Vì sao doanh nghiệp chuyển đổi số thất bại

Tùng Anh Chủ nhật, 14/05/2023 - 08:20

Các vấn đề liên quan đến cấu trúc tổ chức, tư duy quản trị và văn hóa doanh nghiệp là những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến sự thất bại của quá trình chuyển đổi số, chứ không phải do công nghệ.

Chuyển đổi số về bản chất là chuyển đổi văn hoá

Mười năm trước, TS. Đỗ Tiến Long, Chủ tịch Hội đồng chuyên gia Công ty OD Click từng được mời cố vấn cho một doanh nghiệp đang gặp vấn đề sau một thời gian đầu tư cho công nghệ tiên tiến của nước ngoài để vận hành hệ thống. Chỉ sau một thời gian ngắn triển khai công nghệ mới họ liên tục gặp các vấn đề với máy móc và phải mời chuyên gia nước ngoài sang khắc phục. Mỗi lần như vậy, chi phí, công sức và thời gian bỏ ra không hề nhỏ.

Ông Mạc Quốc Anh, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội, là thành viên độc lập HĐQT của một tập đoàn (giấu tên) cũng từng chứng kiến công ty này áp dụng công nghệ của nước ngoài khi triển khai chuyển đổi số nhưng không thành công.

“Vì nước ngoài vào không hiểu văn hoá Việt Nam nên áp dụng công nghệ thì từ lãnh đạo đến nhân viên không thực thi được”, ông Quốc Anh nói trong toạ đàm “Công nghệ tiên phong - Vận hành tối ưu” do Công ty CP MISA phối hợp với Hiệp hội Phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội và Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội tổ chức.

Không chỉ hai doanh nghiệp trên, dẫn báo cáo thường niên “Chuyển đổi số doanh nghiệp 2022” của Bộ Kế hoạch và đầu tư, ông Long cho biết, có tới 48,8% doanh nghiệp đã từng sử dụng một số giải pháp chuyển đổi số nhưng hiện tại không còn sử dụng. Chỉ 2,2% doanh nghiệp cho biết đã làm chủ công nghệ, phần mềm quản lý để phân tích dữ liệu, tự động hoá.

“Rõ ràng, vấn đề lớn nhất không nằm ở công nghệ mà nằm ở mối quan hệ giữa công nghệ và vận hành”, ông Long nhận định.

Theo đó, nếu công nghệ thông theo kịp con người thì công nghệ khó phát huy hiệu quả, thậm chí là vô nghĩa. Ngược lại, nếu con người không theo kịp công nghệ thì chi phí sẽ rất cao vì chi phí ở phần chìm hỗ trợ cho công nghệ vận hành cao hơn nhiều so với tiền bỏ ra mua công nghệ.

“Nhiều lãnh đạo có tuổi nói rằng đã quen với vận hành cũ. Nhưng khi lao động genZ vào thấy làm kế toán bằng cách thủ công như trước đây thì sau một tuần họ xin nghỉ việc”, ông Long kể.

Theo Cục phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và đầu tư), có ba thách thức lớn nhất dẫn đến thất bại trong chuyển đổi số. Một là thiếu sự đồng thuận trong tổ chức và sự nhất quán, quyết liệt của lãnh đạo. Hai là khó khăn trong thay đổi thói quen, cách thức quản trị. Ba là thiếu nguồn nhân lực có khả năng thích ứng với công nghệ.

Tương tự, 5 nguyên nhân thất bại lớn nhất trong chuyển đổi số được lãnh đạo OD Click chỉ ra theo thứ tự nằm ở các yếu tố: cấu trúc tổ chức, tư duy quản trị, văn hóa doanh nghiệp, công nghệ và truyền thông nội bộ.

Do vậy, khi chuyển đổi số, con người và hệ thống, văn hoá doanh nghiệp cần có sự tương thích vì bản chất của chuyển đổi số là sự chuyển đổi về văn hoá doanh nghiệp.

Mua công nghệ để chuyển đổi số nhưng phải bỏ đi, vì đâu nên nỗi?
TS. Đỗ Tiến Long, Chủ tịch Hội đồng chuyên gia Công ty OD Click

Theo bà Đinh Thị Thuý , Tổng giám đốc MISA cho biết, nền kinh tế ngày càng khó khăn buộc các doanh nghiệp phải thắt chặt chi tiêu, tối ưu chi phí và tăng năng suất của đội ngũ lao động. Chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh là giải pháp được nhiều doanh nghiệp hướng tới. 

Xu hướng chuyển đổi số để “tìm cơ trong nguy” rộ lên những năm qua được các doanh nghiệp xem như chiếc phao cứu sinh và không ngừng săn lùng những công nghệ vừa tốt vừa hợp lý về mặt chi phí.

