Do phát thải khí CO2 trong quá trình sản xuất, ngành thời trang toàn cầu là một trong những nguyên nhân tác động đến biến đổi khí hậu, nhưng đồng thời cũng bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Những tác động hiện hữu và rủi ro nảy sinh bao gồm việc gián đoạn trong chuỗi cung ứng, cụ thể là trong việc sản xuất và vận chuyển, trong khi giá năng lượng và giá nước cao và nhu cầu ngày càng tăng đối với các sản phẩm thân thiện với môi trường.
Bên cạnh đó, các cam kết toàn cầu và yêu cầu pháp luật của châu Âu, trong đó có Luật thẩm định doanh nghiệp Đức có hiệu lực vào năm 2023, đang gia tăng áp lực lên các nhãn hàng và công ty đa quốc gia do yêu cầu phải nhận diện, ngăn chặn, giảm nhẹ và chịu trách nhiệm trước các rủi ro môi trường và xã hội trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Đây là lý do tại sao nhiều thương hiệu thời trang và nhà sản xuất dệt may nổi tiếng đã đặt ra các mục tiêu liên quan đến khí hậu và môi trường.
Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu trong sản xuất dệt may nhưng sự phát triển này được cho là sẽ trở thành gánh nặng cho môi trường trong tương lai, nếu quy trình sản xuất của ngành sản xuất dệt may vẫn phụ thuộc nhiều vào than và dầu mỏ.
Tuy nhiên, Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu tìm kiếm nguồn năng lượng tái tạo thay thế nhiên liệu hóa thạch vì có tiềm năng lớn về năng lượng sinh khối. Là một quốc gia nông nghiệp, Việt Nam có sẵn các nguồn tài nguyên sinh khối bao gồm các phế phẩm và chất thải sau thu hoạch và chế biến nông lâm sản.
Việt Nam có sẵn các nguồn tài nguyên sinh khối bao gồm các phế phẩm và chất thải sau thu hoạch và chế biến nông lâm sản. Ảnh: GIZQua dự án ‘Bảo vệ khí hậu thông qua phát triển thị trường năng lượng sinh học bền vững ở Việt Nam’ (BEM) và dự án ‘Thúc đẩy phát triển bền vững trong ngành dệt may tại châu Á’ (FABRIC), hãng Decathlon đến từ Pháp sẽ hợp tác với Tổ chức Hợp tác phát triển Đức GIZ để nâng cao năng lực về thích ứng với biến đối khí hậu, sử dụng hiệu quả nước, năng lượng và quản lý hóa chất tại các nhà máy trong chuỗi cung ứng ngành thời trang tại Việt Nam trong năm 2022.
Trong hai dự án, các hoạt động đào tạo và tư vấn nâng cao năng lực bảo vệ môi trường cho các nhà máy trong chuỗi cung ứng thời trang sẽ được thực hiện. Cụ thể, dự án FABRIC sẽ tổ chức các khóa học ‘Hành động vì khí hậu’ và ‘e-REMC - Quản lý hóa chất’ trên nền tảng www.atingi.org, kết hợp đào tạo và tư vấn, nhằm thúc đẩy việc cải thiện năng lực tại các nhà máy.
Khóa ‘Hành động vì khí hậu’ cung cấp kiến thức cơ bản và chuyên biệt cho ngành thời trang về biến đổi khí hậu, các giải pháp tính toán và giảm thiểu khí nhà kính; các biện pháp hiệu quả năng lượng và năng lượng tái tạo. Nội dung khóa học được phát triển trên cơ sở hợp tác với UNFCC và 13 nhãn hàng, trong đó có Decathlon.
Trong khi đó, khóa ‘e-REMC - Quản lý hóa chất’ thúc đẩy các nhà máy hoàn thiện và thực hiện hệ thống quản lý hóa chất bền vững. Các chương trình đào tạo và tư vấn trực tuyến này bám sát thực tế nhà máy, đáp ứng nhu cầu học tập của nhân viên nhà máy, đặc biệt là trong thời gian Covid-19 và mang lại hiệu quả về chi phí triển khai.
“Ứng phó với biến đổi khí hậu đòi hỏi sự hợp tác với các nhãn hàng quốc tế nhằm cải thiện năng lực của các nhà máy trong chuỗi cung ứng - nơi tác động đến môi trường và gây phát thải nhiều nhất. Sự hợp tác này là rất quan trọng và cấp thiết”, ông Marc Beckman, Giám đốc dự án FABRIC, nhấn mạnh.
