Khai thác tiềm năng của người di cư

Kiều Mai Thứ năm, 26/09/2024 - 11:57

Công nhận và thực thi quyền của người di cư không chỉ là vấn đề công lý mà còn là điều kiện tiên quyết thúc đẩy sự phát triển tại các đồng bằng sông Hồng và sông Cửu Long.

Quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam, thúc đẩy việc hình thành các vùng công nghiệp hóa cũng như các vùng nông nghiệp – nông thôn với nhiều khác biệt trong trình độ phát triển, nhưng cũng khiến tình trạng di cư lan rộng.

Kết quả khảo sát mới nhất, được thực hiện bởi Viện Phát triển bền vững và UNDP Việt Nam, cho thấy phần lớn người di cư chưa được hưởng an sinh xã hội phù hợp khi chủ yếu họ làm công việc giản đơn.

Nhiều người di cư sống trong các khu nhà trọ không đủ tiêu chuẩn, chật chội, ẩm mốc, không đủ đồ dùng cơ bản, và đặc biệt không đảm bảo tiêu chuẩn về phòng chống cháy nổ.

Đời sống tinh thần, tình cảm gia đình của người di cư bị chia cắt, nguyên nhân của nhiều vấn đề xã hội cần được quan tâm giải quyết, kết quả khảo sát của Viện Phát triển bền vững và UNDP Việt Nam, ghi nhận.

“Công nhận và thực thi quyền của người di cư không chỉ là vấn đề công lý mà còn là điều kiện tiên quyết để thúc đẩy sự phát triển bền vững”, bà Sabina Stein, Trợ lý đại diện thường trú, Trưởng phòng Quản trị và tham gia của UNDP tại Việt Nam, cho biết tại tọa đàm về di cư nội địa ngày 24/9.

Việc thiết lập môi trường và thúc đẩy sự hòa nhập của người di cư với các cộng đồng địa phương nơi đến, cũng như xây dựng cầu nối thúc đẩy gắn kết xã hội và thịnh vượng cho mọi người, có thể khai thác được tiềm năng di cư.

Cơ hội học tập bình đẳng cho con em của người di cư tại các địa phương đến sẽ hỗ trợ rất nhiều cho quá trình hòa nhập. Giảm bớt khó khăn trong việc tiếp cận các thủ tục hành chính tại các tỉnh tiếp nhận cũng là cách thức cần thiết để hỗ trợ người di cư, đại diện UNDP khuyến nghị.

Về khái niệm, di cư là sự tất yếu và là động lực của quá trình phát triển này, mang đến cơ hội tốt hơn về giáo dục, việc làm, thu nhập cũng như bù đắp thiếu hụt lao động tại các vùng công nghiệp, đô thị.

Khái niệm trên đúng với trường hợp Việt Nam, được củng cố thêm bởi tác động của biến đổi khí hậu, làm trầm trọng hơn tình trạng di cư tại Việt Nam hiện nay, đặc biệt là với khu vực Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long.


Di cư mang đến đóng góp và cả thách thức cho các địa phương tiếp nhận. Ảnh: Hoàng Anh


PGS.TS Lê Quang Cảnh, Viện trưởng Viện Phát triển bền vững, Trường Đại học Kinh tế quốc dân, cho rằng, di cư mang lại cả thách thức cho phát triển kinh tế xã hội và công tác quản lý ở các địa phương, đơn cử như biểu hiện quá tải tại Đồng bằng sông Hồng.

Sự phối hợp giữa cơ quan quản lý cư trú và quản lý lao động chưa chặt chẽ. Tuy hầu hết người di cư đều thực hiện khai báo tạm trú, đăng ký cư trú nhưng người di cư chưa hiểu rõ và phân biệt giữa đăng ký tạm trú và thông báo lưu trú.

Ngoài ra, chính sách ban hành và thực hiện ở cấp địa phương, cấp tỉnh còn có sự phân biệt giữa người thường trú và người tạm trú. Thậm chí, nhiều chính sách chỉ quan tâm đến đối tượng hỗ trợ là người thường trú, ông Cảnh cho hay.

Hiện nay, dòng người di cư tới hai vùng đồng bằng lớn nhất đang đối mặt với nhiều thách thức, theo ông Cảnh. Việc xây dựng chính sách cần lồng ghép vấn đề người di cư, coi người di cư là một bộ phận, là nguồn nhân lực của địa phương.

