Doanh nghiệp bất động sản nín thở chờ phục hồi

Khó khăn chưa từng có trong lịch sử

Chia sẻ về những khó khăn mà thị trường bất động sản đang phải đối mặt, ông Tô Văn Hùng, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Hải Phòng nhìn nhận, các doanh nghiệp chủ đầu tư, sàn giao dịch bất động sản và nhân viên môi giới đang gặp phải những thách thức lớn chưa từng có. 

Ông Hùng cho rằng, chưa bao giờ các doanh nghiệp bất động sản rơi vào khó khăn như hiện nay khi mà dự án đóng băng thanh khoản, doanh nghiệp không có dòng tiền trong khi niềm tin của khách hàng giảm sút nghiêm trọng. Nhiều khách hàng kiện cáo, trả lại bất động sản, đòi chủ đầu tư thanh lý hợp đồng nhưng không đòi được tiền về hoặc chủ đầu tư trả bằng cách hoán đổi bất động sản tại các dự án khác. 

Đây là điều chưa từng có tiền lệ trên thị trường. Điều này càng làm lòng tin của khách hàng đối với các chủ đầu tư và thị trường chung bị ảnh hưởng nặng nề. Không chỉ các khách hàng đã mua bất động sản mà còn đối với cả các nhà đầu tư đang có ý định vào thị trường cũng xuất hiện tâm lý dè chừng, ngần ngại xuống tiền ở thời điểm hiện tại. 

Tất cả các yếu tố đó đã kéo thanh khoản bất động sản đóng băng, doanh nghiệp ngày càng rơi vào bế tắc dòng tiền từ phát triển dự án. 

Cùng chung những nhận định về khó khăn của thị trường bất động sản thời điểm hiện tại, tại hội thảo với chủ đề "Toàn cảnh quý I và diễn biến quý II thị trường bất động sản Việt Nam năm 2023", ông Đỗ Phúc Quyết, Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư bất động sản Happy Group cũng cho rằng, hiện có đến 40 - 50% các doanh nghiệp trên thị trường đã thu nhỏ mô hình kinh doanh đến 60% quy mô so với thời điểm trước đó. Nếu như trước đây, doanh nghiệp có quy mô 100 nhân viên thì hiện tại chỉ còn 30 - 40 người còn ở lại làm việc. 

Đối với các sàn giao dịch, khó khăn là rất lớn khi không bán được hàng, không có nguồn doanh thu. Đặc biệt, một số sàn môi giới đất nền đất lẻ đã buộc phải đóng cửa, ngừng hoạt động.

Thị trường hiện chỉ còn một số các doanh nghiệp phát triển bất động sản chuyên nghiệp, uy tín và các môi giới có kinh nghiệm, thâm niên với nghề vẫn còn tiếp tục hoạt động. Số lượng môi giới trên thị trường đã suy giảm rất nhiều để chuyển sang các ngành nghề khác, ông Quyết nhận định.

Báo cáo thị trường bất động sản quý I/2023 của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho thấy, các doanh nghiệp phát triến dự án hiện phần lớn đang tiếp tục thu hẹp hoạt động sản xuất, quy mô và số lượng dự án, tiếp tục tái cấu trúc doanh nghiệp, dừng dự án, bán hoặc đình chỉ hoạt động đầu tư dự án nhằm giảm bớt khó khăn, áp lực.

Với các doanh nghiệp dịch vụ bất động sản, hầu hết các sàn giao dịch mới thành lập (khoảng 2 năm đổ lại) đều phải đóng cửa. Theo thống kê từ các sàn giao dịch bất động sản là hội viên của VARS, trong quý I tiếp tục có thêm 30%-50% sàn giao dịch phải đóng cửa hoặc tạm dừng hoạt động. Đặc biệt, có khu vực con số này lên tới 80%.

