Phát triển bền vững

‘Ly hương’ ở miền Tây: Một góc nhìn khác

Hoàng Đông Thứ ba, 11/06/2024 - 09:18

Bên cạnh việc làm, sinh kế, một bộ phận người dân Đồng bằng sông Cửu Long bắt buộc phải rời quê hương vì vùng này không đảm bảo những dịch vụ xã hội thiết yếu như y tế, giáo dục.

Sở hữu tấm bằng y học, anh H được nhận vào một bệnh viện ở tỉnh Bến Tre, đồng thời mở cho mình một phòng khám tư nhân. Nhờ đó, cuộc sống của gia đình anh tương đối dư dả.

Tuy nhiên, gia đình anh H vẫn quyết tâm rời quê hương để lên TP.HCM sinh sống bởi cho rằng chất lượng giáo dục ở thành phố lớn sẽ tốt hơn, giúp tương lai những đứa con của anh sẽ được bảo đảm hơn.

Còn đối với chị P, cũng là một người con miền Tây, quyết định cùng gia đình chuyển sang Bình Dương sinh sống để tìm kiếm cho con mình một dịch vụ giáo dục đặc biệt.

Trả lời khảo sát của Viện Nghiên cứu đời sống xã hội (Social Life), chị P cho biết, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long hầu như không có cơ sở giáo dục chuyên biệt để hỗ trợ trẻ em mắc chứng tự kỷ.

Anh H, chị P không đại diện cho đa số những người lao động di cư khỏi Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, câu chuyện của họ cho thấy, bên cạnh những yếu tố về sinh kế, việc làm, một bộ phận người miền Tây quyết định “đi Bình Dương” bởi quê hương thiếu vắng những dịch vụ xã hội cần thiết cho họ và gia đình.

Y tế, giáo dục tụt hậu

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, hạ tầng y tế ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thấp hơn so với mức trung bình. Cụ thể, số giường bệnh trên 10 nghìn dân của miền Tây trung bình là 32 chiếc, thấp hơn số trung bình của cả nước là 34. Số bác sĩ trên 10 nghìn dân cũng chỉ đạt gần 9,3, thấp hơn trung bình cả nước là hơn 11,1.

Bên cạnh đó, khu vực này cũng được xem như “vùng trũng” về giáo dục của cả nước. Tỷ lệ dân số tốt nghiệp trung học phổ thông của Đồng bằng sông Cửu Long là hơn 11%, thấp nhất cả nước. Số lượng trẻ em không được thụ hưởng giáo dục cao gần nhất cả nước với hơn 14%.

Lãnh đạo một tỉnh ở Đồng bằng sông Cửu Long cho biết, giáo dục miền Tây đối diện với ba nút thắt, bao gồm thiếu trường lớp, thiếu nguồn nhân lực cho ngành giáo dục và thiếu kinh phí.

Năm 2023, tỷ lệ phòng học kiên cố của Đồng bằng sông Cửu Long đạt 68,7%, tỷ lệ trường đạt chuẩn gần 69%. Nhiều điểm trường lẻ vẫn tồn tại với cơ sở vật chất chưa bảo đảm nhưng nếu xóa bỏ sẽ gây quá tải cho các trường học chính.

Hạ tầng y tế, giáo dục tác động trực tiếp tới đời sống của người dân tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, dẫn đến quyết định di cư giống như của chị P, anh H nhằm tìm kiếm cho bản thân và gia đình một môi trường sống đủ đầy hơn.

Tuy nhiên, không phải cứ di cư là mọi vấn đề đều được giải quyết. Theo khảo sát của Viện Social Life đối với những lao động di cư tại TP.HCM (di cư từ Đồng bằng sông Cửu Long và nhiều địa phương khác), có đến hơn 50% sinh sống bằng các công việc tự do, không có hợp đồng lao động và hơn 23% lao động bằng các nghề buôn bán nhỏ như bán hàng rong, vỉa hè, thu mua ve chai, đồng nát.

Mức thu nhập phổ biến của người lao động di cư tại TP.HCM là 5 – 7 triệu đồng mỗi tháng, chiếm gần 40% số lao động di cư trả lời khảo sát. Gần 60% người lao động di cư gặp khó khăn về tài chính và chỉ có hơn 25% người lao động đóng bảo hiểm xã hội, hơn 57% tham gia bảo hiểm y tế. 97,7% người lao động sống ở mức đủ hoặc thiếu thốn.

Với mức thu nhập ít ỏi, tài chính khó khăn, tình trạng không có điều kiện tham gia bảo hiểm y tế, xã hội vẫn còn phổ biến, những người di cư dù đã rời quê hương nhưng vẫn khó có thể tiếp cận các dịch vụ xã hội thiết yếu tại nơi định cư mới.

Trong tình cảnh như vậy, một sự kiện rủi ro hoàn toàn có thể “đánh gục” người lao động, chẳng hạn như tai nạn, ốm đau hoặc mất việc làm, chưa kể đến những biến cố bất thường như đại dịch Covid-19 vừa qua.

