Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trả lời chất vấn Đại biểu Quốc hội Lê Công Nhường, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định về thời gian Bộ Giao thông vận tải đề xuất Chính phủ, Quốc hội xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam.
Thủ tướng Chính phủ cho biết, trên cơ sở đề nghị của Bộ Giao thông vận tải, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt điều chỉnh Chiến lược phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2050 và điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển giao thông vận tải đường sắt việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.
Dự kiến lộ trình phát triển tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam với các giai đoạn như sau:
Đến năm 2020, nghiên cứu phương án xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao, đường đôi khổ 1.435mm, điện khí hoá trên trục Bắc Nam. Trong đó, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để từng bước ưu tiên xây dựng trước những đoạn tuyến có nhu cầu vận tải lớn.
Đặc biệt, cần đầu tư xây dựng trước các tuyến đường sắt kết nối với Hà Nội và TP. HCM như đoạn Hà Nội - Vinh (dự kiến vốn đầu tư khoảng 15 tỷ USD) và đoạn TP. HCM - Nha Trang.
Giai đoạn từ năm 2020 – 2030, triển khai xây dựng mới tuyến đường sắt tốc độ cao. Trước mắt, khai thác tốc độ tàu chạy từ 160km/h đến dưới 200km/h, đường đôi khổ 1.435mm, điện khí hoá, hạ tầng tuyến có thể đáp ứng khai thác tốc độ cao tốc 350km/h trong tương lai. Ưu tiên xây dựng trước những đoạn tuyến có nhu cầu vận tải lớn trên trục Bắc - Nam theo khả năng huy động vốn.
Tầm nhìn đến năm 2050, phần đấu hoàn thành toàn tuyến đường sắt đôi tốc độ cao khổ 1.435mm trên trục Bắc – Nam. Sau năm 2050 triển khai tổ chức khai thác tốc độ cao 350km/h.
Căn cứ lộ trình nêu trên, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải triển khai rà soát các nghiên cứu trước đây về dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc Nam để cập nhật, hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án. Dự kiến, bộ Giao thông vận tải sẽ trình Chính phủ xem xét, báo cáo Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào năm 2019.
Tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam dài 1.570 km, ngắn hơn đường sắt Bắc Nam (1729 km) là 159 km. Dự kiến tổng vốn đầu tư cho dự án khoảng hơn 50 tỷ USD.
Năm 2010, Quốc hội Việt Nam khóa XII đã bỏ phiếu bác bỏ dự án đường sắt cao tốc này do chi phí xây dựng quá cao. Tuy nhiên, đến năm 2015, Bộ Giao thông vận tải đã tiếp tục chỉ đạo lập đề án đường sắt cao tốc Bắc - Nam, dự kiến trình Quốc hội trước năm 2020.
Trước đó, trao đổi về dự án này, ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) cho biết, Nhà nước phải tính toán bỏ ra bao nhiêu tiền, trong thời gian bao lâu để đầu tư.
“Không có nước nào trong vòng vài năm đầu tư xong được hệ thống đường sắt cao tốc quốc gia vì nhanh nhất cũng vào khoảng 20 chục năm mới làm xong. Mỗi nhiệm kỳ phân bổ 5-7 tỷ USD (khoảng 11.000-15.000 tỷ đồng) thì hoàn toàn làm được dự án đường sắt cao tốc".
