Những năm gần đây, ngành chăn nuôi đang phát triển, được quy mô hóa, hiện đại hóa, đóng góp tích cực vào việc duy trì an ninh lương thực, đảm bảo sinh kế cho người dân cũng như tạo ra nguồn lợi thương mại.
Tuy nhiên, công đoạn xử lý chất thải của ngành chăn nuôi dường như vẫn đang “dậm chân tại chỗ” do không được chú trọng đầu tư. Nhiều trang trại quy mô vừa đầu tư xây dựng chuồng trại, máy móc tương đối hiện đại nhưng vẫn xả thải trực tiếp chất thải chăn nuôi ra môi trường, gây mất vệ sinh khu dân cư, làm ảnh hưởng mỹ quan và tạo điều kiện cho các bệnh dịch phát tán.
Theo thống kê, hiện nay chỉ có khoảng 40 - 50% lượng chất thải được xử lý, còn lại xả thẳng ra cống rãnh, sông suối, ao hồ. Phần chất thải được xử lý cũng chưa thực sự triệt để, tạo ra tác hại nhất định cho môi trường.
Là nguồn phát sinh ô nhiễm nghiêm trọng nhưng theo các chuyên gia, chất thải từ hoạt động chăn nuôi chủ yếu là chất thải hữu cơ, nếu biết cách xử lý, tận dụng không những không gây hại cho môi trường mà còn tạo ra lợi ích kinh tế.
Các mô hình Vườn – ao – chuồng, hầm ủ phân sinh học từ lâu đã được áp dụng chính là minh chứng cho thấy điều này. Theo ông Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược và chính sách tài nguyên và môi trường, Bộ Tài nguyên và môi trường, những mô hình kể trên cũng chính là "hình thức sơ khai" của nền kinh tế tuần hoàn đang được cả thế giới hướng tới để giải quyết dứt điểm vấn nạn ô nhiễm môi trường.
Nhằm phát triển bền vững ngành chăn nuôi, cải thiện đời sống của người nông dân cũng như hướng tới thực hiện các cam kết bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu, Chính phủ vừa qua đã ban hành Nghị định 14/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về chăn nuôi, quy định cụ thể mức phạt tiền đối với việc vi phạm các quy định về xử lý chất thải chăn nuôi trong các trang trại. Nghị định chính thức có hiệu lực kể từ ngày 20/04/2021.
Theo đó, hành vi vi phạm quy định về xử lý chất thải rắn có nguồn gốc hữu cơ không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia bị phạt tiền từ 1 – 3 triệu đồng đối với trang trại quy mô nhỏ, 3 – 5 triệu đồng với trang trại quy mô vừa và 5 – 7 triệu đồng đối với trang trại quy mô lớn.
Hành vi vi phạm quy định về xử lý nước thải và khí thải chăn nuôi không đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật về nước thải, khí thải chăn nuôi bị xử phạt từ 3 – 5 triệu đồng đối với trang trại quy mô nhỏ, từ 5 – 7 triệu đồng với trang trại quy mô vừa và từ 7 – 10 triệu đồng đối với trang trại quy mô lớn.
Mức phạt kể trên dành cho các cá nhân vi phạm. Trong trường hợp hành vi vi phạm do tổ chức thực hiện, mức phạt áp dụng sẽ gấp 2 lần mức phạt đối với cá nhân.
Bên cạnh các trang trại, nông hộ chăn nuôi nhỏ lẻ cũng bị phạt từ 500.000 đồng đén 1 triệu đồng nếu không có biện pháp xử lý chất thải, gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.
Ngoài các mức phạt hành chính, cá nhân, tổ chức vi phạm cũng sẽ buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, báo cáo kết quả khắc phục trong thời hạn nhất định, được ấn định bởi cơ quan xử lý vi phạm hành chính đối với các hành vi nêu trên.
