FPT Japan được cấp bằng sáng chế AI đầu tiên tại Nhật Bản

Theo công bố của FPT trên trang Chungta (trang nội bộ của tập đoàn FPT), tháng 5 vừa qua, FPT Japan đã được cấp bằng sáng chế công nghệ AI đầu tiên về xử lý thông tin, chương trình và hệ thống hình ảnh trên lãnh thổ Nhật Bản.

Sở hữu bằng sáng chế này, FPT Japan không chỉ được công nhận về khả năng phát triển công nghệ AI tại một trong những quốc gia khó tính nhất tên thế giới, mà còn tăng khả năng thương mại hóa sáng chế, nhờ đó nâng cao vị thế của FPT trong lĩnh vực công nghệ AI trên thị trường toàn cầu.

Đây là nỗ lực rất lớn của FPT Japan nói chung và những nhà sáng chế trong nội bộ công ty nói riêng trong việc chinh phục các thị trường lớn. Cụ thể, năm 2017, khi mới triển khai kinh doanh dịch vụ AI, FPT Japan đã gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc xây dựng lòng tin của khách hàng về năng lực trong lĩnh vực mới.

Anh Đào Hữu Hùng (công tác tại đơn vị AIC.LAB.SC, FPT), khi ấy là trưởng nhóm Data Science của FPT Japan, đã đặt mục tiêu ngoài việc có được những công bố khoa học ở Hội nghị quốc tế thì cần phải được cấp bằng sáng chế tại thị trường này. Từ đấy, anh cùng anh Phan Châu Phúc Thịnh (công tác tại đơn vị FHM.QAI, FPT) đã dày công nghiên cứu và thu về “quả ngọt” khi phương pháp luận, sơ đồ kiến trúc, cách xử lý dữ liệu của công trình cho kết quả benchmark tốt nhất ở thời điểm đó.

Năm 2019, anh Hùng nộp đăng ký sáng chế 2 đề tài, nhưng chỉ có đề tài về AI được JPO chấp thuận. Khác với quá trình phản biện khoa học tại các hội nghị, việc kiểm tra và xét duyệt của JPO ngặt nghèo hơn rất nhiều, bởi cơ quan này dựa trên nguồn là công bố khoa học và những phát minh đã và đang đăng ký.

Sau 4 năm đăng ký, đơn đăng ký sáng chế của anh Hùng đã được duyệt. Theo chuyên gia AI, đây là khoảng thời gian duyệt tương đối nhanh so với quy trình xét duyệt bằng sáng chế trung bình ở Nhật Bản.

Trả lời tờ Chungta, anh Hùng cho biết công nghệ AI được bảo hộ của FPT Japan có cách xử lý dữ liệu về mặt concept giống với công nghệ Vision Transformers (ViT) - phỏng theo mô hình Transformer của ChatGPT.

Tuy nhiên, tính về mặt thời gian, FPT đã có công trình nghiên cứu nộp lên JPO sớm hơn rất nhiều so với mô hình ViT thông dụng hiện thời (Hồ sơ của FPT nộp từ 8/2019, trong khi đó mô hình ViT đầu tiên được công bố khoa học vào tháng 10/2020).

“Thời gian là yếu tố vô cùng quan trọng. Bởi nếu chỉ chậm một chút thì có thể bằng sáng chế này sẽ không được công nhận mặc dù vẫn có thể công bố kết quả khoa học đến các hội nghị”, anh Hùng cho biết.

Với đà phát triển của công nghệ, mô hình ViT có khả năng sẽ được sử dụng rất nhiều trong sản phẩm AI của các công ty trên thế giới. Vì vậy, hiện tại, anh Hùng vẫn đang tiếp tục làm việc với các luật sư Nhật Bản để mở rộng phạm vi bảo hộ cho bằng sáng chế này.

Đối với cá nhân anh Hùng, việc có bằng phát minh sáng chế của JPO là sự ghi nhận cho năng lực nghiên cứu sáng tạo world-class (mang tầm thế giới) của bản thân. Đến nay, anh Hùng đã xuất bản khoảng 20 công trình khoa học tại các hội nghị hàng đầu về AI nhưng đây là lần đầu tiên anh đăng ký sáng chế cho công trình nghiên cứu của mình.

“Cảm ơn công ty đã ủng hộ và hỗ trợ tài chính để đăng ký bằng phát minh sáng chế từ những ngày đầu tiên. Tôi vẫn nhớ câu nói của anh Trần Đăng Hòa (Phó Tổng Giám đốc FPT Software) những năm 2017-2018 là: “Làm sao để những công ty lớn như Microsoft… bị FPT kiện vì vi phạm bản quyền? Đó sẽ là một tiếng vang lớn có giá trị với FPT Japan nói riêng và FPT nói chung”.

“Tôi hy vọng sau bằng phát minh sáng chế này sẽ có nhiều công trình khoa học, nhiều bằng phát minh sáng chế nữa sẽ được đăng ký cho FPT trong lĩnh vực AI”, anh Hùng phấn khởi chia sẻ.