Sau mỗi mùa hạn mặn, vấn đề di cư ở Đồng bằng sông Cửu Long lại tiếp tục được dư luận quan tâm. Tuy nhiên, bên cạnh những giải pháp phát triển kinh tế, sinh kế, cần có thêm giải pháp về phát triển y tế, giáo dục và các dịch vụ xã hội thiết yếu để miền Tây thực sự trở thành nơi đáng sống, để người lao động không nhất thiết phải ly hương hòng tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Nỗi đau ‘ly hương’ mỗi mùa hạn mặn

Nỗi đau ‘ly hương’ mỗi mùa hạn mặn

Phát triển bền vững -  3 tháng

Thiếu cơ hội sinh kế, nhất là trong mỗi mùa hạn mặn, lao động trẻ ở Đồng bằng sông Cửu Long ồ ạt “đi Bình Dương”,, để lại nhiều hệ lụy.

Kinh tế tuần hoàn ‘cứu’ Đồng bằng sông Cửu Long

Kinh tế tuần hoàn ‘cứu’ Đồng bằng sông Cửu Long

Phát triển bền vững -  3 tháng

Các mô hình kinh tế tuần hoàn phù hợp với quan điểm chiến lược “thuận thiên” trong phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long, từ đó giải quyết những thách thức lớn của vùng đất Chín Rồng.

Đồng bằng sông Cửu Long phải có dự án lớn, xoay chuyển tình thế

Đồng bằng sông Cửu Long phải có dự án lớn, xoay chuyển tình thế

Tiêu điểm -  10 tháng

Sạt lở Đồng bằng sông Cửu Long là vấn đề lớn. Nếu đã đi vay vốn quốc tế thì phải làm các dự án lớn, xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái, chứ không làm vụn vặt, manh mún, Thủ tướng nhấn mạnh.

Tháo gỡ điểm nghẽn cho Đồng bằng sông Cửu Long

Tháo gỡ điểm nghẽn cho Đồng bằng sông Cửu Long

Tiêu điểm -  1 năm

Nhiều điều kiện tự nhiên thuận lợi, sao còn nghèo khó, vất vả? Đó là trăn trở của PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, về thực trạng và bài toán phát triển kinh tế khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong thời gian tới.

Selex Motors đem giao thông xanh đến Đà Nẵng

Selex Motors đem giao thông xanh đến Đà Nẵng

Doanh nghiệp -  5 giờ

Selex Motors tin rằng, giải pháp "đổi pin như đổ xăng" sẽ thúc đẩy giao thông xanh tại Việt Nam, cũng như sự phổ cập của xe máy điện.

Thách thức đưa ba luật liên quan đến bất động sản vào thực tiễn

Thách thức đưa ba luật liên quan đến bất động sản vào thực tiễn

Tiêu điểm -  5 giờ

Đẩy mạnh phổ biến và tập huấn các quy định mới về pháp luật đất đai, nhà ở và kinh doanh bất động sản là một yêu cầu cấp bách

Coteccons tham vọng ‘Go Global’

Coteccons tham vọng ‘Go Global’

Doanh nghiệp -  8 giờ

Chủ tịch Bolat Duisenov chia sẻ, đây là chiến lược của mang tên “follow the client" – theo chân khách hàng của Coteccons.

Idico liên tục mở rộng quỹ đất khu công nghiệp

Idico liên tục mở rộng quỹ đất khu công nghiệp

Doanh nghiệp -  9 giờ

Việc được phê duyệt thêm những dự án khu công nghiệp mới hoặc mở rộng được kỳ vọng giúp Idico có nền tảng thúc đẩy tăng trưởng trong trung và dài hạn.

Chuyển nhầm tiền không lo khi đã có chuyên gia 'check var' ChatPay

Chuyển nhầm tiền không lo khi đã có chuyên gia 'check var' ChatPay

Nhịp cầu kinh doanh -  10 giờ

ChatPay của TPBank cập nhật hàng loạt cải tiến mới, giao dịch nhanh – tiện lợi, rảnh tay hơn bao giờ hết và vẫn bảo mật tuyệt đối với tính năng “paste to pay”.

CEO Truedoc: Khởi nghiệp lĩnh vực y tế không thể có đường tắt

CEO Truedoc: Khởi nghiệp lĩnh vực y tế không thể có đường tắt

Doanh nghiệp -  10 giờ

Startup Truedoc sau khi sáp nhập cùng AiHealth đã nhận đầu tư từ quỹ TNB Aura và trở thành một "hiện tượng" của thị trường khởi nghiệp trong mùa đông gọi vốn.

CEO Đào Thế Vinh chia sẻ về thị trường thịt thế giới và 'khẩu vị' của Golden Gate

CEO Đào Thế Vinh chia sẻ về thị trường thịt thế giới và 'khẩu vị' của Golden Gate

Phát triển bền vững -  11 giờ

"Nhu cầu nhập khẩu thịt của Việt Nam chắc chắn sẽ tăng trong năm 2025 khi thương mại thịt và các sản phẩm từ thịt trên thế giới được dự báo sẽ phục hồi sau 2 năm sụt giảm liên tiếp".