Với các môi giới bất động sản, số lượng môi giới nghỉ việc không ngừng gia tăng. Ước lượng số môi giới đang hoạt động hiện nay chỉ còn khoảng 30% - 40% so với giai đoạn đầu năm 2022. Cá biệt, tại một số khu vực, số lượng môi giới bất động sản tiếp tục nghỉ việc lên tới 80%.

Theo Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, đây là giai đoạn đầy thách thức đối với những đơn vị môi giới không đủ năng lực cạnh tranh để tồn tại, nhưng cũng là cơ hội để các đơn vị chuyên nghiệp vượt lên và phát triển bền vững hơn.

Theo điều tra, phần lớn môi giới bất động sản nghỉ việc đều thuộc nhóm “lính mới” hoặc “tay ngang”. Điển hình là nhóm môi giới bắt sóng các đợt sốt ảo, quá “phấn khích” và duy trì song song hai trạng thái tay ngang vừa là “nhà đầu tư” vừa “môi giới bất động sản”.

Để tồn tại qua thời gian này, một số môi giới bất động sản đã tìm hướng mới bằng cách chuyển sang mảng cho thuê. Trên thị trường chỉ còn một số ít môi giới thuộc nhóm môi giới bất động sản chuyên nghiệp tuy có khó khăn nhưng vẫn bám trụ được với thị trường.

Chưa hết khó khăn trong ngắn hạn

Theo ông Hùng, trong bối cảnh khó khăn hiện nay, phần lớn các doanh nghiệp đều đang bằng mọi cách để tồn tại, cố gắng vượt qua giai đoạn thị trường này để chờ thời cơ phát triển trong giai đoạn tới. 

Trong đó, việc thu hẹp quy mô, cắt giảm nhân sự, cơ cấu lại các tải sản, dự án là cách giúp doanh nghiệp có thể giữ lại công ty, tránh sự đổ vỡ, phá sản. 

Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cũng cho rằng, trong quý I/2023, thị trường bất động sản tiếp tục trạng thái trầm lắng, chưa có dấu hiệu phục hồi. Các doanh nghiệp, môi giới bất động sản, khách hàng, nhà đầu tư cùng nhau “ấn nút chờ” các thông tin tích cực từ thị trường.

Toàn bộ thị trường “nín thở”, không hoàn toàn “án binh bất động” nhưng luôn trong trạng thái nghe ngóng, chờ đợi từng động thái từ phía Chính phủ.

Hai tháng cuối quý I vừa qua, , thị trường đã đón nhận những tín hiệu tích cực từ việc ban hành nghị định 08/2023/NĐ- CP, nghị quyết 33/NQ-CP, thông tin về gói tín dụng 120 nghìn tỷ của các ngân hàng thương mại, 5 quyết định giảm lãi suất của Ngân hàng Nhà nước và thông tin sửa đổi, bổ sung Thông tư số 16/2021/TT-NHNN.

Các giải pháp nhằm “gỡ rối” cho thị trường thể hiện được quyết tâm đồng hành từ phía Chính phủ đối với các doanh nghiệp nhằm tiếp thêm niềm tin cho các doanh nghiệp và các cá nhân tham gia thị trường.

Tuy nhiên, các giải pháp mới đang phát huy ở giai đoạn “trấn an tinh thần”. Chưa đủ độ ngấm và lực để trở thành đòn bẩy, tạo cú hích cho thị trường “bật dậy”. Hiện Chính phủ vẫn chưa ban hành điều chỉnh luật mới, văn bản dưới luật như nghị định, thông tư... dẫn đến chưa thể tháo gỡ một cách triệt để các rào cản cho thị trường hồi phục.

Thị trường có tín hiệu tích cực nhưng chưa có kết quả cụ thể, chưa thực sự thoát ra khỏi khó khăn, trầm lắng. Nhiều doanh nghiệp vẫn lao đao, đối mặt với khủng hoảng và phá sản trong thời gian tới, thông tin từ Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho hay.