Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, tính tới hết năm 2019, cả nước có khoảng 4.422 chung cư. Trong đó, gần 10% chung cư hiện đang có tranh chấp.
Các tranh chấp phổ biến tại nhiều chung cư hiện nay như chậm tổ chức hội nghị chung cư, chậm thành lập ban quản trị, bàn giao, quản lý quỹ bảo trì nhà chung cư; xác định sở hữu chung, sở hữu riêng; thu chi tài chính của ban quản trị, giá dịch vụ; cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu; chất lượng công trình.
Ông Hà cho rằng, nguyên nhân của những tranh chấp này là quy định pháp lý về quản lý và sử dụng nhà chung cư chưa đầy đủ, rõ ràng. Ngoài ra, một số chủ đầu tư chưa đủ năng lực thực hiện dự án, chưa quan tâm thích đáng tới nghĩa vụ sau bán hàng, không công khai đầy đủ thông tin theo quy định.
Bên cạnh đó, một số hợp đồng mua bán căn hộ chung cư chưa tuân thủ đầy đủ quy định và thường có một số điều khoản chưa rõ ràng, thiên về bảo vệ quyền lợi của chủ đầu tư. Bộ trưởng cũng thừa nhận vẫn còn tình trạng buông lỏng quản lý nhà nước về chung cư.
Để giải quyết thực trạng này, trả lời chất vấn trước các đại biểu Quốc hội, ông Hà cho rằng, các địa phương cần có nhiều cố gắng hơn nữa để tăng cường quản lý nhà chung cư. Đối với một số trường hợp vi phạm về quản lý quỹ bảo trì nhà chung cư, các địa phương có thể chuyển cho cơ quan điều tra để xem xét xử lý.
"Bộ Xây dựng ủng hộ các địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, chuyển cơ quan điều tra để xem xét xử lý các chủ đầu tư cố tình vi phạm quy định về quản lý và sử dụng quỹ bảo trì nhà chung cư", ông Hà nói.
Cũng theo vị lãnh đạo này, thời gian tới Bộ Xây dựng và các bộ ngành liên quan sẽ tiếp tục sửa đổi nghị định 99 về hướng dẫn luật nhà ở, để bổ sung các quy định về nhà chung cư, nhất là về kinh phí bảo trì, để rõ ràng hơn về mức thu, phương thức thu và sử dụng quỹ bảo trì nhà chung cư.
Riêng về tranh chấp liên quan quỹ bảo trì, Bộ Xây dựng đã tham mưu và Chính phủ đã ra Nghị định 139 và Nghị định 20, quy định mức xử lý hành chính đối với các vi phạm.
Đối với việc việc chậm cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà tại các khu đô thị, dự án nhà chung cư, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, theo quy định 50 ngày sau khi bàn giao nhà, chủ đầu tư dự án sẽ phải thực hiện cấp sổ đỏ cho cư dân.
Chế tài xử phạt đối với các chủ đầu tư vi phạm, chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục hoặc cố tình chậm trễ trong việc cấp sổ đỏ cho cư dân lên đến 1 tỷ đồng.
Giải pháp cho thực trạng này, ông Hà cho rằng, những dự án đã thực hiện xong thủ tục mà cố tình chây ì sẽ bị xử lý nghiêm khắc, thậm chí chuyển cơ quan điều tra. Những dự án còn thiếu một số thủ tục pháp lý cần phải giải quyết song song thủ tục tục pháp lý đồng thời thực hiện ngay việc cấp quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở.
Các địa phương cần có báo cáo cụ thể để Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên và môi trường phối hợp giải quyết các sai phạm.
