạnh phúc.
Thủ tướng: 'Chuyển đổi số hiệu quả then chốt là đào tạo nguồn nhân lực'

Thủ tướng: 'Chuyển đổi số hiệu quả then chốt là đào tạo nguồn nhân lực'

Tiêu điểm -  2 năm
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Lao động - Thương Binh và Xã hội và các bộ ban ngành liên quan cùng nghiên cứu, đưa ra phương án để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao góp phần xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường và hạnh phúc.
Câu chuyện chuyển đổi số chuỗi cung ứng từ Nestlé Việt Nam

Câu chuyện chuyển đổi số chuỗi cung ứng từ Nestlé Việt Nam

Diễn đàn quản trị -  1 năm

Đại diện Nestlé Việt Nam cho biết Việt Nam là một trong những thị trường đang được Tập đoàn Nestlé tiên phong áp dụng chuyển đổi số trong hoạt động logistics, không chỉ giúp kiểm soát chặt chẽ và tối ưu hóa chuỗi cung ứng, mà còn góp phần hiện thực hóa cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Hai chiến lược trong chuyển đổi số ở PNJ

Hai chiến lược trong chuyển đổi số ở PNJ

Diễn đàn quản trị -  2 năm

Trong quá trình chuyển đổi số, PNJ tập trung rất nhiều vào năng lực số và văn hoá đổi mới, bên cạnh sự đầu tư về năng lực công nghệ.

Ngành dệt may trước áp lực chuyển đổi số

Ngành dệt may trước áp lực chuyển đổi số

Tiêu điểm -  2 năm

Về độ sẵn sàng và mức độ công nghệ phù hợp nhất với cách mạng công nghệ 4.0, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam được khảo sát hiện chỉ ở mức điểm trung bình 2,59 trên thang điểm 5.

Cần kỷ luật và cam kết khi chuyển đổi số

Cần kỷ luật và cam kết khi chuyển đổi số

Tiêu điểm -  2 năm

Không đơn thuần là bài toán về công nghệ, mà đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp cần thể hiện sự cam kết và trách nhiệm, thuyết phục nhân viên về tầm quan trọng của việc chuyển đổi số đối với thành công của tổ chức trong tương lai.

Khi trung tâm dữ liệu thông minh dẫn lối AI tự động

Khi trung tâm dữ liệu thông minh dẫn lối AI tự động

Diễn đàn quản trị -  19 giờ

Trung tâm dữ liệu (Data Center) thông minh với khả năng tối ưu hóa nguồn lực, đang trở thành nền tảng then chốt thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng của trí tuệ nhân tạo (AI) tự động.

CEO FPT tiết lộ 3 nguyên tắc vàng giúp doanh nghiệp thực hành ESG hiệu quả

CEO FPT tiết lộ 3 nguyên tắc vàng giúp doanh nghiệp thực hành ESG hiệu quả

Diễn đàn quản trị -  1 ngày

FPT với triết lý lấy con người làm trung tâm đang từng bước gây dựng và nuôi dưỡng lực lượng nhân tài trẻ hùng hậu, thông qua thực hành ESG.

Khi AI trở thành đồng nghiệp

Khi AI trở thành đồng nghiệp

Diễn đàn quản trị -  3 ngày

Agentic AI chính là “động cơ số” giúp doanh nghiệp Việt Nam tối ưu hoá chuỗi cung ứng và dự báo nhu cầu khách hàng trong cuộc chơi toàn cầu.

Doanh nghiệp gia đình trước sức ép chuyển mình

Doanh nghiệp gia đình trước sức ép chuyển mình

Diễn đàn quản trị -  4 ngày

Chưa bao giờ các doanh nghiệp gia đình lại đối mặt với cả động lực và áp lực phải thay đổi, tái cấu trúc theo hướng tinh gọn và hiệu quả như hiện nay.

Rủi ro bủa vây doanh nghiệp: Hội đồng quản trị đang ở đâu trên trận tuyến?

Rủi ro bủa vây doanh nghiệp: Hội đồng quản trị đang ở đâu trên trận tuyến?

Diễn đàn quản trị -  1 tuần

Bản chất của quản trị rủi ro không phải là giảm thiểu rủi ro một cách tối đa mà là phải gắn chặt với quản trị hiệu suất và hoạt động kinh doanh.

Giá vàng hôm nay 27/4: Dự báo giá vàng tuần 28/4-4/5/2025

Giá vàng hôm nay 27/4: Dự báo giá vàng tuần 28/4-4/5/2025

Vàng -  14 giờ

Sau cú sụt mạnh, giá vàng bước vào vùng nhiễu loạn. Dự báo giá vàng tuần tới tràn ngập sự bất định và tâm lý e ngại lan rộng khắp thị trường.

Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một

Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một

Leader talk -  16 giờ

Trân trọng giới thiệu toàn văn bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm với tiêu đề: "Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một".

Ngân hàng MB tung 'vũ khí chiến lược' chinh phục 40 triệu khách hàng

Ngân hàng MB tung 'vũ khí chiến lược' chinh phục 40 triệu khách hàng

Tài chính -  16 giờ

Điểm nhấn trong chiến lược dài hạn của MB là mục tiêu đạt 34–35 triệu khách hàng vào cuối năm 2025 và chạm mốc 40 triệu khách hàng vào năm 2029.

22 quy luật bất biến trong xây dựng thương hiệu

22 quy luật bất biến trong xây dựng thương hiệu

Tủ sách quản trị -  19 giờ

Khám phá cách xây dựng thương hiệu bền vững trong kỷ nguyên số từ bài học 'co lại trước khi mở rộng' và 'toàn cầu hóa tên thương hiệu'.

Khi trung tâm dữ liệu thông minh dẫn lối AI tự động

Khi trung tâm dữ liệu thông minh dẫn lối AI tự động

Diễn đàn quản trị -  19 giờ

Trung tâm dữ liệu (Data Center) thông minh với khả năng tối ưu hóa nguồn lực, đang trở thành nền tảng then chốt thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng của trí tuệ nhân tạo (AI) tự động.

Chuỗi khí điện lô B - Ô Môn và Cá Voi Xanh nguy cơ phải 'đứng ngoài' thị trường điện cạnh tranh?

Chuỗi khí điện lô B - Ô Môn và Cá Voi Xanh nguy cơ phải 'đứng ngoài' thị trường điện cạnh tranh?

Tiêu điểm -  21 giờ

Chuỗi dự án lô B – Ô Môn và Cá Voi Xanh nếu tham gia trực tiếp thị trường điện, sẽ khiến cả ngân sách nhà nước và Petrovietnam hụt thu nhiều tỷ USD.

Ngành nông nghiệp và môi trường lên kế hoạch hút vốn FDI

Ngành nông nghiệp và môi trường lên kế hoạch hút vốn FDI

Tiêu điểm -  21 giờ

Thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là chiến lược quan trọng để ngành nông nghiệp và môi trường thực hiện hóa dư địa tăng trưởng, kiến tạo giá trị bền vững.

Đọc nhiều