Vẫn 'lấn cấn' đánh thuế phân bón

Nguyễn Cảnh Thứ hai, 19/08/2024 - 09:39

Việc áp thuế giá trị gia tăng 5% hay không với mặt hàng phân bón sẽ tiếp tục được Quốc hội cân nhắc để xác định phương án tối ưu cho Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Đánh thuế phân bón: Nhà nông sẽ gặp khó?

Đề nghị áp thuế giá trị gia tăng 5% (VAT) với mặt hàng phân bón tiếp tục ghi nhận các ý kiến trái chiều tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 8 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trong đó, nổi lên vấn đề hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà nông và doanh nghiệp đặt trong quyết định có đánh thuế suất 5% hay không đối với phân bón.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh. Ảnh: quochoi.vn

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh, áp thuế đối với mặt hàng phân bón sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Bởi lẽ, đối với 73% lượng phân bón sản xuất trong nước, nếu chịu thuế từ 0% như hiện tại sang 5% thì đây là thuế gián thu, người nông dân phải chịu giá trị đầu vào. Còn doanh nghiệp sản xuất được khấu trừ 5%, giúp tăng khả năng cạnh tranh giữa doanh nghiệp sản xuất trong nước với phân bón nhập khẩu.

Tuy nhiên, nếu áp thuế 5%, chắc chắn giá phân bón sẽ tăng lên - như vậy không thực hiện đúng tinh thần tại Nghị quyết 19-NQ/TW năm 2022 về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Do vậy, cần đảm bảo hài hòa giữa các lợi ích, nếu tiếp tục giữ mức 0%, giá phân bón trong nước không tăng và không ảnh hưởng đến người nông dân.

Quan điểm này nhận được đồng tình của ông Nguyễn Trường Giang, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội.

Ông Giang nhận định, báo cáo đánh giá tác động cho thấy, đánh thuế 5% đối với phân bón sẽ giúp nhà nước thu khoảng 5.700 tỷ đồng mỗi năm, trong đó hoàn thuế cho doanh nghiệp khoảng 1.500 tỷ đồng, ngân sách nhà nước thu được 4.200 tỷ đồng. Tuy nhiên, áp thuế 5%, sau đó cam kết giảm giá bán là không thuyết phục.

“Vấn đề ở chỗ, Nhà nước thu được 4.200 tỷ đồng, doanh nghiệp được hoàn từ ngân sách nhà nước 1.500 tỷ đồng, thu của người nông dân mà lại khẳng định giảm giá bán? Đề nghị đánh giá rất sát chỗ này, bởi giá thành với giá bán là hoàn toàn khác nhau, giá bán phụ thuộc vào thế giới, do đó tôi đề nghị đánh giá rất cụ thể”, ông Giang nêu ý kiến.

Đồng thời, có một số ý kiến đề xuất chỉ áp thuế 0% đối với hàng xuất khẩu, doanh nghiệp vẫn được hoàn thuế từ ngân sách nhà nước, tức là ngân sách nhà nước giảm khoảng 1.500 tỷ đồng/năm, theo tốc độ tăng có thể lên đến 2.000 tỷ đồng, khi đó giá bán cho người nông dân không tăng và giữ ổn định.

Điều này cũng phù hợp với các nghị quyết của Đảng. Do vậy, đại biểu đề nghị, để đảm bảo cho việc hoàn thuế cho doanh nghiệp, nếu không giữ như quy định hiện hành, có thể đánh thuế 0% đối với mặt hàng phân bón.

Thậm chí, theo Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và an ninh Quốc hội Lê Tấn Tới, đời sống người nông dân còn khó khăn, nếu áp thuế VAT 5% đối với phân bón, nông dân không có lãi, có thể dẫn tới tình trạng bỏ ruộng hoặc có phản ứng ngược, gây mất an toàn, an ninh trật tự ở nông thôn. Vì vậy, ban soạn thảo và cơ quan thẩm tra cần tiếp tục nghiên cứu theo tinh thần của Nghị quyết 19-NQ/TW.

