Tại phiên chất vấn Quốc hội ngày 5/6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết kiểm toán hiện chia thành hai nhánh, gồm hệ thống Kiểm toán Nhà nước (do Quốc hội thành lập) và kiểm toán độc lập.
Trong đó, Kiểm toán Nhà nước sẽ kiểm toán tài sản công, tài chính công.
Nhánh thứ hai là hệ thống kiểm toán độc lập, thực hiện theo Luật Kiểm toán độc lập. Tức là cung cấp các dịch vụ kiểm toán cho các doanh nghiệp.
Tổ chức cung cấp này gồm những người hành nghề kiểm toán độc lập; doanh nghiệp kiểm toán độc lập; các doanh nghiệp nước ngoài có chi nhánh kiểm toán đặt tại Việt Nam.
Những đối tượng này sẽ thực hiện hợp đồng kiểm toán để thực hiện dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính; kiểm toán dự án đầu tư hoặc kiểm toán một công việc do doanh nghiệp thuê.
Kiểm toán độc lập sẽ phối hợp với Kiểm toán Nhà nước thông qua hợp đồng, trưng dụng để thực hiện kiểm toán theo yêu cầu của Kiểm toán Nhà nước.
Ông Phớc cho biết, Bộ Tài chính có trách nhiệm quản lý chất lượng kiểm toán độc lập thông qua ban hành chính sách, kiểm tra, cấp phép, thanh tra... một cách chặt chẽ.
Năm 2023, cơ quan này kiểm tra 20 doanh nghiệp kiểm toán độc lập, trong đó 11 đơn vị đạt yêu cầu, 7 không đạt và 1 bị đánh giá yếu kém.
Trong 62 hồ sơ kiểm toán được bộ này kiểm tra năm trước, có 16 hồ sơ đạt, 26 không đạt và 20 hồ sơ yếu.
Bộ cũng đình chỉ 7 kiểm toán viên, nhắc nhở 21 kiểm toán viên và phê bình các công ty kiểm toán yếu kém, không đạt.
Bộ trưởng Bộ Tài chính cho hay, năm nay cơ quan này có kế hoạch kiểm tra 20 - 24 doanh nghiệp kiểm toán độc lập, trong đó 8 đơn vị liên quan tới lĩnh vực chứng khoán. Ông cho biết thời gian tới sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng kiểm toán độc lập.
Liên quan tới Ngân hàng SCB khi kiểm toán báo cáo tài chính nhưng không phát hiện sai phạm như đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) chất vấn, ông Phớc lý giải khi Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán tại Ngân hàng Nhà nước, họ đã đưa ra kiến nghị, lưu ý về hoạt động của SCB.
Từ 2012 - 2022, Ngân hàng SCB thuê các công ty kiểm toán nước ngoài thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính, như EY, Deloitte và KPMG.
Bộ trưởng Bộ Tài chính nhìn nhận quá trình thực hiện kiểm toán này "có những vấn đề thiếu sót, sai phạm và đã được cơ quan điều tra, xử lý vụ án".
