Sở hữu trí tuệ

Khó khăn trong khai thác tài sản trí tuệ tại trường đại học, viện nghiên cứu

Hương Giang Thứ hai, 31/10/2022 - 08:11

Trường đại học, viện nghiên cứu là nơi trụ cột trong việc cung cấp, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; tạo tri thức khoa học - kỹ thuật và công nghệ mới cũng như chuyển giao nguồn tri thức khoa học, công nghệ cho xã hội.

Các trường đại học, viện nghiên cứu là bộ phận trụ cột trong hoạt động đổi mới sáng tạo của nền kinh tế (Ảnh: Đại học Phenikaa)

Vai trò trụ cột của trường đại học, viện nghiên cứu trong hoạt động đổi mới sáng tạo

Theo thống kê của Bộ KH&CN, có trên 80% nhân lực khoa học và công nghệ đang làm việc tại các trường đại học, viện nghiên cứu. Do đó, các trường đại học, viện nghiên cứu đóng vai trò là những trụ cột trong hệ thống đổi mới sáng tạo của quốc gia.

Vì vậy, các trường đại học, viên nghiên cứu cần khai thác các sáng chế, tài sản trí tuệ thông qua việc thương mại hóa những kết quả nghiên cứu góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội của địa phương, đất nước.

Để triển khai các kết quả nghiên cứu thành công, hoạt động thương mại hóa những sản phẩm đổi mới sáng tạo thông qua việc thành lập các doanh nghiệp công nghệ là một việc không thể thiếu.

Hoạt động thành lập các công ty khởi nghiệp do chính nhà khoa học đồng sở hữu với cơ quan nghiên cứu chính là mô hình công ty spin-off. Công ty công nghệ spin-off là những công ty công nghệ triển khai các kết quả nghiên cứu ứng dụng của các nhà khoa học với hình thức đồng sở hữu của cơ sở nghiên cứu và nhà phát minh, và được quản lý độc lập với cơ sở nghiên cứu.

Đây là mô hình công ty đang được đầu tư mạnh ở nhiều quốc gia phát triển do đây là nơi được đầu tư cơ sở hạ tầng hiện đại, đủ khả năng phục vụ cho cả nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu phát triển. Đồng thời, công ty spin-off có khả năng tận dụng nguồn nhân lực chất lượng cao và tạo việc làm tốt.

Còn nhiều thách thức

Tuy nhiên, hiện nay, vai trò của các trường đại học đối với đổi mới sáng tạo ở Việt Nam vẫn còn hạn chế.

Theo PGS.TS. Bùi Văn Dũng, Hiệu trưởng trường Đại học Hồng Đức (Thanh Hóa), cho biết, công tác nghiên cứu khoa học, nhất là các vấn đề liên quan đến sản xuất - kinh doanh, chưa được quan tâm đúng mức ở một số trường đại học.

Các cơ chế, chính sách liên quan đến nghiên cứu khoa học chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Mức chi cho sự nghiệp khoa học - công nghệ còn chiếm tỷ lệ thấp và dàn trải ở các bộ, ngành, địa phương, chưa tập trung vào một số lĩnh vực công nghệ trọng điểm, then chốt.

Thêm vào đó, nhiều trường đại học chưa thực sự quan tâm và nhận thức được tầm quan trọng, hiệu quả của việc liên kết, hợp tác với doanh nghiệp trong việc nghiên cứu, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học, tạo đầu ra cho sản phẩm nghiên cứu.

Không chỉ vậy, các kết quả có tính ứng dụng và thương mại hóa tại nhiều trường đại học và cơ sở nghiên cứu bị bỏ qua vì không có tiền đầu tư làm thương mại hóa, hoặc được chuyển giao một cách vội vã và chưa tính đến lợi ích lâu dài cho chính nhà nghiên cứu và cơ sở nghiên cứu.

Hiện nay, hàng năm có rất nhiều đề tài được nghiệm thu; rất nhiều quy trình công nghệ, sản phẩm khoa học có tiềm năng ứng dụng vào thực tiễn, nhưng chỉ một số lượng rất khiêm tốn các công trình nghiên cứu được chuyển giao hay thương mại hóa, gây lãng phí nguồn lực của xã hội.

Bên cạnh đó thủ tục đăng ký các tài sản trí tuệ còn phức tạp, việc phân chia quyền sở hữu trí tuệ còn chưa thống nhất, do đó nhiều nhà khoa học đang lựa chọn công bố bài báo khoa học mà không tính đến việc khai thác các tài sản trí tuệ lâu dài.

Để giải quyết tồn tại này, chính các trường đại học, viện nghiên cứu phải chuyển mình, nâng cao năng lực nghiên cứu, đáp ứng một cách thiết thực các nhu cầu của xã hội nói chung, cộng đồng doanh nghiệp nói riêng, song song với việc hoàn thiện cơ chế chính sách của Nhà nước.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần trang bị các kiến thức, kỹ năng cần thiết không chỉ về quản lý tài sản trí tuệ mà cả về quản lý con người, bởi nhân lực chất lượng cao chính là nguồn tài nguyên quan trọng để liên tục tạo ra tài sản trí tuệ.