Áp thuế, giá phân bón chưa chắc tăng

Góc nhìn từ doanh nghiệp lại cho rằng, việc không đánh thuế lại vô hình chung tạo áp lực không nhỏ với ngành phân bón trong nước.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), thời gian qua, chính sách miễn thuế, không tính thuế đối với phân bón và nhiều hàng hóa vật tư nông nghiệp khác tưởng như là ưu đãi, nhưng thực ra tạo gánh nặng rất lớn cho phân bón trong nước.

Cụ thể, các khoản thuế VAT nằm trong chi phí sản xuất ra phân bón đã cao hơn 5%, bình quân có thể lên tới 6 - 8% tùy doanh nghiệp. Như vậy, sản xuất ra phân bón đã chứa VAT nhưng lại không không được hoàn thuế.

Trong khi đó, phân bón nhập khẩu vào Việt Nam không phải chịu thuế VAT này khiến cạnh tranh rất khó giữa phân bón sản xuất trong nước và phân bón nước ngoài. Với năng lực sản xuất dư thừa trên thế giới hiện tại, thời gian tới có lẽ cạnh tranh ngày càng khốc liệt, ông Tuấn phân tích.

Quan điểm này khá tương đồng với góc nhìn một doanh nghiệp có tiếng trong ngành sản xuất phân bón trong nước chia sẻ với TheLEADER mới đây. Theo đó, doanh nghiệp này tin tưởng việc đánh thuế phân bón sẽ giúp nhà nông và nhà sản xuất đều vui.

Một số doanh nghiệp lại muốn đánh thuế phân bón. Ảnh: PVFCCo

Bởi, các doanh nghiệp nhập khẩu phân bón sẽ phải chịu thuế VAT 5% ngay khi nhập hàng, khiến chi phí tăng thêm 5% so với trước kia, giá bán tới nông dân cũng tăng tương ứng.

Ngược lại, các doanh nghiệp sản xuất từ nguyên liệu, vật tư trong nước sẽ được hoàn một phần thuế VAT do thuế đầu ra 5% thấp hơn thuế đầu vào 10%, qua đó giúp giảm giá thành, kéo theo giá bán tới nông dân cũng có điều kiện giảm tương ứng.

Việc áp thuế VAT 5% sẽ làm tăng giá của hàng nhập khẩu và giảm giá của hàng nội địa, qua đó đưa cả hai loại hình về mặt bằng chung do cùng chịu thuế suất 5%, tạo cạnh tranh bình đẳng giữa hàng trong nước và ngoài nước.

Qua đó sẽ khắc phục được “nghịch lý” diễn ra suốt 10 năm nay là hàng nhập khẩu được lợi thế hơn hàng trong nước bởi chính chính sách thuế áp dụng. Ngoài ra, phần ngân sách bị hụt thu từ hàng trong nước sẽ được bù đắp một phần từ khoản thu thuế VAT từ hàng nhập khẩu.

Về lo ngại việc áp thuế 5% với phân bón có thể làm chi phí phân bón tăng, Phó tổng thư ký VCCI luận giải, giá phân bón sau khi áp thuế chưa hẳn tăng. Bởi, năng lực sản xuất phân bón của Việt Nam rất lớn, nếu áp thuế 5%, đồng nghĩa với phân bón nhập khẩu vào cũng chịu 5%, còn chi phí sản xuất trong nước giảm.

Như vậy, phân bón trong nước có thể chiếm lĩnh được thị trường và đây cũng là bài toán căn cơ cần tính toán để vừa tự chủ được năng lực sản xuất phân bón, vừa giữ được ngành sản xuất phân bón trong nước, ông Tuấn lưu ý.