Tuy nhiên, họ lại quên, hoặc không biết được rằng khâu quản trị doanh nghiệp còn rất yếu, hệ thống chưa đủ khả năng tiếp nhận và tương thích với sự thay đổi nên chuyển đổi số không những không giải quyết được vấn đề mà còn gây thêm vấn đề và sự lãng phí.

Đây cũng là thực trạng chung được các công ty công nghệ như Misa nhận thấy khi chứng kiến quá trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp. Trong những năm qua, chuyển đổi số là từ khoá, các doanh nghiệp nhắc đến rất nhiều nhưng trên thực tế, mức độ sẵn sàng vẫn còn rất thấp, từ văn hoá tiếp nhận sự đổi mới, kỹ năng nhân viên và hệ thống vận hành chưa thích ứng.

Mặc dù dẫn báo cáo năng lực cạnh tranh do Diễn đàn kinh tế thế giới công bố cách đây khá lâu (2019) cho thấy Việt Nam đang xếp hạng cuối trong khu vực về kỹ năng số của lực lượng lao động, nhưng ông Long cho rằng, mức độ trưởng thành này đến nay vẫn còn thấp so với các quốc gia khác.

“Công nghệ tiên phong là bước thúc đẩy. Về lâu dài, bản chất thì văn hoá và con người đi trước chứ không phải công nghệ đi trước”, ông Long nhận định.

Thủ tướng: 'Chuyển đổi số hiệu quả then chốt là đào tạo nguồn nhân lực'

Thủ tướng: 'Chuyển đổi số hiệu quả then chốt là đào tạo nguồn nhân lực'

Tiêu điểm -  2 năm
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Lao động - Thương Binh và Xã hội và các bộ ban ngành liên quan cùng nghiên cứu, đưa ra phương án để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao góp phần xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường và hạnh phúc.
Thủ tướng: 'Chuyển đổi số hiệu quả then chốt là đào tạo nguồn nhân lực'

Thủ tướng: 'Chuyển đổi số hiệu quả then chốt là đào tạo nguồn nhân lực'

Tiêu điểm -  2 năm
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Lao động - Thương Binh và Xã hội và các bộ ban ngành liên quan cùng nghiên cứu, đưa ra phương án để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao góp phần xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường và hạnh phúc.
Câu chuyện chuyển đổi số chuỗi cung ứng từ Nestlé Việt Nam

Câu chuyện chuyển đổi số chuỗi cung ứng từ Nestlé Việt Nam

Diễn đàn quản trị -  2 năm

Đại diện Nestlé Việt Nam cho biết Việt Nam là một trong những thị trường đang được Tập đoàn Nestlé tiên phong áp dụng chuyển đổi số trong hoạt động logistics, không chỉ giúp kiểm soát chặt chẽ và tối ưu hóa chuỗi cung ứng, mà còn góp phần hiện thực hóa cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Hai chiến lược trong chuyển đổi số ở PNJ

Hai chiến lược trong chuyển đổi số ở PNJ

Diễn đàn quản trị -  2 năm

Trong quá trình chuyển đổi số, PNJ tập trung rất nhiều vào năng lực số và văn hoá đổi mới, bên cạnh sự đầu tư về năng lực công nghệ.

Ngành dệt may trước áp lực chuyển đổi số

Ngành dệt may trước áp lực chuyển đổi số

Tiêu điểm -  2 năm

Về độ sẵn sàng và mức độ công nghệ phù hợp nhất với cách mạng công nghệ 4.0, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam được khảo sát hiện chỉ ở mức điểm trung bình 2,59 trên thang điểm 5.

Cần kỷ luật và cam kết khi chuyển đổi số

Cần kỷ luật và cam kết khi chuyển đổi số

Tiêu điểm -  2 năm

Không đơn thuần là bài toán về công nghệ, mà đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp cần thể hiện sự cam kết và trách nhiệm, thuyết phục nhân viên về tầm quan trọng của việc chuyển đổi số đối với thành công của tổ chức trong tương lai.

Nhân sự truyền thông nội bộ lo cơ hội thăng tiến mờ nhạt

Nhân sự truyền thông nội bộ lo cơ hội thăng tiến mờ nhạt

Diễn đàn quản trị -  1 ngày

Doanh nghiệp cần lưu ý đến cơ hội thăng tiến và phát triển nghề nghiệp nếu muốn giữ chân nhân sự truyền thông nội bộ và văn hóa doanh nghiệp.

Doanh nghiệp sản xuất nhỏ phải làm gì để không bị ra rìa

Doanh nghiệp sản xuất nhỏ phải làm gì để không bị ra rìa

Diễn đàn quản trị -  2 ngày

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu tái cấu trúc mạnh mẽ sau nhiều cú sốc địa chính trị và gián đoạn logistics, câu hỏi lớn đặt ra với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) ngành sản xuất là: làm thế nào để không bị “đẩy ra rìa” mà ngược lại trở thành điểm kết nối có giá trị trong chuỗi?

