Ngành thủy sản trước cơ hội gỡ thẻ vàng IUU

Đoàn thanh tra của Liên minh châu Âu đang tiến hành thanh tra thực địa tại Việt Nam, theo kế hoạch từ ngày 30/9 – 17/10/2024.

Đây là hoạt động đánh giá triển khai Chương trình giám sát dư lượng thuốc thú y, thuốc trừ sâu, các chất ô nhiễm trong động vật và sản phẩm động vật (gồm thủy sản, mật ong) dùng làm thực phẩm tại Việt Nam, theo đại diện Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Lần thanh tra này là đợt thanh tra thứ 5 của EU đối với Việt Nam và được đánh giá là thời điểm quyết định để ngành thủy sản gỡ cảnh báo “thẻ vàng” IUU – khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không tuân thủ quy định – trong năm 2024.

Trước đó, đoàn thanh tra của EU đã tổ chức đánh giá trực tuyến dựa trên cơ sở các báo cáo mà phía Việt Nam đã cung cấp, Cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, cho biết.

Ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng, cho rằng, việc khắc phục những cảnh báo của EU khó khăn nhưng cần thiết để bảo vệ thị trường xuất khẩu.

Theo ông Tiến, trách nhiệm đảm bảo an toàn thực phẩm thuộc về doanh nghiệp, và việc kiểm soát chất lượng từ khâu nguyên liệu là yếu tố sống còn. Theo đó, doanh nghiệp phải theo sát người nuôi nguyên liệu để đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Để chứng minh chất lượng sản phẩm và khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế, ngành thủy sản Việt Nam cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các doanh nghiệp và cơ quan quản lý, đảm bảo rằng các yêu cầu của EU được đáp ứng một cách toàn diện và hiệu quả​.

EU trong nhiều năm là một trong những thị trường xuất khẩu chính của ngành thủy sản Việt Nam, chiếm khoảng 1/5 tổng giá trị xuất khẩu thủy sản hàng năm, theo dữ liệu từ Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản.

Do đó, “nếu kết quả thanh tra không khả quan, có thể dẫn đến các biện pháp hạn chế nhập khẩu nghiêm ngặt từ EU, gây ảnh hưởng lớn đến ngành thủy sản Việt Nam”, đại diện Cục Thủy sản nhận định.

Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, cho biết, trong đợt thanh tra lần thứ 4, phía EU đã chỉ ra bốn tồn tại của ngành thủy sản, bao gồm quản lý, giám sát toàn diện đội tàu; cập nhật cơ sở dữ liệu tàu cá quốc gia; truy xuất nguồn gốc thuỷ sản; xây dựng chuỗi sản xuất thuỷ sản liên kết giữa ngư dân, doanh nghiệp và chính quyền; xử lý vi phạm.

Hiện quá trình giải quyết các vấn đề trên được triển khai rất chặt, số lượng tàu “3 không” – không có đăng ký, không đăng kiểm, không được cấp phép hoạt động giảm liên tục.

Cùng với đó, việc giám sát đội tàu cũng có chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, tình trạng tàu mất kết nối ngoài 6 tiếng, trên 10 ngày vẫn chưa được giải quyết triệt để, ông Tiến cho hay.