Giữ trọng trách cơ quan chủ trì soạn thảo, theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận, nếu chỉ nhìn góc độ áp thuế VAT 5% đối với mặt hàng phân bón, như vậy người dân phải chịu thêm 5% vào giá bán có vẻ hợp lý. Nhưng sau khi phân tích, khi áp dụng thuế suất 5% sẽ làm giảm giá thành xuống khoảng trên dưới 5%.

Cụ thể, việc áp thuế VAT 5% sẽ có các tác động nhất định đến giá bán phân bón trên thị trường, làm tăng giá thành phân bón nhập khẩu (hiện chiếm gần 27% thị phần); đồng thời, làm giảm giá thành phân bón sản xuất trong nước (khoảng 73% thị phần).

Các doanh nghiệp sản xuất phân bón sẽ được hoàn thuế do thuế đầu ra - 5% thấp hơn đầu vào - 10%. Từ đây, doanh nghiệp trong nước có dư địa để giảm giá bán nếu giá phân bón và các nguyên liệu đầu vào trên thị trường quốc tế không thay đổi.

Ngoài ra, phân bón là sản phẩm bình ổn giá nên trong trường hợp cần thiết, khi có biến động lớn về giá trên thị trường, thì các cơ quan quản lý nhà nước có thể thực hiện các biện pháp quản lý cần thiết để bình ổn ở mức hợp lý.

Do còn những ý kiến khác nhau, việc áp thuế giá trị gia tăng đối với mặt hàng phân bón hay không trong dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) sẽ tiếp tục được bàn thảo tại kỳ họp thứ 8 sắp tới.

Áp thuế VAT 5% cho phân bón: Lợi cả ba nhà!

Áp thuế VAT 5% cho phân bón: Lợi cả ba nhà!

Tiêu điểm -  11 tháng

Nếu chính sách thuế VAT được điều chỉnh hợp lý sẽ giúp thị trường phân bón “sòng phẳng” hơn, thậm chí hài hòa lợi ích với cả nhà nước, nhà sản xuất và nhà nông.

Doanh nghiệp phân bón qua thời đỉnh cao

Doanh nghiệp phân bón qua thời đỉnh cao

Doanh nghiệp -  2 năm

Sau một năm 2022 rực rỡ, các doanh nghiệp phân đạm lớn đều đặt kết quả kinh doanh đi lùi trong năm 2023, với mục tiêu lợi nhuận chỉ bằng 1/3 so với giai đoạn trước.

Kỳ vọng lợi nhuận công ty phân bón phục hồi trong nửa cuối năm

Kỳ vọng lợi nhuận công ty phân bón phục hồi trong nửa cuối năm

Doanh nghiệp -  1 năm

Những diễn biến đảo chiều mới đây trên thị trường phân ure thế giới có thể mang tới bức tranh kết quả kinh doanh “sáng sủa” hơn đối với các doanh nghiệp trong ngành trong thời gian tới.

Quốc hội chốt còn 34 tỉnh, thành phố

Quốc hội chốt còn 34 tỉnh, thành phố

Tiêu điểm -  19 giờ

Quốc hội thông qua nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh còn 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc trung ương.

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Tiêu điểm -  1 ngày

Nhiều ý kiến cho rằng, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường khó đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ thừa cân, béo phì.

Chính phủ yêu cầu kiểm soát đà tăng giá bất động sản

Chính phủ yêu cầu kiểm soát đà tăng giá bất động sản

Tiêu điểm -  1 ngày

Thủ tướng yêu cầu khẩn trương đưa ra phương án để tăng khả năng tiếp cận nhà ở của người dân, mở rộng nguồn cung.

Đổi mới tư duy, nâng tầm tham mưu chiến lược tuyên giáo, dân vận trong giai đoạn mới

Đổi mới tư duy, nâng tầm tham mưu chiến lược tuyên giáo, dân vận trong giai đoạn mới

Tiêu điểm -  1 ngày

Đảng bộ Ban Tuyên giáo và dân vận Trung ương sẽ đổi mới mạnh mẽ tư duy, nâng cao chất lượng tham mưu, ứng dụng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo trong kỷ nguyên số.