Bài toán chuyển giao quyền lực tại doanh nghiệp Việt: Lỗ hổng chiến lược hay cuộc khủng hoảng ngầm?

Bài toán chuyển giao quyền lực tại doanh nghiệp Việt: Lỗ hổng chiến lược hay cuộc khủng hoảng ngầm?

Diễn đàn quản trị -  4 ngày

Các doanh nghiệp Việt đang đứng trước một áp lực kép trong kế nhiệm khi lực lượng lao động đang già đi và thế hệ trẻ thiếu mặn mà với các vai trò lãnh đạo.

Dòng chảy dữ liệu tức thời từ văn phòng đến công trường

Dòng chảy dữ liệu tức thời từ văn phòng đến công trường

Diễn đàn quản trị -  6 ngày

Từ chỉ đạo của người đứng đầu Đảng tới từng doanh nghiệp tư nhân, nhu cầu quản trị dựa trên dữ liệu tức thời đang ngày một trở nên cấp thiết.

CEO Thiên Long: ‘Khi ra quốc tế, doanh thu là bài toán đến sau’

CEO Thiên Long: ‘Khi ra quốc tế, doanh thu là bài toán đến sau’

Diễn đàn quản trị -  1 tuần

Thiên Long đang chuyển mình thành một doanh nghiệp quốc tế dựa trên nền tảng vững chắc từ thị trường Việt Nam với khát vọng lan tỏa tri thức Việt ra toàn cầu.

Vận hành chính quyền 2 cấp ở TP.HCM đã 'vào guồng'

Vận hành chính quyền 2 cấp ở TP.HCM đã 'vào guồng'

Tiêu điểm -  10 phút

Hơn hai tháng sau sáp nhập, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp ở TP.HCM, tinh thần làm việc tại các trụ sở hành chính công đã thực sự chuyển từ quản lý sang phục vụ, hướng tới sự đồng hành và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp một cách thiết thực.

LG Innotek vay 200 triệu USD từ IFC sau khi doanh thu suy giảm

LG Innotek vay 200 triệu USD từ IFC sau khi doanh thu suy giảm

Nhịp cầu kinh doanh -  16 phút

LG Innotek Vietnam Hải Phòng nhận khoản vay 200 triệu USD từ IFC để mở rộng sản xuất trong bối cảnh doanh thu 2024 ghi nhận đà giảm tốc.

Hồng Kông: Điểm đến hoàn hảo cho du lịch MICE

Hồng Kông: Điểm đến hoàn hảo cho du lịch MICE

Nhịp cầu kinh doanh -  17 phút

Hồng Kông có thể là lựa chọn hàng đầu cho các doanh nghiệp tổ chức chuyến du lịch MICE – du lịch kết hợp hội họp, khen thưởng, sự kiện – cho đội ngũ.

Chung cư đắt đỏ, hệ lụy khó lường

Chung cư đắt đỏ, hệ lụy khó lường

Bất động sản -  20 phút

Mục tiêu chính sách không nên 'đè bẹp' giá tài sản trái quy luật thị trường mà điều tiết quỹ đạo tăng giá đi cùng nhịp với thu nhập, giúp nền kinh tế tránh khỏi những vòng xoáy cực đoan.

Những huyền thoại bất tử bên dòng sông xanh Long Đại

Những huyền thoại bất tử bên dòng sông xanh Long Đại

Nhịp cầu kinh doanh -  20 phút

Là địa điểm hứng chịu quả bom đầu tiên mà quân đội Mỹ thả trong chiến dịch leo thang bắn phá miền Bắc giai đoạn 1965-1972, bến phà Long Đại từng được mệnh danh như “tọa độ máu” tuyến đầu của đường Trường Sơn huyền thoại. Trên “chảo lửa” nóng bỏng ấy, có những câu chuyện đã trở thành biểu tượng bất tử cho tình yêu nước, đức hy sinh và tinh thần lạc quan cách mạng của cha ông ta.

Cơ sở cho 'tham vọng' 4.000 tỷ đồng lợi nhuận của chứng khoán VIX

Cơ sở cho 'tham vọng' 4.000 tỷ đồng lợi nhuận của chứng khoán VIX

Tài chính -  25 phút

Danh mục tự doanh tập trung vào "nhóm Gelex", dư nợ margin kỷ lục và những diễn biến tích cực của thị trường là những yếu tố để VIX tự tin đẩy mạnh mục tiêu kinh doanh.

WinCommerce đặt mục tiêu doanh thu quý 3/2025 vượt 10.000 tỷ đồng

WinCommerce đặt mục tiêu doanh thu quý 3/2025 vượt 10.000 tỷ đồng

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Bước vào giai đoạn cuối năm, sức mua nội địa tại Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục tăng nhờ nhu cầu mua sắm cho các dịp lễ, Tết bùng nổ.