Làn sóng 'thay máu', đổi chủ tại các công ty chứng khoán nhỏ

Làn sóng đổi chủ

Công ty CP Chứng khoán Hải Phòng (Haseco) vừa thông qua nghị quyết HĐQT về phương án phát hành riêng lẻ 100 triệu cổ phiếu, dự kiến thu về 1.000 tỷ đồng. Nếu thành công, vốn điều lệ sẽ tăng từ gần 292 tỷ đồng lên gần 1.292 tỷ đồng, tức gấp 4,4 lần hiện tại.

Đợt chào bán có thể diễn ra trong năm 2025 hoặc muộn nhất quý I/2026, với giá 10.000 đồng mỗi cổ phiếu. Nguồn vốn được phân bổ cân đối: 500 tỷ đồng cho vay ký quỹ và 500 tỷ đồng cho hoạt động tự doanh, toàn bộ sẽ được giải ngân ngay sau khi phát hành.

Danh sách 17 nhà đầu tư chuyên nghiệp tham gia có sự góp mặt của Chủ tịch HĐQT Đào Lê Huy, Thành viên HĐQT độc lập Nguyễn Tuấn Anh, Quyền TGĐ Ninh Lê Sơn Hải và Phó TGĐ Ngô Thị Song Ngân, mỗi người đăng ký mua khoảng 6,2 triệu cổ phiếu.

Đây đều là các nhân sự mới được bầu từ cuối tháng 6/2025, sau khi Haseco thay đổi toàn bộ bộ máy lãnh đạo. Trước đó, cơ cấu cổ đông biến động mạnh khi nhóm liên quan Hapaco rút lui, gần 23,5 triệu cổ phiếu HAC (80% lượng lưu hành) sang tay chỉ trong một phiên ngày 6/6. Các cổ đông lớn nổi lên cuối 2024 như Trần Anh Đức, Đào Sơn Tùng, Vũ Hoàng Việt cũng lần lượt thoái vốn.

Tại ĐHĐCĐ thường niên ngày 26/6, toàn bộ HĐQT cũ từ nhiệm. Công ty rút gọn HĐQT còn 3 thành viên và bầu ông Đào Lê Huy làm Chủ tịch. Cùng ngày, Tổng giám đốc Nguyễn Thị Nguyệt rời nhiệm sở, ông Ninh Lê Sơn Hải được giao quyền tổng giám đốc.

Trường hợp Haseco trở thành ví dụ điển hình cho làn sóng đổi chủ ở nhóm công ty chứng khoán nhỏ, khi cơ cấu sở hữu và bộ máy lãnh đạo đồng thời thay đổi, mở đường cho mục tiêu mở rộng quy mô với tham vọng kinh doanh mới.

Công ty CP Chứng khoán UP (UPSC) cũng vừa bổ nhiệm ông Chu Tuấn An làm Chủ tịch HĐQT nhiệm kỳ 2025-2030 tại ĐHĐCĐ bất thường ngày 28/6, thay ông Cao Tấn Thành từ nhiệm hôm 24/6.

Trước đó, ông Thành đã mua lại hơn 51% vốn từ nhóm bốn cổ đông lớn, nâng sở hữu lên hơn 82,4%, nhưng ngay sau khi nắm quyền chi phối lại rời ghế chủ tịch. Toàn bộ cổ phần UPSC của ông Thành sẽ được chuyển nhượng sang ông An mà không cần chào mua công khai.

Ngay sau thương vụ, UPSC dự kiến tổ chức ĐHĐCĐ bất thường để thông qua kế hoạch tăng vốn. Công ty sẽ chào bán hơn 32 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với tỷ lệ 1:1, giá 10.000 đồng/cp, huy động khoảng 320 tỷ đồng.

Sau phát hành, vốn điều lệ dự kiến tăng từ 323 tỷ lên 644 tỷ đồng, bổ sung cho vay ký quỹ, bảo lãnh phát hành và các mảng khác. Đồng thời, HĐQT xin ý kiến hủy phương án trái phiếu đã thông qua trước đó, thay bằng kế hoạch phát hành tối đa 3 triệu trái phiếu “3 không” để huy động 300 tỷ đồng. Một nửa nguồn vốn dành cho tự doanh và bảo lãnh phát hành, phần còn lại cho vay ký quỹ.

Công ty CP Chứng khoán Sen Vàng, sau khi về chung nhóm với Tập đoàn Xuân Thiện từ giữa 2024, đang bước vào giai đoạn tái định vị toàn diện. Doanh nghiệp này vừa thông qua kế hoạch đổi tên thành Công ty CP Chứng khoán Xuân Thiện (XTSC) và triển khai chiến lược mở rộng mạnh mẽ.

Vốn điều lệ dự kiến tăng từ 135 tỷ đồng lên 3.000 tỷ ngay đợt tới, xa hơn là mục tiêu 20.000 tỷ, qua đó đặt tham vọng lọt Top 3 công ty chứng khoán Việt Nam. XTSC cũng xây dựng lộ trình tham gia chứng khoán phái sinh, tự doanh và bảo lãnh phát hành.

Hai năm gần đây, dòng vốn mới khiến nhiều công ty nhỏ “lớn nhanh như thổi”. Điển hình là Công ty CP Chứng khoán Kafi. Ba năm trước, công ty còn mờ nhạt dưới tên Globalmind Capital, cho đến khi nhóm cổ đông mới là Uniben vào năm 2022. Sau đổi chủ, Kafi được bơm vốn mạnh mẽ: vốn điều lệ từ 155 tỷ năm 2021 tăng lên 1.000 tỷ năm 2022, 1.500 tỷ năm 2023 và hiện đạt 2.500 tỷ.