Ông Beckman cho rằng, những tiếp cận sáng tạo này sẽ nâng cao năng lực bảo vệ môi trường cho nhà máy, giúp họ tăng năng lực cạnh tranh tổng thể trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Các thành công từ việc hợp tác sẽ mang lại lợi ích cho khu vực và toàn cầu. Dự án FABRIC sẽ chia sẻ các thành công với các nhà hoạch địch chính sách để nhân rộng bài học ra các nước khác, trong khi đó, người học được tiếp cận nền tảng đào tạo trực tuyến miễn phí.
Một công ty may mặc ở Thái Bình tham gia chương trình cải thiện hiệu suất môi trường của dự án FABRIC/GIZ Trong khi đó, dự án BEM sẽ hỗ trợ Decathlon chuyển đổi việc dùng than đá bằng việc dùng các nguồn sinh khối bền vững cho các nhà máy tại Việt Nam. Dự án BEM sẽ hỗ trợ kỹ thuật cho Decathlon để áp dụng các phương pháp hiệu quả năng lượng tiên tiến tại lò hơi của các nhà máy trong chuỗi cung ứng, tìm ra các giải pháp về nguồn cung ứng sinh khối, tiếp cận thị trường sinh khối cho từng nhà máy cụ thể và xác định các nguồn sinh khối gần địa điểm mà các cụm nhà máy đang hoạt động.
Ông Nathan Moore, Giám đốc dự án BEM cho biết, mục tiêu dài hạn của dự án là cải thiện các điều kiện tiên quyết để sử dụng nguồn sinh khối bền vững cho sản xuất điện và nhiệt ở Việt Nam. Từ năm 2019, dự án BEM đã cùng với Decathlon Việt Nam tổ chức chuỗi hoạt động nhằm nâng cao nhận thức và hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng xanh này.
“Do đó, sáng kiến này của BEM, FABRIC và Decathlon sẽ đóng vai trò là bước đệm cho sự phát triển của một cộng đồng các doanh nghiệp quan tâm và chung cam kết sử dụng tài nguyên sinh khối trong nước, đóng góp vào các mục tiêu bền vững và hành động vì khí hậu của Việt Nam”, ông Moore nói.
Dự án BEM/GIZ nhằm đẩy mạnh việc sử dụng nguồn sinh khối bền vững cho sản xuất điện và nhiệt ở Việt Nam. Về phía Decathlon, doanh nghiệp này sẽ cung cấp cho nhà máy của các nhãn hàng các khóa đào tạo về tăng cường sử dụng năng lượng sinh học và nguồn năng lượng tái tạo khác, đồng thời hỗ trợ các nghiên cứu về chuỗi cung ứng sinh khối.
Với hơn 100 nhà máy của các nhà cung cấp trong các mảng dệt may, da giầy và phụ kiện tại Việt Nam, Decathlon sẽ chia sẻ các bài học thành công từ việc hợp tác với GIZ với các nhãn hàng trong nước và quốc tế tại các diễn đàn liên quan, đặc biệt là cách thức mà công ty thúc đẩy việc phát triển bền vững trong chuỗi cung ứng.
Ông Jérémie Piolet, Giám đốc Phát triển bền vững của Decathlon Việt Nam cho biết, Decathlon là một trong số hơn 120 thương hiệu thời trang và nhà bán lẻ đã cam kết tuân thủ các nguyên tắc và mục tiêu trong Điều lệ Liên Hợp Quốc về các tác động biến đổi khí hậu trong ngành công nghiệp thời trang. Trong đó, tầm nhìn toàn cầu của ngành là giảm 45% lượng khí phát thải nhà kính vào năm 2030 và phát thải ròng bằng không vào năm 2050.
“Bằng việc hợp tác với dự án BEM và FABRIC của GIZ, chúng tôi hy vọng đến năm 2025, Decathlon có thể sử dụng 100% nguyên liệu sinh khối để cung cấp điện và nhiệt cho việc sản xuất và trở thành công ty tiên phong sử dụng sinh khối bền vững trong ngành công nghiệp dệt may”, ông Piolet cho biết.
