Xây dựng văn hoá ESG trong doanh nghiệp

Theo xu hướng thời đại, doanh nghiệp không chỉ cần đảm bảo lợi nhuận mà còn phải khẳng định cam kết trách nhiệm với môi trường, xã hội và quản trị. Đối với các doanh nghiệp Việt Nam, xây dựng văn hóa ESG không chỉ là cơ hội để nâng cao uy tín mà còn là bước đệm để tạo dựng “giấy phép xã hội” cũng như chìa khóa mở ra con đường phát triển bền vững, tạo dựng niềm tin từ khách hàng, nhà đầu tư và cộng đồng.

Tại sao cần xây dựng văn hoá doanh nghiệp gắn kết ESG?

Trong năm 2024, khi mà các quy định về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ngày càng được chính quyền đẩy mạnh, doanh nghiệp Việt Nam không thể tiếp tục tồn tại nếu không điều chỉnh mô hình hoạt động của mình.

Chính phủ đang tăng cường các biện pháp kiểm soát, từ việc áp dụng các tiêu chuẩn xanh trong sản xuất đến yêu cầu minh bạch trong báo cáo ESG. Điều này đặt ra một yêu cầu cấp bách: các doanh nghiệp phải chuyển mình từ mô hình kinh doanh truyền thống sang hệ thống quản trị dựa trên nguyên tắc ESG để đảm bảo sự phát triển bền vững và đáp ứng kỳ vọng của thị trường quốc tế.

Quá trình xây dựng văn hoá doanh nghiệp gắn kết ESG khởi nguồn từ việc xác định rõ tầm nhìn và sứ mệnh. Doanh nghiệp cần định hình một tầm nhìn chiến lược không chỉ hướng tới lợi ích kinh tế mà còn tích hợp các yếu tố về môi trường và xã hội.

Việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp gắn kết ESG không chỉ giúp tạo dựng niềm tin từ khách hàng, nhà đầu tư mà còn là yếu tố then chốt trong việc nâng cao uy tín và vị thế cạnh tranh trên trường quốc tế.

Những doanh nghiệp tiên phong thực hiện thành công việc tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị vào giá trị cốt lõi đã chứng minh rằng đây chính là con đường để chuyển mình trong kỷ nguyên số, khi mà sự minh bạch và trách nhiệm xã hội trở thành tiêu chí đánh giá hàng đầu.

Làm thế nào để xây dựng văn hoá doanh nghiệp gắn kết ESG?

Không thể phủ nhận rằng lãnh đạo quyết đoán là yếu tố then chốt để văn hoá ESG thấm nhuần vào mọi tầng lớp của doanh nghiệp.

Lãnh đạo doanh nghiệp phải truyền tải thông điệp về sự cam kết tạo ra giá trị lâu dài cho tất cả các bên liên quan – từ nhân viên, khách hàng đến cộng đồng.

Điều này giúp tạo ra một nền tảng văn hoá vững chắc, nơi mỗi thành viên hiểu rõ vai trò của mình trong hành trình chuyển đổi bền vững.

Ngoài ra, các chủ doanh nghiệp cần định hình rõ ràng giá trị cốt lõi của tổ chức, trong đó không chỉ nhấn mạnh đến lợi ích kinh tế mà còn tích hợp các yếu tố về môi trường và xã hội. Qua đó, thông điệp về cam kết phát triển bền vững được lan tỏa rộng rãi thông qua các chương trình đào tạo và giao tiếp nội bộ, giúp mỗi thành viên hiểu rõ vai trò của mình trong hành trình chuyển đổi.

Một bước quan trọng khác là xây dựng cơ cấu quản trị minh bạch, nơi mà hội đồng quản trị đóng vai trò định hướng chiến lược và giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện các chính sách ESG.

Doanh nghiệp cần thiết lập các ủy ban chuyên trách về ESG để đảm bảo rằng mọi quyết định đều được đưa ra dựa trên các tiêu chí phát triển bền vững. Qua đó, sự liên kết giữa chiến lược định hướng và hành động cụ thể được thiết lập một cách chặt chẽ, tạo nên một hệ thống quản trị nội bộ hiệu quả và nhất quán.

Các ủy ban chuyên trách về ESG được thành lập không chỉ nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động mà còn tạo điều kiện cho việc trao đổi thông tin và hợp tác giữa các bộ phận. Qua đó, doanh nghiệp có thể điều chỉnh chiến lược kịp thời, đảm bảo rằng các quyết định luôn được đưa ra dựa trên tiêu chí về phát triển bền vững.

