Với những doanh nghiệp chú trọng công tác nghiên cứu và phát triển (R&D), đăng ký bảo hộ độc quyền sáng chế là một trong những công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng cường tỷ suất lợi nhuận đầu tư và nâng tầm giá trị doanh nghiệp.
Khi được bảo hộ độc quyền sáng chế, doanh nghiệp sẽ được độc quyền sử dụng và khai thác sáng chế với thời hạn lên đến 20 năm tính từ ngày nộp đăng ký.
Đầu tiên, thông qua việc bảo hộ độc quyền sáng chế, doanh nghiệp có thể ngăn cấm người khác/doanh nghiệp khác sử dụng sáng chế của mình với mục đích thương mại. Qua đó, làm giảm áp lực cạnh tranh và tạo cho doanh nghiệp ưu thế vượt trội trên thị trường.
Thứ hai, độc quyền sáng chế sẽ giúp doanh nghiệp sẽ thu được lợi nhuận đầu tư cao hơn. Khi phát triển sản phẩm sáng tạo, doanh nghiệp đã đầu tư một lượng thời gian và tiền bạc đáng kể. Khi được bảo hộ độc quyền sáng chế đó, doanh nghiệp có thể thương mại hoá sáng chế để thu được lợi nhuận cao hơn từ hoạt động đầu tư.
Thứ ba, doanh nghiệp sẽ có cơ hội bán hoặc licence sáng chế. Nếu không thể tự khai thác, doanh nghiệp có thể bán hoặc licence quyền thương mại hoá sáng chế cho công ty khác. Licence sáng chế có nghĩa là doanh nghiệp sẽ cấp quyền sử dụng sáng chế cho doanh nghiệp có năng lực thương mại hóa và thu phí thông qua bằng độc quyền sáng chế. Với biện pháp này, doanh nghiệp vừa không phải đầu tư thương mại hóa sản phẩm, mà còn có được một nguồn thu từ sáng chế của doanh nghiệp, hoặc của nhân viên của doanh nghiệp.
Thứ tư, sức mạnh đàm phán của doanh nghiệp sẽ được nâng cao. Nếu doanh nghiệp bạn đang tham gia vào quá trình thương lượng để tiếp nhận quyền sử dụng sáng chế từ công ty khác thông qua một hợp đồng licence thì hồ sơ về sáng chế sẽ giúp doanh nghiệp của bạn tăng sức mạnh thương lượng. Nghĩa là hồ sơ sáng chế sẽ giúp bạn chứng minh rằng doanh nghiệp bạn rất quan tâm đến đối tượng đang đàm phán. Chính vì thế, doanh nghiệp của bạn có thể đạt được hợp đồng licence trao đổi độc quyền sáng chế từ công ty kia.
Và cuối cùng, hoạt động bảo hộ độc quyền sáng chế sẽ giúp doanh nghiệp gây dựng hình ảnh tích cực trong mắt các đối tác kinh doanh, nhà đầu tư và cổ đông. Tài sản sáng chế là biểu hiện của kiến thức chuyên môn, khả năng chuyên môn hoá và năng lực công nghệ cao của doanh nghiệp. Điều này có thể giúp doanh nghiệp thực hiện hoạt động huy động vốn, tìm kiếm đối tác kinh doanh mới một cách dễ dàng hơn, đồng thời nâng cao giá trị của doanh nghiệp trên thị trường.
Tuy vậy, không phải lúc nào hoạt động đăng ký bảo hộ sáng chế cũng là một giải pháp đúng đắn đối với doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần cân nhắc thật cẩn thận giữa chi phí bỏ ra và lợi ích thu được của việc bảo hộ sáng chế trước khi bắt đầu quá trình đăng ký. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần phải nhận thức một cách thật kỹ càng những vấn đề có thể xảy ra nếu doanh nghiệp không đăng ký bảo hộ sáng chế.
Trước hết, người khác có thể đăng ký bảo hộ sáng chế mà doanh nghiệp phát triển. Ở hầu hết các nước (trừ Hoa Kỳ), khi có nhiều hơn một người hoặc doanh nghiệp cùng nộp đơn đăng ký bảo hộ cùng một sáng chế thì người hay doanh nghiệp nộp đơn đầu tiên sẽ có quyền đối với sáng chế.
Điều này có nghĩa là, nếu doanh nghiệp không đăng ký bảo hộ cho sáng chế của mình và của nhân viên, hoặc nộp đơn đăng ký quá muộn thì những người phát triển sáng chế trùng hoặc tương tự có thể được cấp văn bằng bảo hộ.
Sau đó, chủ sở hữu bằng độc quyền sáng chế có thể loại trừ doanh nghiệp của bạn ra khỏi thị trường, hạn chế các hoạt động tiếp tục của quyền sử dụng có trước của doang nghiệp (nếu pháp luật sáng chế quy định ngoại lệ này) hoặc yêu cầu doanh nghiệp phải trả phí licence cho việc sử dụng sáng chế đó một cách hợp pháp.
Thêm vào đó, đối thủ cạnh tranh sẽ lợi dụng sáng chế của doanh nghiệp. Nếu sản phẩm của một doanh nghiệp được thương mại hóa thành công trên thị trường, nhiều công ty cạnh tranh khác sẽ cố gắng sản xuất các sản phẩm tương tự bằng cách sử dụng sáng chế của bạn mà không trả tiền cho việc sử dụng đó.
Các công ty lớn hơn có thể tận dụng quy mô sản xuất để sản xuất ra sản phẩm có giá thành rẻ hơn và cạnh tranh trên thị trường với một mức giá hấp dẫn hơn. Điều này có thể khiến thị phần của công ty bạn đối với sản phẩm đó bị giảm đáng kể. Thậm chí, các công ty nhỏ cũng có thể sản xuất sản phẩm tương tự và bán với mức giá thấp hơn vì những doanh nghiệp này không phải thu hồi chi phí nghiên cứu và triển khai (R&D) giống như doanh nghiệp phát triển sáng chế.
Khả năng licence, bán hoặc chuyển giao công nghệ của doanh nghiệp sẽ bị cản trở nghiêm trọng. Không ai sẵn lòng trả một khoản tiền để có được quyền sử dụng một sản phẩm không thuộc sở hữu của bất kỳ ai. Nếu không đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, cơ hội để doanh nghiệp licence công nghệ để thu phí thù lao bị cản trở nghiêm trọng.
Hơn nữa, trong hoạt động đàm phán chuyển giao một công nghệ không được bảo hộ sở hữu trí tuệ bất kỳ, các bên thường thận trọng không dám bộc lộ sáng chế của mình vì lo sợ rằng bên kia có thể “ôm sáng chế bỏ chạy”. Việc bảo hộ sáng chế sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro này vì chủ sở hữu sáng chế có độc quyền hợp pháp đối với việc sử dụng sáng chế.