Đổi mới sáng tạo mở nhìn từ Sunhouse và CMC

Đổi mới sáng tạo mở nhìn từ Sunhouse và CMC

Khởi nghiệp -  3 năm

Trong bối cảnh hiện nay, việc tạo ra sản phẩm mới không còn quan trọng bằng việc tạo ra năng lực đổi mới sáng tạo bền vững cho doanh nghiệp.

FPT cử 25.000 chuyên gia đồng hành cùng đổi mới sáng tạo quốc gia

FPT cử 25.000 chuyên gia đồng hành cùng đổi mới sáng tạo quốc gia

Tiêu điểm -  3 năm

Nhìn lại lịch sử, hầu hết các doanh nghiệp phát triển lâu đời trên thế giới đều sở hữu nguồn nhân sự có tính sáng tạo đổi mới rất cao. Không nằm ngoài xu hướng đó, các doanh nghiệp Việt Nam đã và đang đặt mục tiêu đổi mới sáng tạo là nhiệm vụ trọng tâm.

Nhiều thương hiệu đổi mới để chinh phục khách hàng thời kỳ mới

Nhiều thương hiệu đổi mới để chinh phục khách hàng thời kỳ mới

Nhịp cầu kinh doanh -  3 năm

Việc Tạp chí Forbes Việt Nam vinh danh các ngân hàng, tổ chức tín dụng vào “Top những thương hiệu tài chính” nổi bật đã ghi nhận xứng đáng những nỗ lực của ngân hàng sau quá trình liên tục cải tiến mô hình kinh doanh, đầu tư vào công nghệ, sản phẩm và chất lượng dịch vụ nhằm mang đến lợi ích cao nhất cho khách hàng, cổ đông và người lao động.

Việt Nam đứng thứ 48 về đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2022

Việt Nam đứng thứ 48 về đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2022

Sở hữu trí tuệ -  3 năm

Mới đây, tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) vừa công bố Báo cáo Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII), trong đó ghi nhận Việt Nam xếp thứ 48/132 về đổi mới sáng tạo trên thế giới, thuộc nhóm những quốc gia đạt nhiều tiến bộ nhất trong thập kỷ qua.

Tổng Bí thư Tô Lâm: Thi đua yêu nước để góp phần đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững

Tổng Bí thư Tô Lâm: Thi đua yêu nước để góp phần đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững

Leader talk -  1 ngày

Với sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, truyền thống thi đua yêu nước và bản lĩnh, khát vọng vươn lên của con người Việt Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm tin tưởng, phong trào thi đua yêu nước sẽ mở ra một giai đoạn phát triển mới, mạnh mẽ hơn, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững.

Tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo nhận danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới

Tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo nhận danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới

Hồ sơ quản trị -  1 ngày

TS. Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch Vietjet được trao danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI.

Tập đoàn TH: 'Phẩm chất anh hùng' từ khát vọng phụng sự

Tập đoàn TH: 'Phẩm chất anh hùng' từ khát vọng phụng sự

Leader talk -  1 ngày

Đón nhận danh hiệu Anh hùng lao động, Tập đoàn TH không chỉ khẳng định vị thế của một doanh nghiệp hàng đầu mà còn minh chứng cho một "phẩm hạnh anh hùng" trong kinh doanh và phụng sự đất nước.

Chân dung Anh hùng Lao động, bác sĩ Tạ Văn Trầm

Chân dung Anh hùng Lao động, bác sĩ Tạ Văn Trầm

Hồ sơ quản trị -  1 ngày

Giám đốc bệnh viện đa khoa Tiền Giang Tạ Văn Trầm là người có nhiều đóng góp lớn trong nghiên cứu giải pháp điều trị hiệu quả bệnh sốt xuất huyết Dengue ở trẻ em.

Hà Nội cắt giảm mạnh thủ tục hành chính

Hà Nội cắt giảm mạnh thủ tục hành chính

Tiêu điểm -  1 ngày

UBND thành phố Hà Nội đã hoàn thành tái cấu trúc 293 thủ tục hành chính có tần suất phát sinh hồ sơ lớn, sẽ được áp dụng đồng bộ từ 1/1/2026.

10 doanh nghiệp, doanh nhân được nhận danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới

10 doanh nghiệp, doanh nhân được nhận danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới

Tiêu điểm -  1 ngày

Năm doanh nghiệp và năm doanh nhân được Đảng, Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI.

Vinpearl bổ nhiệm tân tổng giám đốc

Vinpearl bổ nhiệm tân tổng giám đốc

Hồ sơ quản trị -  1 ngày

Tổng giám đốc Vinpearl Ngô Thị Hương đã gia nhập hệ sinh thái Vingroup từ năm 2017 và đã kinh qua nhiều vị trí quan trọng.

Đọc nhiều