Một cơ cấu quản trị hiệu quả là cầu nối giữa tầm nhìn chiến lược và thực tiễn hoạt động. Các doanh nghiệp đi đầu tại Việt Nam, như Coteccons, đã minh chứng rằng việc phân bổ rõ ràng vai trò, trách nhiệm giữa các phòng ban và nhóm chuyên trách về ESG sẽ tạo ra sự liên kết chặt chẽ giữa chiến lược và hành động cụ thể.

Những nhóm làm việc chuyên sâu không chỉ giúp giám sát quá trình triển khai ESG mà còn hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thu thập dữ liệu, đánh giá rủi ro và đưa ra các sáng kiến cải tiến. Qua đó, mỗi quyết định của doanh nghiệp được kiểm chứng về tính bền vững và phù hợp với mục tiêu phát triển dài hạn.

Cuối cùng, việc thúc đẩy sự thay đổi văn hóa qua đào tạo chuyên sâu và truyền thông minh bạch là yếu tố then chốt. Đầu tư vào các chương trình đào tạo giúp trang bị kiến thức và kỹ năng cho toàn bộ nhân viên, trong khi đó, các kênh thông tin nội bộ được vận hành hiệu quả sẽ tạo điều kiện cho sự giao tiếp mở, giúp mọi người cùng nhau nhìn nhận và giải quyết các thách thức trong quá trình triển khai ESG.

Thách thức và cơ hội

Mặc dù việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp gắn kết ESG mang lại nhiều lợi ích to lớn, nhưng quá trình này không hề đơn giản và gặp không ít thách thức. Một trong những rào cản lớn nhất là sự thay đổi tư duy của lãnh đạo và toàn thể nhân viên.

Nhiều doanh nghiệp vẫn duy trì những mô hình quản trị truyền thống, với quy trình ra quyết định tập trung và chưa thực sự mở rộng sự tham gia của toàn thể nhân viên. Chuyển đổi từ mô hình truyền thống sang hướng phát triển bền vững đòi hỏi sự thay đổi căn bản trong nhận thức, điều mà không phải doanh nghiệp nào cũng sẵn sàng chấp nhận ngay từ đầu.

Trong quá trình chuyển đổi, không ít doanh nghiệp Việt Nam gặp phải những thách thức như hạn chế về nguồn lực, thiếu hụt kiến thức chuyên môn hay e ngại về chi phí đầu tư ban đầu. Tuy nhiên, các thách thức này cũng đồng thời mở ra cơ hội để doanh nghiệp tái cơ cấu, đổi mới và định hướng phát triển bền vững.

Ngoài ra, việc hạn chế về nguồn lực tài chính và kiến thức chuyên môn cũng là một trở ngại đáng kể. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, có thể gặp khó khăn trong việc đầu tư vào các chương trình đào tạo chuyên sâu và xây dựng hệ thống quản trị ESG hiện đại. Sự phức tạp trong việc áp dụng và đồng bộ hóa các tiêu chuẩn quốc tế cũng làm tăng thêm áp lực cho doanh nghiệp, khi họ phải điều chỉnh quy trình nội bộ để đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ thị trường toàn cầu.

Những doanh nghiệp có tầm nhìn xa đã sẵn sàng đầu tư cho chương trình đào tạo, xây dựng quy trình nội bộ và áp dụng các công cụ đánh giá hiệu quả ESG. Việc này không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn tạo ra một môi trường làm việc gắn kết, thúc đẩy tinh thần sáng tạo và trách nhiệm trong toàn tổ chức.

Đối mặt với các thách thức đó, việc xây dựng chuẩn văn hoá ESG cũng mở ra các cơ hội cho doanh nghiệp Việt.

Các ngân hàng và tổ chức tài chính đang dần chuyển sang ưu tiên cấp tín dụng cho những doanh nghiệp cam kết thực hiện các tiêu chuẩn ESG, nhằm giảm thiểu rủi ro về môi trường và xã hội.

Điều này có nghĩa là, nếu doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào xây dựng và thực hành một văn hóa ESG chuẩn mực, họ có thể dễ dàng tiếp cận nguồn vốn với lãi suất ưu đãi từ các chương trình tín dụng xanh trong tương lai. Đây không chỉ là cơ hội tài chính mà còn là động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín của doanh nghiệp trên trường quốc tế.

Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng khốc liệt, việc xây dựng văn hoá doanh nghiệp gắn kết ESG không chỉ là xu hướng mà còn là chiến lược sống còn.

Từ việc xác định tầm nhìn, sứ mệnh, đến xây dựng cơ cấu quản trị hiệu quả và giải quyết các thách thức nội bộ, doanh nghiệp Việt Nam đang từng bước chuyển mình để đáp ứng yêu cầu của một nền kinh tế bền vững. Đây chính là hành trình mà các nhà quản trị cần theo sát, nhằm tạo dựng nền móng vững chắc cho tương lai, góp phần vào sự phát triển chung của cả nền kinh tế quốc gia.