Luật Đầu tư công sửa đổi: Đột phá về cải cách

Báo cáo tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, nội dung dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) bao gồm năm nhóm chính sách lớn, thể hiện tinh thần đột phá, cải cách, phân cấp phân quyền theo phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Quốc hội, Chính phủ giữ vai trò kiến tạo, tăng cường kiểm tra, giám sát, hoàn thiện thể chế để đảm bảo minh bạch, hiệu quả, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tránh những hiện tượng tiêu cực như đùn đẩy trách nhiệm, cơ chế “xin – cho”.

Một nội dung quan trọng của dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) là cho phép tách công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập đối với tất cả các nhóm dự án, bao gồm cả dự án nhóm B, nhóm C.

Luật Đầu tư công 2019 quy định việc tách công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập chỉ áp dụng cho dự án nhóm A và dự án quan trọng quốc gia.

Chính sách này sẽ tháo gỡ điểm nghẽn về giải phóng mặt bằng, giúp tiết kiệm thời gian, nguồn lực, tránh phát sinh chi phí khi triển khai các dự án đầu tư công. Bởi, công tác giải phóng mặt bằng, khi được tách ra thành dự án riêng, có thể được triển khai sớm, không cần chờ đến khi phê duyệt quyết định đầu tư.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) quy định thẩm quyền cho Thủ tướng Chính phủ có thể giao một ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan chủ quản thực hiện dự án trên địa bàn từ hai tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trở lên.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cũng được lựa chọn một ủy ban nhân dân cấp huyện làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án trên địa bàn từ hai huyện, xã, thị trấn trở lên.

Đối với nhóm chính sách về phân cấp, phân quyền, một số điểm đột phá mới bao gồm giao thẩm quyền điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn với vốn ngân sách trung ương giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương từ Ủy ban thường vụ Quốc hội sang Thủ tướng Chính phủ; chuyển thẩm quyền quyết định sử dụng dự phòng chung và các khoản vốn chưa phân bổ trong kế hoạch đầu tư công trung hạn của ngân sách trung ương từ Quốc hội sang Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Ngoài ra, mở rộng quy mô vốn đầu tư công, đối với dự án quan trọng quốc gia từ 30 nghìn tỷ đồng trở lên, đối với các dự án nhóm A, B, và C với quy mô gấp đôi so với quy định hiện hành.

Đồng thời, giao quyền cho người đứng đầu bộ, cơ quan trung ương quyết định chủ trương đầu tư các dự án nhóm A do đơn vị mình quản lý với quy mô dưới 10.000 tỷ đồng; dự án nhóm A từ 10 nghìn tỷ đồng đến 30 nghìn tỷ đồng thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ.

Đối với nhóm chính sách nâng cao chất lượng chuẩn bị đầu tư dự án, dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) cho phép sử dụng nguồn chi thường xuyên và các nguồn vốn hợp pháp khác để chuẩn bị đầu tư dự án. Mặt khác, cho phép doanh nghiệp nhà nước làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án đầu tư công theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Về thúc đẩy thực hiện vốn vay ưu đãi phát triển chính thức (ODA), luật mới sẽ được sửa đổi theo hướng đơn giản hóa quy trình phê duyệt dự án OD thông qua việc cho phép hưởng quy trình như dự án khẩn cấp trong nước, thay vì chỉ thực hiện khi đã ban hành kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm.

Đồng thời, bổ sung quy định về thời gian bố trí kế hoạch vốn và giải ngân vốn cho các dự án sử dụng vốn nước ngoài. Làm rõ quy định về cơ quan gửi đề xuất dự án sử dụng vốn vay ODA và vốn vay ưu đãi khi chủ đầu tư là công ty con của doanh nghiệp Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ.

Cuối cùng là nhóm chính sách về đơn giản hóa trình tự, thủ tục, bổ sung và làm rõ các khái niệm, thuật ngữ và quy định nhằm bảo đảm tính đồng bộ và thống nhất của hệ thống pháp luật.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, các nội dung được chỉnh sửa, bổ sung và bãi bỏ trong dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi) đều là những vấn đề cấp thiết, cần tháo gỡ ngay để giải phóng nguồn lực từ đầu tư công, qua đó thực hiện các mục tiêu đã đặt ra.