“Những khó khăn, sức ép lên nội vùng từ dòng di cư được giải tỏa sẽ biến nguồn lực từ phía người di cư này thành nội lực cho các địa phương phát triển”, ông Cảnh phân tích với báo giới bên lề tọa đàm.

Di cư đã trở thành hiện tượng kinh tế - xã hội tất yếu, không thể đảo ngược. Trong báo cáo, nhóm nghiên cứu cũng đã đề xuất một số khuyến nghị tập trung vào bảo đảm ba quyền căn bản của người di cư tại các địa phương tiếp nhận lao động di cư, bao gồm công nhận, bảo vệ, và hòa nhập cộng đồng.

Việc cải thiện đời sống vật chất, tinh thần, hỗ trợ và bảo đảm an sinh xã hội của người di cư cần được xem là "chủ trương nhất quán". Không chỉ vậy, việc tăng cơ hội việc làm ở khu vực chính thức cho người di cư, tăng khả năng tiếp cận nhà ở là rất cần thiết.

Đặc biệt, tại Đồng bằng sông Cửu Long, theo nhóm nghiên cứu, cần tạo việc làm trong khu vực nông nghiệp, nông thôn để giữ lao động ở lại trong vùng; thực hiện tốt chính sách giảm nghèo đa chiều và nghèo an sinh thông qua các biện pháp bảo trợ xã hội.

Cũng tại Đồng bằng sông Cửu Long, nhóm khuyến nghị xây dựng mạng lưới đường xá tăng kết nối giao thông đường bộ, tạo điều kiện người di cư đi lại trong ngày giữa các địa phương trong vùng.

Ngã ba lựa chọn của phụ nữ ĐBSCL giữa biến đổi khí hậu

Ngã ba lựa chọn của phụ nữ ĐBSCL giữa biến đổi khí hậu

Phát triển bền vững -  2 năm

Những đợt hạn hán và xâm nhập mặn lịch sử đang khiến rất nhiều phụ nữ ở Đồng bằng sông Cửu Long buộc phải lựa chọn con đường khác để mưu sinh, khi thu nhập từ nông nghiệp vốn bấp bênh nay lại giảm mạnh. Con đường đó có thể sẽ mang thêm những tia hy vọng cho cuộc sống của họ, nhưng cũng là bằng chứng rõ ràng về sự dễ tổn thương của những người phụ nữ nơi đây.

Những cuộc sống ‘mắc cạn’ ở chợ nổi Cái Răng

Những cuộc sống ‘mắc cạn’ ở chợ nổi Cái Răng

Phát triển bền vững -  1 năm

Cuộc sống của nhiều người dân ở chợ nổi Cái Răng, Cần Thơ – một trong những chợ nổi cuối cùng của Đồng bằng sông Cửu Long – đang trở nên tối tăm khi hoạt động mua bán và du lịch sụt giảm đáng kể.

Đồng bằng sông Cửu Long có thể là điểm nóng về di cư do biến đổi khí hậu

Đồng bằng sông Cửu Long có thể là điểm nóng về di cư do biến đổi khí hậu

Phát triển bền vững -  3 năm

Ngân hàng Thế giới (WB) cảnh báo, biến đổi khí hậu sẽ đẩy 216 triệu người vào cảnh phải rời bỏ nhà cửa vào năm 2050 nếu không có những biện pháp khẩn cấp.

Hình hài miền Tây hậu sáp nhập tỉnh, thành phố

Hình hài miền Tây hậu sáp nhập tỉnh, thành phố

Tiêu điểm -  12 giờ

Sáp nhập tỉnh, thành phố định hình rõ nét vai trò của các địa phương trong bức tranh chung về phát triển kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Luật Doanh nghiệp sửa đổi siết phát hành trái phiếu riêng lẻ

Luật Doanh nghiệp sửa đổi siết phát hành trái phiếu riêng lẻ

Tiêu điểm -  12 giờ

Quốc hội thông qua Luật Doanh nghiệp sửa đổi, trong đó siết điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm kiểm soát rủi ro thanh toán của doanh nghiệp.

