Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, một điểm mới năm nay là trái phiếu chính phủ, vốn ODA đã được đưa vào bội chi. Việc đưa hai khoản này vào bội chi làm nợ công tăng nhanh hơn giúp chúng ta quản lý tốt hơn, tập trung hơn.
Tuy nhiên, vấn đề vướng mắc lớn hiện nay là công tác giải ngân. Theo rà soát, vốn trái phiếu dự toán của năm 2017 là 50.000 tỷ và 17.000 tỷ đồng từ các năm trước chưa giao. Tuy nhiên, đến nay mới thực hiện giao được 35.900 tỷ trong tổng 67.000 tỷ đồng này.
“Chúng ta có tiền mà cũng không tiêu được. Nếu sử dụng hết đầu tư công theo kế hoạch, thì một đồng đầu tư công có thể kéo thêm 2 - 3 đồng vốn từ xã hội... Đây là động lực tăng trưởng rất quan trọng, thay vì tập trung nhiều vào khai thác tài nguyên khoáng sản”, Bộ trưởng nói.
Do đó, Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ, trình Quốc hội việc điều chuyển nguồn vốn trái phiếu chính phủ 14.000 tỷ đồng sang cho kế hoạch ODA trong dự toán 2017. Cách làm này là hợp lý và vẫn đảm bảo bội chi trong dự toán là 178.000 tỷ đồng.
Giải trình thêm về một số vấn đề liên quan đến dự toán ngân sách nhà nước năm 2018, Bộ trưởng cho biết có nhiều yếu tố là cơ sở để đưa ra dự toán thu năm tới tăng 6,4% so với ước thực hiện năm 2017. Dự toán thu dầu thô năm 2018 giảm 7.600 tỷ đồng so với 2017 do sản lượng khai thác giảm 1,97 triệu tấn so với ước thực hiện 2017. Số thu xuất nhập khẩu cũng giảm 1.000 tỷ đồng so với ước thực hiện 2017. Lý do là từ 1/1/2018, 90% các dòng thuế theo Hiệp định AFTA đều về 0. Cùng với việc tăng thu từ tăng tỷ lệ xuất nhập khẩu, khi tính bù trừ thì còn giảm khoảng 1.000 tỷ đồng.
Về thu nội địa, dự toán thu nội địa năm 2018 là 1.099.000 tỷ đồng, tăng 8,6% so với ước thực hiện năm 2017. Nếu loại trừ tiền thu từ đất, xổ số kiến thiết, cổ phần hoá, lợi nhuận sau thuế, thì số thu nội địa từ hoạt động sản xuất kinh doanh trong nước vẫn tăng 12,5% so với số ước thực hiện năm 2017, là mức cao so với chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế cộng với lạm phát của năm 2018.
Tuy vậy, Bộ trưởng cũng đề cập tới một bất cập trong công tác điều hành hiện nay. “Theo cách tính của chúng ta, tăng trưởng kinh tế là căn cứ ước tính dự toán thu, chi, nhưng dù tăng trưởng không đạt thì thu chi cũng vẫn vậy, vẫn đạt và vượt dự toán. Do vậy, những năm vừa qua bội chi phình lên, chúng ta không cắt giảm được đồng nào, thậm chí chi tiêu còn tăng hơn, đặc biệt là cho an sinh xã hội, quốc phòng an ninh. Đây là một bất cập điều hành chứ không phải do chính sách”, Bộ trưởng cho biết.