Tìm hướng 'dìu dắt' 5 triệu hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Tìm hướng 'dìu dắt' 5 triệu hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Tiêu điểm -  1 ngày

Nâng cấp 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động để đạt được mục tiêu cả nước có 2 triệu doanh nghiệp theo Nghị quyết 68 là hoàn toàn khả thi.

Bất động sản Đà Nẵng: Nghỉ dưỡng hạ nhiệt, chung cư soán ngôi

Bất động sản Đà Nẵng: Nghỉ dưỡng hạ nhiệt, chung cư soán ngôi

Bất động sản -  14 giờ

Bất động sản nghỉ dưỡng ven biển tại Đà Nẵng đang ở giai đoạn trầm lắng sau thời gian tăng trưởng nóng, trong khi chung cư sở hữu lâu dài lại trở thành lựa chọn ưu tiên của các nhà đầu tư.

Sáu năm liên tiếp Lotte Finance tăng vốn điều lệ

Sáu năm liên tiếp Lotte Finance tăng vốn điều lệ

Tài chính -  14 giờ

Năm nay, vốn điều lệ của Lotte Finance đã tăng hơn 726 tỷ đồng so với năm 2024, từ 4.186 tỷ đồng lên hơn 4.912 tỷ đồng để thúc đẩy cho vay tiêu dùng.

'Lối thoát' sau nhiều năm mắc kẹt của CTX Holdings

'Lối thoát' sau nhiều năm mắc kẹt của CTX Holdings

Doanh nghiệp -  15 giờ

Bán đi dự án "vàng" tại Cầu Giấy, CTX Holdings dự kiến ghi nhận kết quả kinh doanh cao nhất kể từ khi thành lập, đồng thời có nguồn lực để bước vào chu kỳ mới.

Từ sự vụ C.P. Việt Nam: Lỗ hổng quản trị nguy hiểm khi phớt lờ tiếng nói nội bộ

Từ sự vụ C.P. Việt Nam: Lỗ hổng quản trị nguy hiểm khi phớt lờ tiếng nói nội bộ

Diễn đàn quản trị -  16 giờ

Sự việc của C.P. Việt Nam là hồi chuông cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp về hệ thống quản trị minh bạch và hiệu quả.

Đầu tư giáo dục theo cách của BITEX

Đầu tư giáo dục theo cách của BITEX

Leader talk -  16 giờ

Với Tổng giám đốc BITEX Trần Thanh Thảo, muốn đất nước phát triển mạnh mẽ thì không có con đường nào bền vững hơn đầu tư vào giáo dục.

Vì sao InterContinental chọn Vịnh Hạ Long – viên ngọc mới của châu Á

Vì sao InterContinental chọn Vịnh Hạ Long – viên ngọc mới của châu Á

Bất động sản -  16 giờ

InterContinental Halong Bay, khu nghỉ dưỡng hạng sang mới nhất thuộc thương hiệu khách sạn cao cấp hàng đầu thế giới, đang được kỳ vọng sẽ thiết lập chuẩn mực mới cho du lịch nghỉ dưỡng miền Bắc. Nhưng điều gì khiến một thương hiệu toàn cầu như InterContinental lựa chọn Hạ Long?

Tổng thống Cộng hòa Litva đến Hà Nội trên chuyên cơ Vietjet

Tổng thống Cộng hòa Litva đến Hà Nội trên chuyên cơ Vietjet

Ống kính -  16 giờ

Tổng thống nước Cộng hòa Litva Gitanas Nauseda và phu nhân tới Hà Nội tối 11/6 trên chuyến bay chuyên cơ Vietjet, bắt đầu thăm chính thức Việt Nam từ ngày 11 - 12/6.

Đọc nhiều