Quốc hội chốt giảm thuế VAT 2% đến hết năm 2026

Quốc hội chốt giảm thuế VAT 2% đến hết năm 2026

Tiêu điểm -  13 giờ

Quốc hội thông qua nghị quyết giảm thuế VAT còn 8%, áp dụng tới cuối năm 2026 nhằm hỗ trợ sản xuất, kinh doanh.

Truy xuất nguồn gốc: 'Giấy thông hành' cho hàng Việt ra thế giới

Truy xuất nguồn gốc: 'Giấy thông hành' cho hàng Việt ra thế giới

Tiêu điểm -  13 giờ

Truy xuất nguồn gốc đóng vai trò quyết định trong năng lực cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam, khi các thị trường EU, Mỹ liên tục siết chặt các tiêu chuẩn kỹ thuật.

Thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng hơn 1.881ha

Thành lập khu thương mại tự do Đà Nẵng hơn 1.881ha

Tiêu điểm -  1 ngày

Khu thương mại tự do Đà Nẵng có quy mô khoảng 1.881 ha, phân bổ tại nhiều vị trí không liền kề trên địa bàn quận Liên Chiểu và huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng.

Vietjet đặt mua thêm 40 động cơ Trent 7000 từ Rolls-Royce

Vietjet đặt mua thêm 40 động cơ Trent 7000 từ Rolls-Royce

Nhịp cầu kinh doanh -  11 giờ

Hãng hàng không Vietjet vừa ký thỏa thuận với Rolls-Royce để đặt mua thêm 40 động cơ Trent 7000 nhằm vận hành đội bay Airbus A330neo, nâng tổng số động cơ dòng này mà hãng đặt hàng lên 80.

Thaco Auto xuất khẩu xe bus cao cấp Mercedes-Benz RS 1936 sang Thái Lan

Thaco Auto xuất khẩu xe bus cao cấp Mercedes-Benz RS 1936 sang Thái Lan

Nhịp cầu kinh doanh -  11 giờ

Xe bus cao cấp Mercedes-Benz RS 1936 do Thaco auto thiết kế và sản xuất vừa được giới thiệu và xuất khẩu sang Thái Lan, qua đó khẳng định năng lực làm chủ công nghệ và chất lượng sản phẩm của Thaco auto đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Hình hài miền Tây hậu sáp nhập tỉnh, thành phố

Hình hài miền Tây hậu sáp nhập tỉnh, thành phố

Tiêu điểm -  12 giờ

Sáp nhập tỉnh, thành phố định hình rõ nét vai trò của các địa phương trong bức tranh chung về phát triển kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Luật Doanh nghiệp sửa đổi siết phát hành trái phiếu riêng lẻ

Luật Doanh nghiệp sửa đổi siết phát hành trái phiếu riêng lẻ

Tiêu điểm -  12 giờ

Quốc hội thông qua Luật Doanh nghiệp sửa đổi, trong đó siết điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm kiểm soát rủi ro thanh toán của doanh nghiệp.

Ngày hội Môi giới bất động sản 2025: Sẵn sàng bứt tốc

Ngày hội Môi giới bất động sản 2025: Sẵn sàng bứt tốc

Nhịp cầu kinh doanh -  13 giờ

Ngày hội Môi giới bất động sản Việt Nam 2025 với chủ đề "FLY UP – VARS vững tâm, vươn tầm mới" sẽ chính thức diễn ra vào ngày 27–28/6 tại TP. Bắc Giang.

Quốc hội chốt giảm thuế VAT 2% đến hết năm 2026

Quốc hội chốt giảm thuế VAT 2% đến hết năm 2026

Tiêu điểm -  13 giờ

Quốc hội thông qua nghị quyết giảm thuế VAT còn 8%, áp dụng tới cuối năm 2026 nhằm hỗ trợ sản xuất, kinh doanh.

Ấn tượng từ Gala ROXMei 'Đẹp và chất' của ROX Group

Ấn tượng từ Gala ROXMei 'Đẹp và chất' của ROX Group

Nhịp cầu kinh doanh -  13 giờ

Gala “Đẹp và chất" tối 15/6 đã đưa cán bộ nhân viên ROX Group và khách mời đi qua hành trình đầy cảm xúc từ những khoảnh khắc đẹp nhất trong mùa ROXMei 2025, thời khắc ý nghĩa khởi đầu cho hành trình 30 năm thuận ích đến những phút giây thăng hoa cùng âm nhạc.