Tại Công ty CP Chứng khoán LPBank (LPBS), chiến lược tăng vốn mạnh mẽ đi cùng biến động lớn ở thượng tầng. Ngày 8/9, LPBS chốt danh sách cổ đông để thực hiện quyền mua trong đợt phát hành gần 878 triệu cổ phiếu với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, huy động khoảng 8.780 tỷ đồng. Sau phát hành, vốn điều lệ sẽ tăng lên 12.668 tỷ đồng, đưa LPBS vào nhóm sáu công ty chứng khoán lớn nhất, chỉ sau TCBS, SSI, VNDirect, VPBankS và VIX.

Điểm đáng chú ý là chỉ trong hơn một năm, vốn điều lệ của LPBS sẽ tăng khoảng 50 lần, từ 250 tỷ lên 12.668 tỷ, tốc độ hiếm thấy. Song song, công ty liên tục thay đổi lãnh đạo: cuối 2024 miễn nhiệm hai thành viên HĐQT, bổ sung ông Hoàng Duy Hiển và bà Nguyễn Thị Kiều Anh, đồng thời bổ nhiệm bà Vũ Ngọc Anh làm tổng giám đốc thay ông Nguyễn Đức Quân Tùng.

Đầu 2025, ông Nguyễn Duy Khoa được bầu làm Chủ tịch HĐQT, thay giai đoạn bà Vũ Thanh Huệ tạm thời phụ trách. Bà Huệ hiện vẫn nắm 14% cổ phần, là cổ đông lớn. Những bước đi dồn dập này phản ánh sự tái cấu trúc sâu rộng với hậu thuẫn từ ngân hàng mẹ LPBank.

Ngoài ra, các công ty khác như Chứng khoán Saigonbank Berjaya hay Nhất Việt cũng ghi nhận kịch bản tương tự, khi có sự tham gia mạnh tay từ những “thế lực” mới để tái cấu trúc và đón sóng tăng trưởng.

Làn sóng M&A công ty chứng khoán từ các “đại gia” ngân hàng ngày càng rõ nét khi VPBank mua lại ASC và đổi tên thành VPBank Securities, Public Bank thâu tóm RHB Việt Nam, KS Finance tiếp quản Gateway, SeABank với Chứng khoán ASEAN… cho thấy động lực hoàn thiện hệ sinh thái tài chính của các ngân hàng và tập đoàn lớn.

Đón sóng trên thị trường chứng khoán

Nhiều thương vụ “thay máu” đã giúp công ty chứng khoán nhỏ lột xác nhờ dòng vốn mới, mở ra khả năng định hình lại thị phần trong tương lai gần.

Quyết định tăng vốn của Haseco đến trong bối cảnh kết quả kinh doanh khởi sắc quý II vừa qua, sau bốn quý lỗ ròng liên tiếp. Năm 2024, lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 2,76 tỷ đồng, giảm 91,8% so với năm trước. Quý I/2025, công ty tiếp tục lỗ 1,15 tỷ đồng trong khi cùng kỳ 2024 lãi 11,78 tỷ.

Tuy nhiên, sang quý II/2025, Haseco bất ngờ lãi 43 tỷ, đánh dấu sự chuyển biến tích cực. Sau khi điều chỉnh kế hoạch kinh doanh, công ty nâng mục tiêu doanh thu lên gần 77,6 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 45,6 tỷ, tăng lần lượt 20% và gấp 16,5 lần so với năm trước.

Với UPSC, năm 2025, công ty đặt mục tiêu doanh thu hơn 165 tỷ, lợi nhuận trước thuế trên 36 tỷ và lợi nhuận sau thuế hơn 28 tỷ, tương ứng gấp gần 6 lần, 4 lần và 3 lần kết quả 2024. Đây là các chỉ tiêu cao nhất lịch sử UPSC. Công ty cũng hướng đến nâng tổng tài sản lên 1.320 tỷ đồng, gấp gần 4 lần cuối 2024, dựa trên kế hoạch tăng vốn qua chia cổ tức, chào bán cổ phiếu và phát hành trái phiếu.

XTSC cũng đặt mục tiêu 2025 đạt 179 tỷ đồng doanh thu và 70 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, một bước ngoặt so với giai đoạn liên tục thua lỗ năm 2022 và chỉ lãi chưa đến 1 tỷ đồng mỗi năm trong 2023-2024.

Với LPBS, sự bứt phá thể hiện rõ qua kết quả kinh doanh. Nửa đầu 2025, công ty ghi nhận 546 tỷ đồng doanh thu hoạt động, gấp 17,7 lần cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế 247 tỷ, cao gấp 19 lần. Lũy kế 6 tháng, LPBS đạt 309 tỷ lợi nhuận trước thuế, hoàn thành 61,5% kế hoạch năm. Tổng tài sản tăng gần 4 lần lên 20.200 tỷ, vượt nhiều công ty lâu năm như SHS, DNSE hay FPTS.

Khi thị trường chứng khoán sôi động, các công ty chứng khoán nhỏ trở thành đối tượng M&A tiềm năng. Với thanh khoản thị trường vốn duy trì hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi phiên cùng đà tăng mạnh mẽ của VNIndex, các công ty chứng khoán nhỏ đang phát triển nhanh chóng, trở thành tài sản quan trọng của các tập đoàn.